Diş sıkma probleminde başvurulan 4 tedavi yöntemi
12.04.2021 - 12:00 | Son Güncellenme:
Pandemi hayatın birçok alanına etki ettiği gibi ağız sağlığına da zarar verebiliyor. Genellikle psikolojik kaynaklı olan ve toplumda "diş gıcırdatma", "diş sıkma" olarak tanımlanan bruksizm problemini önlemek için neler yapılabilir? Bu, tedavisi mümkün bir sorun mudur? Tedavi yöntemleri nelerdir? İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi ve Çene Cerrahisi Uzmanı Prof.Dr. Serhat Yalçın, tüm detaylarıyla anlattı
Toplumda "uykuda diş gıcırdatma", "uykuda diş sıkma" olarak adlandırılan sorun yani bruksizm problemi; çoğunlukla uyku sırasında, alt ile üst dişlerin birbirine sürtünmesi ve dişlerin sıkılması durumudur.
Toplumumuzda zaten sıkça görülen bu problem, özellikle pandemi döneminde ortaya çıkan psikolojik baskıyla birlikte daha fazla yaşanmaya başlamıştır.
Hastalar uykularında dişlerini istemsiz bir şekilde sıkabilir veya gıcırdatabilirler.
Öyle ki şiddetli diş sıkma sorunu yaşayan bazı hastalar, sabah uyandıkları zaman çene kaslarında yorgunluk hissedebilir ve çenede ağrı oluşmasından şikayetçi olabilirler. Hatta bazen ağız açmada zorluklara maruz kalabilirler.
Bruksizm dediğimiz problem, kişinin dişlerini sıkması ya da dişlerini gıcırdatması şeklinde görülebileceği gibi her ikisinin yaşandığı şekilde de görülebilir.
Bruksizm tedavi edilmezse ne olur?
Bruksizm sorunu tedavi edilmediği durumlarda; baş ağrısı, dişlerin ağrıması, aşınması, dişlerin sallanması ve kırılması, çene kaslarında ağrı, dişlerde hassasiyet, çene eklemi hasarları gibi durumlara yol açabilir.
Diş sıkma ve diş gıcırdatma problemi en çok kimlerde görülür?
Bruksizm (diş gıcırdatma) genellikle psikolojik faktörlerden kaynaklanır. Bu psikolojik durumlar anksiyete, gerginlik, stres, kızgınlık, kıskançlık gibi durumlardır.
Bruksizmde hastaların mizacı da çok önemlidir. Agresif, hiperaktif, aceleci, titiz, rekabetçi kişilik tiplerinde bruksizm vakalarına daha sık rastlanır.
Çene ve dişlerde ayrıca protez veya dolgularda oluşan bozukluklar da diş gıcırdatmaya sebep olabilir. Yetersiz beslenme, alkol, kafein ve tütün kullanımı bruksizmin oluşma riskini artıran etkenlerdendir.
Bruksizmi ortadan kaldıran bir tedavi var mı?
İlk olarak altını çizmem gereken nokta şudur:Bruksizm probleminde esas tedavi, kişilerin stres yaşatan düşünce, ortam ve olaylardan uzak durmasıdır. Çünkü bu sorunu tamamen ortadan kaldıran, belirli bir tedavi yöntemi henüz yoktur.
Bu sebeple yapılan tedaviler, koruyucu; bruksizmin zarar veren etkilerini önlemeye yöneliktir. Yani tedavi, dişlerde ve çene ekleminde oluşma ihtimali olan kalıcı zararları ve ağrıyı ortadan kaldırmayı amaçlar.
Bruksizm hastalarına uygulanan tedavi yöntemleri
1-Splint (Gece plağı)
Biz uzmanlar hastalarımıza sıkma sırasında dişlerde oluşan zararları engellemek adına 'splint' isimli şeffaf plastikten yapılmış gece plaklarını öneriyoruz.
Gece plakları, kişinin dişlerini sıkmasını engellemez ancak sıkmaya bağlı oluşacak olan diş eti çekilmeleri, kemik erimeleri, kaslardaki ağrı gibi problemlerin önlenmesine veya minimuma indirilmesine yardımcı olur. Bu plaklar çoğunlukla gece uyurken kullanılır.
Dişleri aşınmaktan korur, sıkma nedeniyle oluşan aşırı kuvvetleri dağıtır, kas ve eklem kaynaklı ağrıları tedavi ederler.
2-Botoks
Bruksizm tedavisinde uygulanan bir yöntem de botoks uygulamasıdır. Bu uygulamayla kişilerin çiğneme kaslarının zayıflaması sağlanır. Sıkma şiddetini yani kas kuvvetini azaltmak için çiğneme kaslarına uygulanan botoks işlemi 6 ayda bir yineleme ister.
Belirli aralıklarda uygulanan yöntem sonrasında kaslar güç kaybettiği için diş sıkmanın oluşturduğu kuvvet azalır ve hastaların bruksizmi daha kolay tolere etmesi sağlanabilir. Botoks uygulaması sıkmayı tamamen engellemez, sıkmanın şiddetini azaltır.
3-Kas gevşetici ilaçlar
Uykuda dişlerini sıkan ve bu nedenle kaslarında ağrı oluşan hastalara, doktorları tarafından kas gevşetici ilaçlar tavsiye edilebilir. Fakat herhangi bir şikayeti olmayan hastaya diş sıkması için kas gevşetici ilaç yazılması doğru değildir.
4-Antidepresan ilaçlar
Bazı antidepresan ilaçların diş sıkmayı engellediği veya azalttığı bilinmekle beraber sadece diş sıkmak için verilmesi tartışmalıdır. Aşırı sıkan hastalarda denenebilir.
