Kalsiyum ve demir emilimini sıfırlıyor! Çay tiryakileri dikkat, dengeyi altüst eden hata
17.10.2024 - 15:53 | Son Güncellenme:
Demir, vücudumuzun ihtiyacı olan temel minerallerden biridir. Bağışıklık sistemi, enerji üretimi ve oksijenin hücrelere taşınması gibi birçok hayati işlevde önemli bir rol oynar. Diyetisyenler, özellikle çocuklar, hamile kadınlar ve anemi riski taşıyan kişiler için yeterli miktarda demir almamanın kritik olduğunu vurguluyor. Ancak demir bakımından zengin yiyecekleri tüketirken çay içmenin bu faydalı minerali vücudun daha az emmesine neden olabileceği bilinen bir gerçektir. Ayrıca aşırı fazla çay içmek de demir eksikliği sorunlarına yol açabilir. Peki, neden böyle? Hangi besinleri çay ile beraber tüketmememiz gerekiyor?
Çay, içeriğinde yüksek miktar tanen adı verilen polifenol barındırır. Normalde vücuda yararlı bu polifenoller, demir emilimini engelleyebiliyor. Zira tanenler, demir ile birleşerek vücudun bu minerali kullanmasını zorlaştırır. Bu durum, özellikle bitkisel kaynaklı demir zengini besin tüketenlerde daha belirgin şekilde gözlemlenir. Diyetisyenler, çay tüketimini yemeklerden birkaç saat sonraya erteleyerek, demir alımının en üst düzeye çıkarılabileceğini söylüyor.
DEMİR HAYATİ ÖNEME SAHİP
Demir, kanın oksijen taşımasında hayati öneme sahip olan hemoglobin üretiminde kilit rol oynar. Yeterli miktarda demir alımı, enerji seviyelerini korumak ve yorgunluğu önlemek açısından da kritiktir. Ancak çay içmek, bu mineralin vücuda emilimini büyük oranda zorlaştırır, engel var eder.
TANENLERİN DEMİR EMİLİMİNE ETKİSİ
Çay ile demir zengini besin tükettiğiniz zaman, çayın içeriğinde bulunan tanenler, demir ile birleşir. Bu durum ise demirin bağırsaklarda emilimini zorlaştırır. Özellikle bitkisel kaynaklı (non-hem) demirin emiliminde daha fazla gözlemlenir. Yani, kırmızı et gibi hem demir kaynakları daha az etkilenirken, ıspanak ve mercimek gibi bitkisel kaynaklar daha fazla etkilenir.
SEBZE YERKEN ÇAY İÇİLMEZ
Bitkisel kaynaklı demir, hayvansal kaynaklı demir kadar vücuda etkili bir şekilde emilemez. Bunun üstüne bir de çay ile tüketilmeleri, vücuda emilimi minimum seviyeye indirir. Bu sebeple bitkisel demir zengini besin tüketirken çay içilmemesi, demir alımını maksimuma çıkarmak için büyük önem arz eder. Diyetisyenler, çay saatini, demir açısından zengin öğünlerden en az bir saat sonra yapmalarını tavsiye ediyor.
KALSİYUM, DEMİR EMİLİMİNİ ENGELLEYEBİLİR
Çayın içeriğinde sadece tanenler değil, aynı zamanda bol miktarda kalsiyum da bulunur. Bu sebeple, kalsiyum, demir ile rekabete girerek demirin vücuda emilimini daha da zorlaştırabilir. Özellikle kalsiyum açısından zengin olan sütlü çaylar, demir emilimini daha da düşürebilir.
YEŞİL YAPRAKLI SEBZELER
Ispanak, kara lahana ve pazı gibi yapraklı yeşil sebzeler, bitkisel kaynaklı demir açısından zengin besinlerdir. Ancak bahsettiğimiz üzere, bitkisel kaynaklı demirin vücutta emilimi zayıftır. Bu nedenle, demir alımınızı artırmak istiyorsanız, bu sebzeleri tüketirken beraberinde çay içmemeye özen göstermelisiniz.
DEMİR EKSİKLİĞİNE BİREBİR: FASULYE
Fasulye, demir zengini besinler arasında ilk sıralarda yer alır. Ancak fasulye ile çay içilmesi sonucunda çayda bulunan tanenler, demirin emilimini olumsuz etkileyebilir. C vitamini açısından zengin yiyeceklerle beraber tüketildiğinde ise fasulye daha sağlıklı bir hal alır, demir emilimi daha da kolaylaşır.
DEMİR ZENGİNİ ATIŞTIRMALIKLAR: KURUYEMİŞLER
Kuruyemişler, non-hem yani bitkisel kaynaklı demir açısından oldukça zengindirler. Özellikle kaju gibi kuruyemişler, günlük demir ihtiyacının önemli bir kısmını karşılayabilir. Fakat birçoğumuz kuruyemiş tüketirken beraberinde çay içmeyi severiz. Evet, bu alışkanlık uzun vadede sağlık açısından olumsuz etkiler yaratmaz. Fakat demir emilimi açısından da pek iç açıcı sonuçlar var etmez.
