Hıdırellez'de neler yapılır?
05.05.2016 - 15:55 | Son Güncellenme:
5 Mayıs 2016 günü Hıdırellez başlıyor. Hıdırellez gecesi ne yapılır, gül ağacında nasıl dilek tutulur? Saat kaçta hangi dua okunur? Hıdırellez'de ateşten atlamak ne anlama gelir? Hıdırellez'de ne yapılır? İşte cevabı...
Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü, Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olduğu sayılarak kutlanmaktadır.Hıdırellez günü, Gregoryen takvimi (Miladi takvimi)ne göre 6 Mayıs, eskiden kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Jülyen takvimine göre 23 Nisan günü olmaktadır.
6 Mayıs’tan başlayıp 4 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 5 Mayıs günü gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelmektedir.
Hızır ve İlyas'ın bir araya geldikleri gün olan Hıdırellezde her türlü dileğin onlar tarafından yerine getirileceğine inanılıyor. Bu nedenle çeşitli dilekler için çeşitli ritüeller gerçekleştiriliyor. Hıdırellez gecesinde gül ağacında dilek dilemenin dışında hıdırellez günü de ateş üzerinden atlama ritüeli vardır.Ateşten atlamak Hıdırellezin olmazsa olmazı peki manası nedir neden Hıdırellezde ateşten atlanır?Hıdırellezin en yaygın ritüelü ateş yakıp üzerinden atlamaktır. Hıdırellez günü ateş üzerinden atlamanın nazardan ve hastalıktan koruduğuna inanılır. Bu ritüel adeta Hıdırellez'le özdeşleşmiştir.
HIDIRELLEZ'İN KÖKENİ NEREDEN GELİYOR?
Hızır ve Hıdırellezin kökeni hakkında çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Bunlardan bazıları Hıdırellezin Mezopotamya ile Anadolu kültürlerine ait olduğu; bazıları ise İslamiyet öncesi Orta Asya Türk kültür ve inançlarına ait olduğu yolundadır.Hıdırellez Bayramı’nı ve Hızır düşünüşünü tek bir kültüre mal etmek olanaksızdır. İlk çağlardan itibaren Mezopotamya, Anadolu, İran, Balkanlar ve hatta bütün Doğu Akdeniz ülkelerinde bahar ya da yazın gelişiyle belli başlı doğasal döngüler için sevinç duyulduğu görülmektedir.
HIDIRELLEZ NEREDE KUTLANIR?
Hıdrellez kutlamaları genel olarak yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında yapılmaktadır. Bu gibi yerlere bu nedenle Hıdırlık denildiği de olur.Hıdrellez'de baharın taze bitkilerini ve taze kuzu eti ya da kuzu ciğeri yeme adeti vardır. Baharın ilk kuzusu yenildiği zaman sağlık ve şifa bulunacağına inanılır.
HIDIRELLEZ GECESİ NE YAPILIR?
Hıdrellez gecesi Hızır’ın uğradığı yerlere ve dokunduğu şeylere feyiz ve bereket vereceği inancıyla çeşitli uygulamalar yapılır. Yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılır. Bazı kimseler de ateş yakıp, dilek dilerler. Ondan sonra yaktıkları ateşin üstünden atlarlar.
HIDIRELLEZ DUASI
Hıdırellez dileklerini gül ağacının dalına bağlarken: “Allahümme Rabbühü Ya Halkalhalas Muhammedin Resulullah Yetiş imdadıma Ya HIZIR YA İLYAS” duası okunur. 40 defa okunan bu duanın 39'u 5 Mayıs günü, kalan 1 dua ise 6 mayıs günü okunarak 40’a tamamlanıyor.
