KORONAVİRÜS VE ÇOCUK PSİKOLOJİSİ
Şu an zor günler geçiriyoruz. Koronavirüs hayatımıza girdiğinden beri anne babalar çok daha fazla stres altındalar. Başımıza bir felaket geldiğinde bir ebeveyn olarak aslında kendimize iki misli meydan okunmuş olarak buluruz. Kendi korku kaygı ve üzüntü hislerimizi anlamlandırmak ve aynısını yapmak için çocuğumuza yardım etmek… Keşke çocuklarımızı ve kendimizi, hayatın acı ve endişelerinden koruyabilseydik ama ne yazık ki bunu yapamıyoruz. Çocuklarımızın ruh sağlıklarını, koronavirüsün olumsuz psikolojik etkilerinden, ancak doğru davranışlar ile koruyabiliriz ve bu kötü sarsıcı travmayı onların hayatlarına katkıda bulunacak bir fırsata dönüştürebiliriz!
1. Öncelikle çocuklarınızın duygularını ifade etmelerine izin verin!
Duygularını ve hislerini ifade eden çocuklar, zorluklarla daha kolay başedebilir ve kendilerini güvende hissederler ve duygularını ifade etmeleri için çocuğunuzu cesaretlendirin.
2. Çocuğunuz tüm haberleri ve gelişmeleri sizden duysun!
Çocuğunuza neler olduğunu ve gelişmeleri söylemeyi ertelemeyin, ne kadar acı olursa olsun gerçekleri siz söyleyin, başka birilerinden duymasınlar. Gerçekleri ortaya koyabilmek ve duygusal ortamı belirleyebilmek sizin elinizde olur.
3. Önce çocuğunuzu dinleyin, ipuçlarını ondan alın!
Ondan nasıl hissettiği ve koronavirüs hakkında bildiği her şeyi size söylemesini isteyin. Ona sorular sorabileceği bol fırsatlar verin. Üzücü detaylar hakkında soruları cevaplamaya (hızlı cevaplar değil) hazırlıklı olun. Çocuğunuzun üzücü detaylara girmeyerek korkutucu hayaller kurmasını engellemeniz gerekir.
4. Sakin olun! Üzgünseniz bunu çocuğunuzun bilmesine izin vermek sorun değildir, ama eğer çocuğunuzla bu travmatik deneyim hakkında çok duygusal bir şekilde konuşacaksanız, bu durumda muhtemelen sizin duygularınızı ve başka çok az şeyi özümseyecektir. Diğer yandan eğer sakin kalırsanız, muhtemelen neyin önemli olduğunu kavrar. Trajik olaylar hayatımızı son derece altüst edebilir ama kötü deneyimlerden öğrenebilir ve güçlü olmak için birlikte çalışabilirsiniz.
5. Çocuğunuzun gelişim düzeyine uygun konuşun! Bunaltıcı olabileceği için çok fazla bilgi vermeyin! Dürüstçe ve açıkça cevaplar vermek için elinizden geleni yapın. Her şeyi cevaplayamazsanız da sorun değil, önemli olan yanında olmanız. Böyle zor konuşmalar bir seferde bitmez, çocuğunuzun bu deneyimi kabullenmeye ihtiyacı olduğu sürece konuya geri dönmeniz gerekebilir.
6. Güven verin, rahatlatıcı konuşun!
Bu olayın ne kadar olağandışı olduğunu ve bir daha böyle bir şeyin başımıza gelmemesi için bütün önemlerin alındığı konusunda güven verici olmanız önemlidir. Koronavirüsün sebeplerinin belirlenmesi ve bu olayın düzelmesi için doktorlarımızın, devletimizin, çokça çalıştığını ve dikkatlice araştırmaların yapıldığını ve önlemlerin alındığı konusunda güven verici olmanız önemlidir.
7. Temizlik kurallarını çocuğunuza öğretin!
Çocuğunuzun koronavirüsten korunması için ve her zaman temizlik kurallarına uyması gerektiğini öğretin. El yıkamanın önemini, nasıl yıkaması gerektiğini, öksürürken nasıl ağızlarını kapatacaklarını gösterin.
8. “Evde Kal” çağrısını sakince çocuğunuza anlatın!
Çocuklar yollardaki ve haberlerdeki maskeli insanları, evde kal uyarılarını, okula gitmemeyi, arkadaşlarıyla birlikte olamamayı, parka gidememeyi endişeli bir biçimde anlamlandırmaya çalışabilirler. Siz sakin kalarak bu dönemin geçici olduğunu ve tedbir ve önlem bakımından bir süre dışarıya çıkmamamız gerektiğini, sakin kalarak anlatın.
9. Evinizi eğlenceli hale getirin! Evde sadece ders değil, çocukların eğlenmeleri ve hareket edebilmeleri için öneri ve aktivitelerde bulunun ve çocukların evdeki süreci eğlenceli, öğretici, hareketli bir sürece çevirmelerine yardımcı olun.
10. Çocuğunuzun yanında olun ve rutinlerinize devam edin! Eğer çocuğunuz üzgünse birlikte sadece zaman geçirmek bile onu daha güvende hissettirebilir. Çocuğunuz ile birlikte olan gündelik sıradan olan rutin işlerinize devam edin. Çocuklar rutinlerde büyük rahatlık bulurlar ve bir aile olarak sadece sıradan şeyler yapmak bile en etkileyici iyileşme yolu olabilir!
11. Çocuğunuzu sınırlamaya çalışın!
Çocuğunuzun üzücü haberlere ve korkutucu görüntülere maruz kalmasını sınırlamaya çalışın.
12. İyilik yaparak ve yardımlaşarak çocuğunuza travma ile büyüyebileceğini gösterin!
Koronavirüse rağmen iyilik yapmaya devam edin. İhtiyaç içindeki başkalarına yardım edin. İyilik yapmak çocuklarınızın ve sizin daha iyi hissetmenize yardım eder ve çocuğunuza travma ile nasıl başa çıkabileceğini, yola ve hayata devam edebileceğini gösterir. Buna “travma sonrası büyüme” diyoruz. Çocuklarınızla birlikte koronavirüse rağmen iyilik yaparak hayata ve yola devam edin, Onlara örnek ve model olun, bu fırsatı kaçırmayın!
Sevgilerimle,
Fazilet Seyitoğlu
Uzman Klinik Psikolog
www.myfamilyterapi.com