Yaratıcı, Meraklı ve Hayalci Çocuklar İçin Uyku Vakti Önerileri

Uyku vaktinde, çocuklar beyinleri aktif iken ‘pause’ düğmesine basma konusunda zor zamanlar yaşayabilirler. Ev halkının diğer bireylerinin neler yaptıklarını merak ederler, canavarlar ve diğer korkutucu yaratıkların evlerini istila etmesi konusunda endişeye kapılırlar, uyku dışındaki bütün şeyleri düşünmeyi tercih ederler.

Yetişkinlerde de olduğu gibi, çocukların da uykuya ihtiyaçları değişebilir, fakat uzmanlar çocukların fiziksel, duygusal ve zihinsel olarak en iyi performansı gösterebilmeleri için daha fazla uyumaları gerektiğini savunur. Bebekler en iyisini yaparlar, günde 14-15 saat uyurlar ve bunu gündüz ve geceye yayarlar. Bebekler ilk yaş günlerinden 3 yaşlarına kadar, 12 ile 14 saat aralığında uyumalıdırlar. 3 yaşından 6 yaşına kadar, 10 ile 12 saat arası en iyisidir, sonrasında 12 yaşına kadar çocuklar hâlâ fazla uykuya ihtiyaç duyarlar, gecede 10 ile 11 saat uykuya ihtiyaçları vardır.

Uykuya direnç gösteren çocuğun ihtiyaç duyduğu huzurlu, yenileyici uykuyu bulabilmenize yardımcı olacak 12 öneri:

1. Uyku odası. Bir odanın iyi bir uyku odası olabilmesi için sessiz, güvenli ve karanlık olması gerekir. Çocuğunuz odasını huzur ile ilişkilendirebilmelidir. Odanın uygun bir ısısının olması, içerisinde televizyon, telefon veya diğer elektronik araçların olmaması gerekir.

2. Duygusal bağlantı. Uyku vakti birçok çocuğun endişeye kapıldığı ayrılık vaktidir. Uyku vakti yaklaşırken, çocuğunuz güvende olduğunu ve duyulduğunu daha çok bilmeli, yani sevginizi güvence altında hissetmelidir.

3. Egzersiz ve açık hava zamanı. Çocuklar bedenleri de zihinleri kadar yorulduğu ve açık havada bolca vakit geçirdikleri zaman daha iyi uyurlar.

4. Dolu fakat uyku vakti yaklaştığında doldurulmamış mide. Açlık uykuya engel olabilir, uyku vaktine yakın çok fazla miktarda öğün yemenin engel olacağı gibi.

5. Her aletin kapanmış olması. Uyku vaktinden bir saat veya daha öncesinde telefonlar, televizyon ve diğer ekranlar, bütün elektronik aletlerinizi kapatın. Uyku vaktine yaklaştığınızda, çocuğunuzun odasındaki ışıkları söndürün, kapının altından veya dışarıdan belki bir gece lambası veya gece lambası türü bir ışık açık bırakılabilir.

6. Uyku vakti alışkanlığı. İyi uyku alışkanlıkları haftanın 7 günü istikrar gerektirir. Tuvalet vakti, devamında dişleri fırçalama, yüz yıkama, iki şarkı, bir masal veya size ve çocuğunuza uyan herhangi bir yatağa hazırlık aktivitesi. Sabırlı olun, sakin, sevgiyle ve sistematik bir şekilde davranın. Eğer acele ettirirseniz, çocuğunuzu uykuya ve yatağa hazırlama girişiminizde hızlıca baltalarsınız.

7. İyi geceler günlüğü. Geçirdiği gün hakkında yazmak veya çizmek, çocuğa düşüncelerini gözden geçirmesi, beynini temizlemesi ve vücudunu sakinleştirmesi konusunda yardımcı olur.

8. Sarılacak bir arkadaş. Favori pelüş hayvanı, oyuncak bebeği veya bir battaniyesi çocuğun uykuya giderken rahatlamasını sağlayabilir, ailenin sıcaklığının ve rahatlığının yerini tutabilir.

9. Vücut taraması yaparak minnettarlık göstermek. Çocuğunuzun yanına uzanabilir veya oturabilirsiniz; gözlerini kapatmasını isteyebilir, sizinle birlikte hayal etmesini sağlayabilir ve buna ayaklarınızdan başlayabilir tüm vücuda doğru geçebilirsiniz: “İyi geceler, ayaklarım. Yatağa geçtiğiniz ve sonunda dinleneceğiniz için mutlusunuz. Bugün çok çalıştınız, koştunuz, yürüdünüz, zıpladınız ve tırmandınız. İyi geceler bacaklarım. Çok ağır hissettin, şu an çalışmıyor olmana memnunum. Teşekkür ederim tüm gün hızlı yürümeme izin verdiğin için. İyi geceler karnım ve göğsüm ve tüm organlarım. Teşekkür ederim sağlıklı yemekleri ve havayı benim için enerjiye çevirdiğiniz için ve büyümeme yardım ettiğiniz için. İyi geceler kollarım. Bugün kaldırmak, sarılmak ve bir şeyler yapabilmeme yardımcı olmak ile meşguldünüz. İyi geceler ellerim. Teşekkür ederim bana çizimlerimde, boyamalarımda, yazı yazmamda, bir şeyleri tutabilmemde ve oynamamda yardımcı olduğunuz için. İyi geceler başım. Teşekkür ederim tüm düşünme, tatma, merak etme, koklama ve duymada yardım ettiğin için. Tebessüm gönderiyorum vücudumun tüm kısımlarına ve beni Yaratan’a da teşekkür ediyorum hafifçe uykuya dalarken.”

10. Nimetlerinizi saymak. Çocuğunuzla birlikte gün içinde gerçekleşen tüm iyi şeyleri yazdığınız bir liste oluşturun, her nazik sözü veya güzel eylemleri, gün içinde size mutluluk sağlayan her kaynağı listenize alın. Ve bunlar için şükran hislerinizi Yaratanınıza iletin. Bunu yapabilmenin birçok yolu var, çocuğunuza bunu bir ninniymiş gibi de söyleyebilirsiniz.

11. Sabahı amaç edinmek. Çocuğunuza amaç oluşturmasını önerin. Örneğin, “Ben sabah yenilenmiş ve güne hazır bir şekilde uyanacağım.”

12. Düzenli nefes almak. Çocuğunuza, dikkatini nefes alışına vermesini öğretin, nefesini içine çekerken 5’e kadar sayın, sonrasında tekrar 5’e kadar nefesi dışarı vermesi için sayın. Bu egzersizi çocuğun kendisinin 5 kere yapmasını sağlayın, eğer hâlâ uyanıksa, aynı egzersizi bir daha yapabilirsiniz.

Dikkat!

Olağan olmayan bir şekilde aktif, meraklı, hayalperest veya kaygılı çocuklar ihtiyaçları olan uykuyu almakta zorlanabilirler. Tüm çocuklar burada açıklanmış olan farkındalık tekniklerinden ve alışkanlıklardan yararlanabilir. Değişim, stres ve karmaşa süreçlerinden geçen çocuklar için bu öneriler özellikle önemlidir.

Kaynak: Seyitoğlu, F. (2016). Çocuklarda 20 Psikolojik Problem ve Çözümü, HayyKitap.