06.02.2024 - 12:44 | Son Güncellenme:
Türkiye, yüzyıllar boyunca doğal afetlerle başa çıkmak zorunda kalmış bir ülke. Ancak belki de en yıkıcı ve duygusal olarak etkileyici olanlarından biri de depremlerdir. Toprağın titremesi, binlerce insanın yaşamını yitirmesine, yüz binlercesinin yaralanmasına ve milyonların evsiz kalmasına neden olurken, her seferinde yüreklerimizi paramparça ediyor.
Depremler sadece binaları değil, aynı zamanda insanların hayallerini, umutlarını ve yaşamlarını da yerle bir eder. Yitirilen canlar, geride kalanları derin bir acıyla boğar ve toplumun her kesimi üzerinde derin izler bırakır. İşte geçmişten günümüze Türkiye tarihinde en derin izler bırakan depremler listesi…
1930 Hakkâri Depremi, 7 Mayıs 1930 tarihinde Türkiye saatiyle 00.34'te Türkiye-İran sınırında meydana gelen deprem. Sınırın Türkiye tarafında Hakkâri bu depremden etkilendi. Büyüklüğü 7,2 olan bu depremde 2514 kişi öldü, yaklaşık 3000 bina hasar gördü.
1939 Erzincan depremi veya Büyük Erzincan Depremi, 27 Aralık 1939 tarihinde merkez üssü Erzincan olan 7,9 büyüklüğünde gerçekleşen deprem.
Deprem, 1939 ile 1999 yılları arasında Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde meydana gelen ve batıya doğru göç eden bir dizi büyük depremin ilki olarak kabul edildi. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan ikinci depremi olarak kayıtlara geçti. Deprem 52 saniye sürdü ve yaklaşık 116.720 binayı tamamen yıktı. Acil kurtarma operasyonu başladı. 5 Ocak'a kadar, deprem ve düşük sıcaklıklar, kar fırtınası ve seller nedeniyle yaklaşık 33.000 kişi hayatını kaybetti.
27 Kasım 1943’te Samsun, Ladik’te gerçekleşen 7,2 büyüklüğündeki depremde 4.000 kişi hayatını kaybederken 40.000’e yakın bina hasar gördü.
1 Şubat 1944’te Bolu, Gerede’de yerel saat ile 05.22'de gerçekleşen 7,2 büyüklüğündeki depremde 3.959 kişi hayatını kaybederken 20.865 bina hasar gördü.
1953 Yenice-Gönen depremi, 18 Mart 1953 tarihinde Türkiye saatiyle 21:06'da Çanakkale'nin ilçesi Yenice'nin 12 kilometre doğusunda meydana gelen deprem. Depremin şiddeti 7.2 olarak kayda geçmiştir. Deprem sonucu 265 kişi öldü, 6750 bina hasar gördü veya yıkıldı.
Muğla, Fethiye’de gerçekleşen 7,1 büyüklüğündeki depremde 67 kişi hayatını kaybederken 3.200’e yakın bina hasar gördü.
26 Mayıs 1957’de Bolu, Abant’ta gerçekleşen 7,1 büyüklüğündeki depremde 52 kişi hayatını kaybederken 5.200’e yakın bina hasar gördü.
6 Ekim 1964’te Balıkesir, Manyas’ta gerçekleşen 7,0 büyüklüğündeki depremde 23 kişi hayatını kaybederken 5.398 bina hasar gördü.
28 Mart 1970 tarihinde, yerel saatle 23.00'ten az sonra, merkezi Kütahya'nın batısındaki Gediz yöresinde meydana gelen deprem. 7,2 büyüklüğündeki depremde 1.086 kişi hayatını kaybederken 19.291 bina hasar gördü.
4 Kasım 1976 tarihinde yerel saatle 12:22'de merkez üssü Van'ın Muradiye ilçesi Çaldıran bucağı olan 7,5 büyüklüğünde deprem meydana gelmiştir. Depremde 3.840 kişi hayatını kaybederken 9.232 bina hasar gördü.
17 Ağustos 1999 sabahı, yerel saatle 03.02'de meydana gelen Kocaeli/Gölcük merkezli deprem. 7,4 büyüklüğündeki depremde 17.480 kişi hayatını kaybederken 73.342 bina hasar gördü. 17 Ağustos depremi tüm Marmara Bölgesi'nde, Ankara'dan İzmir'e kadar geniş bir alanda hissedildi.
Yaklaşık 16.000.000 insan, depremden değişik düzeylerde etkilenmiştir. Bu nedenle Türkiye'nin yakın tarihini derinden etkileyen en önemli olaylardan biridir. Deprem gerek büyüklük, gerek etkilediği alanın genişliği, gerek de sebep olduğu maddi kayıplar açısından son yüzyılın en büyük depremlerinden biridir.
12 Kasım 1999 Cuma günü saat 18.57'de büyüklüğü 7,2 ve merkez üssü Düzce olan deprem. 30 saniye süreyle etkili olan deprem, pek çok ilin yanı sıra Ukrayna'dan da hissedildi. 7,2 büyüklüğündeki depremde 763 kişi hayatını kaybederken 35.519 bina hasar gördü.
23 Ekim 2011 günü Türkiye saati ile 13.41'de Van'da meydana gelen ve 25 saniye süren bir depremdir. Depremin merkez üssü Van'a 17 kilometre uzaklıktaki Tabanlı köyüdür. 7,2 büyüklüğündeki depremde 644 kişi hayatını kaybederken 17.005 bina hasar gördü.
6 Şubat 2023'te dokuz saat arayla meydana gelen, merkez üsleri sırasıyla Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan, 7,7 ve 7,6 büyüklüklerindeki iki deprem. Saat 04.17’de Kahramanmaraş, Pazarcık’ta 7,7 büyüklüğünde, saat 13.24’te ise Kahramanmaraş, Elbistan’da 7,6 büyüklüğünde meydana gelmiştir. Birçok şehri de etkileyen depremler nedeniyle 7 Mart itibarıyla 46.104 kişi hayatını kaybetmiştir.
Pazarcık merkezli ilk deprem, Türkiye ve Suriye'nin yanı sıra Lübnan, Kıbrıs, Irak, İsrail, Ürdün, İran ve Mısır'ın da yer aldığı geniş bir coğrafyada hissedildi. İki büyük deprem, yaklaşık Almanya'nın toplam yüz ölçümü kadar bir bölgede hasara yol açtı ve 14 milyon kişiyi etkiledi. Türkiye'de birçok tarihi yapı da dahil 35 binden fazla bina yıkıldı ve 300 bine yakın bina ağır hasar aldı. Afet sonrası 2 milyondan fazla kişi barınma sorunu yaşarken en az 5 milyon kişi farklı bölgelere göç etti.