Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Emine Köroğlu, üstelik hastalığın tedavi edilmemesi durumunda hem yaşanan fizyolojik sorunlar hem de psikolojik etkileri nedeniyle çok ciddi iş gücü kayıplarına neden olabileceğini hatırlattı.
Kadınları daha fazla etkiliyor
IBS'in neden ortaya çıktığı ile ilgili kesin bir bilginin bulunmadığını ancak stres faktörünün hastalığın semptomlarını kötü etkilediği belirten Doç. Dr. Emine Köroğlu; IBS'in ortaya çıkmasında genetik ve çevresel faktörler, stres, enfeksiyon, mikrobiyota, anksiyete, depresyonun rol oynadığı biliniyor. Bununla birlikte hastalığın kadınları daha fazla etkilediği de gözlemleniyor. Ancak burada da etkenin ne olduğu kesin olarak ortaya konmuş değil diye konuştu.
Belirtiler kişiden kişiye farklılık gösteriyor
IBS'in fonksiyonel şişkinlik veya dispepsi olarak tanımlanan erken doyma, karın üst orta kısmında ağrı ile kendini gösteren hastalıklarla karıştırılabildiğini hatırlatan Doç. Dr. Emine Köroğlu, hastalığın ayırt edici belirtileriyle ilgili şu bilgileri verdi:
IBS'de karın aÄŸrısı ile birlikte; kabız baskın formunda kabızlık, ishal baskın formunda ishal ya da kabız-ishal atakların birlikte olduÄŸu karma tip IBS görülebilir.  Â
Huzursuz bağırsak sendromu belirtilerinin kişiden kişiye değişkenlik gösterebileceğini belirten Doç. Dr. Emine Köroğlu, "Her hastada farklı şiddette bir tablo oluşturur. En yaygın görülen belirtileri ise; dışkılama sonrası tipik olarak tamamen ya da kısmen ortadan kalkan karın ağrısı, kramp veya şişkinlik, aşırı gaz, ishal veya kabızlık: Bazı hastalarda birbirini takip eden ishal ve kabızlık nöbetleri, dışkıda mukustur. Huzursuz bağırsak sendromu olan hastalar, zaman zaman belirti ve şikâyetlerin daha kötü olduğu ataklar ve tamamen kaybolduğu istirahat dönemleri yaşar" diye konuştu.
Şikâyetlerin son 3 aydır var olması gerekir
Bu şikâyetlerin son 6 ayda ortaya çıkması ve son 3 aydır da devam etmesi halinde IBS düşünülmelidir diyen Doç. Dr. Emine Köroğlu, tanıyla ilgili şu bilgileri verdi: IBS'in en belirgin özelliklerinden biri de şikâyetlerin gece yatarken görülmeyip, gün içinde kendisini göstermesidir. Dolayısıyla hasta hikayesinin alınması son derece önem taşır.
Tanı, kalın bağırsakta aynı şikâyetlerle seyreden başka hastalıkların (tümör, iltihabi bağırsak hastalığı vb.) olmadığı tespit edildikten sonra konur. Zira, hastalar çoğu kez kanser korkusuyla hekime başvurur. Bunun içinde öncelikli olarak ayrıntılı hikâye alınması ve fiziki muayene yapılması gerekir. Kanser ya da başka ağır bir rahatsızlıkla karıştırılmasını önlemek için kan tetkikleri, dışkıda gizli kan, fleksible sigmoidoskopi ya da kolonoskopi ile bağırsak içinin tam olarak görülmesi ve görüntüleme yöntemleri yapılması gerekebilir. IBS, kalın bağırsak hastalığı olarak bilinse de tüm mide bağırsak sistemini etkiler. Farklı hastalıklarla karıştırılmaması için tetkiklerin titizlikle yapılması gerekir.
Tedavide hasta uyumu ÅŸart
IBS'in, tedavisinin uzun vadede yönetilmesi gereken kronik bir hastalık olduğunu ve dikkat edilmezse tekrarlama riskinin yüksek olduğunu söyleyen Doç. Dr. Emine Köroğlu, "Hastanın şikâyetlerine yönelik tedavi düzenlenir, antispasmodik, laksatif, antibiyotikler ile tedavi edilir. Tedavi edildikten sonra şikâyetler tekrarlayabilir" dedi.
IBS tedavisinde hastaya yaşadığı sorunun tam olarak ne olduğunun çok iyi anlatılması gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Emine Köroğlu, aksi taktirde hastanın tedaviye uyum sağlayamadığını ve geçmeyen şikayetleri nedeniyle arayışlarına devam ettiğini belirtti. Medikal tedaviyle birlikte hastanın dikkat etmesi gerekenler konusunda Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Köroğlu, "Öncelikle bazı yaşam tarzı değişikliklerine ihtiyaç duyulur ki bunların başında egzersiz gelir. Egzersiz günlük rutinin bir parçası haline gelmeli. Bu hastaların günde en az 45 dakika yürümesini öneriyoruz. Zaman içinde şikayetlerin giderilmesinde fark yarattığı görülecektir. Bunun yanında elbette sağlıklı beslenmek de önemli. Fast food tarzı beslenmekten uzak durmalı, sağlıklı, yeterli, dengeli beslenmeli, hızlı yemek yenmemeli, gece geç saatlerde yemek yememeye dikkat edilmeli ve sigara, alkolden uzak durulmalı" ifadelerini kullandı.
Pandemiyle birlikte IBS vakaları arttı
Son dönemde IBS hastalığına dair farkındalığın artmasıyla söz konusu şikâyetlerle hekime başvuruda artış olduğunu söyleyen Doç. Dr. Emine Köroğlu, "Covid-19 enfeksiyonun bağırsaktaki mikrobiyota üzerindeki olası etkilerinden dolayı Irritable Bağırsak Sendromu pandemi döneminde daha sık görülmeye başlandı. Bununla birlikte pandeminin yarattığı her türlü stresin de bağırsakların fonksiyonlarını bozduğu düşünülüyor" diye konuştu.