HIDIRELLEZ NAMAZI
Hıdırellez günü İkindi namazından sabah namazına kadar 2 rekat Allah rızası için namaz kılıp dilekleriniz için dua edebilirsiniz. Hıdırellez namazından sonra okunacak dua: “Ya Rabbi Sen dünyanın kainatın sahibisin.Her canlıyı yaratan Sensin. Benim ve her canlının Rabbi de Sensin.Benim hem dünyamı hemde ahiretim güzel eyle. Bana ve tüm kullarına hak ettiğimiz gibi değil lutfunla ve merhametinle muamele eyle. Hızır (as) ve Hıdır(as) bana yoldaş eyle. Bizleri hata ve yanlışlarımızdan döndürsünler. Maddi ve manevi sıkıntılarımızda her zaman yanımızda olsunlar. Dualarımızı Senin güzel isimlerin hürmetine, habibin hürmetine kabul buyur. Amin
HIDIRELLEZ AKŞAMI NE YAPILIR?
Hıdırellez akşamı bugün olduğu için dileklerinizi ve dualarını yapacağınız vakit ikindiden sonra başlamış olur.
Hıdırellez akşamında gül ağacının dibine isteklerinizi temsilen resimler çizebilir, gül dalına da dileklerinizi yazdığınız kağıtları bağlayabilirsiniz.Hıdırellez akşamında gül ağacının dibine para gömülmesi de adettendir. Hıdırellez günü sabahında kağıda yazılan dilekler gül dalından alınıp denize atılır. Dibine gömülen para ise cüzdana konulur ve bir yıl boyunca harcanmaz. Bu paranın cüzdanı bereketlendireceğine ve paranızın hiç bitmeyeceğine yorulur.
HIDIRELLEZ DİLEĞİ NE ZAMAN YAZILIR?
5 mayıs akşam ezanı ile gül dallarına paralar asılır. Asılan paralar ya da cüzdanlar 6 Mayıs sabah erkenden geri toplanır.Yine Hıdırıllez akşamı evdeki her kişi için yedi fasulye ya da yedi nohut ekilir, gelebilecek kötülüklerin bunlara gelmesi dilenir.
HIDIRELLEZ GÜNÜ NELER YAPILIR?
5 Mayıs günü (Nişanlılar arsında) oğlan evi, kız evine Hıdırellez Kurbanı, olarak süslenmiş bir koç gönderir.Bu kurban Hıdırıllez günü kesilerek birlikte yenir. Yemeğe çağırılanlar, çarşaf, havlu yemeni ve gönüllerinden kopan armağanlar getirirler. Getirilen armağanlar ipler üzerinde sergilenir.
Hıdırellez günü, erkenden kalkılıp kapılar açılır.Genç kızlar için hazırlanan sandıklar açılır. Bunun nedeni ise; eve bereket dolsun, genç kızımız da iyi bir evlilik yapsın.
Hıdırellez günü, bazıları sabah gün doğarken kırlara, bağlara, bahçelere çıkıp buralarda Hızır’ın ayak izlerine basarak bolluğa ulaşmayı düşler.Hıdırellez günü, doğa ve insan sevgisi çok önemlidir çünkü Hızır ve İlyas, insanları, doğayı, iyiliği ve cömertliği seven, bereketin simgesi olan, kutsallıklarına inanılan dinsel varlıklardır.
AHIRKAPI HIDIRELLEZ ŞENLİĞİ İPTAL
Hıdrellez günü en popüler etkinlik Ahırkapı şenlikleri. Romanların ev sahipliğindeki Ahırkapı Hıdrellez şenlikleri her yıl 5 Mayıs akşamı yapılıyordu. Ancak bu yıl Ahırkapı Hıdırellez şenlikleri iptal oldu. Sebebi ise son dönemde yaşanan canlı bomba saldırıları ve şehit haberleri. 2016 yılında Ahırkapı Hıdrellez şenlikleri olmayacak.
HIDIRELLEZDE NELER YAPILMAZ?
Hıdırellezde neler yapılır sorusunun yanında bir neler yapılmaz kısmı vardır. Eskiden beri süre gelen batıl diyebileceğimiz bir takım 'yapılmaması' gerekenler vardır. Bunlar şöyle;*5 Mayıs akşamı evlenme çağına gelmiş kızlara bulaşık yıkattırılmaz.*Hıdırellez günü, hiçbir yeşil dalından koparılmaz.*Hıdırıllez günü çamaşır yıkanmaz, ev temizlenmez ve iş yapılmaz. O günün bayram gibi olması ve çalışılmaması gerekir.
