İmkansız değil! 'Fren mekanizmasını devreye al 14 günde bırak'
23.02.2024 - 17:26 | Son Güncellenme:
Türkiye’de sigara içme oranının yüzde 30’ları geçtiğini dile getiren Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Türkiye’de bu oran erkeklerde yüzde 39, kadınlarda yüzde 12, çok yüksek. Dünyada sigara içme oranı en yüksek ülkeler arasındayız. Politik kararlılık oldu, STK’lar, medya destekledi biraz düştü. Ama tekrar eski hale geldik” dedi. Tarhan, beyindeki fren mekanizmasına ve kritik 14 güne dikkat çekti.
“ANİ KESİLDİĞİNDE ŞİDDETLİ BAŞ AĞRISI, HUZURSUZLUK, SİNİR OLUR”
Nikotin bağımlılığının nikotizm olarak tanımlandığını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Nikotizm, beyindeki asetilkolin maddesiyle ilgili. Asetilkolin maddesi hafızayla ve dikkat etmeyle ilgili bir madde. Sigara içenler, dikkatli olma ve odaklanmak istedikleri konuda içerler. Beyindeki konsantrasyonu, dikkati artıyor. Kişi o konuya daha fazla odaklanıyor. Aynı zamanda nikotin ikincil bir haz verici etkisidir. Canlandırıcı ve enerji verici etkisi de var nikotinin. Nikotinin etkisi dopaminde de var. O etki nedeniyle kişinin hoşuna gidiyor nikotin alması” diye anlattı.
“RİTÜELLER SİGARA İÇMEYİ TETİKLİYOR”
Nikotinin bağımlılık oluşturmasının diğer maddelere göre çabuk olduğunu dile getiren Prof. Dr. Tarhan, sigarada fizyolojik ve psikolojik bağımlılık var olduğunu söyledi. Sigarayı çıkarma, yakma, özentilik, yemekten sonra çay, kahveyle içilen sigara gibi ritüellerin psikolojik bir bütünlük oluşturduğunu ve sigara içmeyi tetiklediğini ve hatırlattığını anlatan Prof. Dr. Tarhan, “Bunlar daha çok davranışsal bağımlılık boyutunu oluşturuyor. Fizyolojik bağımlılıkla ikisi birleşiyor” uyarısını yaptı.
“BAĞIMLIKTA EN BÜYÜK BELİRTİ SİNİRLİ OLMASI”
Bağımlı olan bir kişinin sigara olmadığı zaman sinirli olmasının en büyük belirti olduğunu kaydeden Prof. Dr. Tarhan, “Kişinin sabah uyanır uyanmaz sigara yakma isteğinin olması tehlikeli ve zararlı. Öksürüyor, bazı damar hastalıkları belirtileri başlamış ama hala sigarayı bırakmıyor. Öksürüyor, doktora gidiyor, doktor sigarayı bırakmasını söylüyor yine bırakmıyor. Bu durumda tehlikesini ve zararlı olduğunu bildiği halde bir şekilde kendini ikna edecek bir yol buluyor. ‘Bana bir şey olmaz, ben bağımlı değilim, istediğim zaman bırakabilirim, bundan bir şey olmaz’ diyor. İnsanoğlu kendini aldatma konusunda çok usta. Uyarıları ciddiye almıyor. Paket almıyor içmemek için başkalarından isteyerek yine sigara içmeye devam ediyor” bilgilerini paylaştı.
BEYİNDE FREN MEKANİZMASINI DEVREYE ALACAK KRİTİK 14 GÜN!
Bazı kişilerde sigara kart metodunun çalışıldığını da kaydeden Prof. Dr. Tarhan, “Sigarayı neden bırakmak istiyorsun listele diyoruz. Mesela ‘ağzımın kokusunu istemiyorum, akciğerimde şüpheli bulgular var, tansiyonum yükseliyor, öksürüyorum’ diyor. Kişi canı sigara içmek istediği zaman o kartı çıkartıp onu okuyacak, bu gerekçelerle ben içmeyeceğim diyecek. Beyinde fren mekanizmasını devreye sokacak. Bunu 14 gün yapsın, bu kritik dönem geçiyor” şeklinde konuştu.
