Başka bağımlılıklara kapılabilirsiniz çünkü...
Sigara kullanımının bireyde dopamin adı verilen haz ve keyif hormonunu salgıladığını belirten Bhais, “Beynimizde ödül merkezi dediğimiz bir alan var. Sigarayı bırakan kişilerde ilk dönemlerde dopamin az salgılandığından dolayı beyin ihtiyacı karşılamak için kişiyi farklı alanlara yönlendiriyor. Bu yüzden kişi bir süre yemek, alışveriş gibi aktiviteleri her zamankinden daha fazla yapıyor. Kişide kalıcı olumsuz etkiler bırakmayacak boyutta ise bu ihtiyacını başka şeylere yönelerek karşılaması, kabul edilebilir bir ilk dönem baş etme yöntemi olarak görülebilir
Bağımlılık hastalığında çapraz tolerans diye tabir ettiğimiz bir durum bu. Kişi bir nesneye karşı bağımlılık geliştirdiyse kolaylıkla başka bir nesneye karşı da bağımlılık geliştirebilir. Bu alkol, uyuşturucu ve uyarıcı maddeler, kumar, teknoloji gibi nesneler olabilir. Yapılan araştırmalar alkol ve uyuşturucu kullanan kişilerin ilk kullandıkları maddenin sigara olduğunu gösteriyor. Özellikle çocuk ve ergenlik döneminde sigara kullanımının diğer maddelere de geçişi açısından ayrıca riskli olduğu söylenebilir" diye konuştu.
Sigara bağımlısı olduğumu nasıl anlarım?
Bhais, tıpkı diğer bağımlılıklar gibi sigara bağımlılığının da tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu söyledi ve sözlerine şöyle devam etti: “Yani kişi sigarayı bırakabilir. Bırakma durumunda sigara bağımlılığı hastalığı pasif durumdadır. Beyindeki sigarayı tanıyan hücreler uyku halindedir. Kişinin kullanımı olmasa da içme isteği olabilir, ancak kişi içmeden bu istek anlarını geçirebilir. Tekrar kullanımın olması durumunda hastalık tekrar alevlenir, kullanım bir süre sonra kontrolden çıkar ve kişi bir süre sonra eski kullanım düzenine döner. Yani sigara bağımlılığında tedaviden kastedilen düzelir ama asla tamamen yok olmaz. Kişi bıraktıktan 5 yıl sonra bile denese tekrar eski içme düzenine dönebilir."
Denemekten asla vazgeçmeyin, gerekirse yardım alın
Bhais, azaltarak ya da düşük nikotin içeren “light” sigaralar içmenin sigarayı bırakmada etkin yöntemler olmadığını söyledi ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Kişi motivasyonu yüksekken bir süre az kullanmayı başarsa da bir süre sonra tekrar eski alışkanlığına dönebilmektedir. Bırakma için kişinin denemekten vazgeçmiyor olması önemli. 2 defa başarısız olmak 3. sefer de başarısız olacağımızı göstermez. Aksine araştırmalar her bırakma girişiminin kişiye bağımlılığını tanıması ve uygun stratejiyi öğrenmesi açısından önemli olduğunu söyler. Kişi tek başına bırakmakta zorlanıyorsa hastanelerin sigara bırakma polikliniklerine başvurabilir. Burada bırakmaya yardımcı olması için ilaç desteği, nikotin yerine koyma tedavisi ya da psikoterapi desteği alabilir. Kliniklere başvuran danışanların ilk olarak bir hekim tarafından genel muayenesi yapılır ve sigara bağımlılığı açısından değerlendirilir. Kişinin ihtiyacına göre ilaç ya da psikoterapi desteği tedaviye eklenir. Özellikle ilk 1 hafta, 1 ay ve 3 aylık süreçler tekrar başlama riskleri açısından önemli olduğu için bu dönemler birlikte aşılır.”
