Yazarlar
Ergeninizin Davranışlarını Değiştirmek İçin Pozitif Ödüle Odaklanın!
Son araştırmalar diyor ki, bir ergenin davranışlarını değiştirmek istiyor iseniz pozitif ödüle odaklanın.
Ebeveynlik yapmak zor ve ergenlere, gençlere ebeveynlik yapmak daha da zor ama yeni bir araştırma, ergenlerin notlarını yüksek tutmalarını isteyen ebeveynlerin iyi davranışı ödüllendirmeye daha çok ve kötüyü cezalandırmaya yönelik tehditlerine daha az odaklanırlarsa, bunu gerçekleştirmede daha başarılı olabileceklerini ileri sürüyor.
PLOS Computational Biology’de (PLOS İşlemsel Biyoloji) yayınlanan bir rapora göre, Britanyalı araştırmacılar, ergenlerin pozitif teşviklere iyi odaklandıklarını ama cezalardan kaçınmak için motive kalmaları konusunda zorluklar yaşadıklarını buldular. Londra Üniversitesi Akademisi’ndeki Kognitif Nörobilim Enstitüsü’ndeki bir araştırmacı ve çalışmanın başyazarı olan Stefano Palminteri’ye göre, araştırma, gençlerin ve yetişkinlerin farklı yöntemlerle öğrendiğini gösteriyor. “Bazı durumlarda ergenler de pozitif geri bildirimin negatif geri bildirimden daha etkili olabileceğini” öne sürüyor!
Haberin Devamı
Virginia Üniversitesi’nde psikoloji profesörü olan Joseph Allen, bu yeni araştırmaya müdahil değil ama gençlerin ceza ile tehdit edilmekten çok bir ödül sunulduğunda, odalarını düzenli aralıklarla temizlemek gibi yeni alışkanlıkları kazanmaya ikna edilmelerinin daha olası olduğuna katılıyor. “Ödüller, onlara hakkında düşünmek isteyecekleri bir şey veriyor” diyor Allen, “Cezalar ise üzerinde düşünmek istemeyecekleri bir şey. Bu yüzden, eğer gerçekten bir ergeni motive etmek istiyorsanız, ona hakkında düşüneceği pozitif bir şey vererek ilgisini çekerek daha başarılı olursunuz.”
Ergenlerin nasıl öğrendiklerine dair daha iyi bir fikir edinmek için Palminteri ve meslektaşları, araştırmaları için gönüllülerden oluşan iki grup oluşturdular; yaşları 12’den 17’ye kadar olan bir ergen grubu ve 18 ile 32 yaşları arasındaki yetişkinler grubu. Gönüllülerden, özel bir tür bilgisayar oyunu oynamaları istendi. “Katılımcılar bilgisayar ekranında farklı çiftlerden oluşan soyut semboller gördüler ve bir düğmeye basarak sembollerden birini seçmek zorundaydılar” diyor Palminteri. “Seçtikleri sembol ya ödüllendirilen (bir puan ya da bir ceza kazandırarak), ya bir puan kaybettiren ya da hiçbir sonucu olmayan şekilde sonuçlanabilirdi. Katılımcıların hepsi yüksek skor alarak on poundluk bonus kazanabilecekleri için, alabilecekleri kadar çok puan almak istediler. Görevin başında, katılımcılar hangi sembolün hangisi olduğunu bilmiyorlardı ve aldıkları ödüller ile cezalardan öğrenerek, her bir çiftteki hangi sembolün iyi bir neticeyle sonuçlanmasının daha olası olduğunu deneme yanılma yoluyla öğrenmek zorundaydılar” diye devam ediyor Palminteri.
Haberin Devamı
Sonunda yetişkin gönüllüler pozitif ve negatif geri bildirimlerin her ikisinden de öğrenirken, gençler sadece pozitife cevap verdiler. Palminteri, bunun beynin ceza ve sonuçları işleyen kısmının ergenlikte tamamen gelişmemesiyle ilgili olduğundan şüpheleniyor.
Bazı ebeveynler bu yaklaşımın çocuklarına rüşvet vermeyi teşvik ettiği konusunda endişelense de, Allen durumun böyle olmadığını söylüyor: “İnsanlar işe gittiklerinde ödeme alıyorlar. Bunu bir rüşvet olarak değerlendirmiyoruz sadece sıkı çalışmak size ödüller getiriyor. Çok az ergen özünde odasını temizlemek için motive olmuştur. Bu yüzden, eğer sonraki iki üç defasında temizlerse ve bu ömür boyu süren bir alışkanlık haline gelirse, bu alışkanlığı ödüllendirin.” Yine de Allen bu düşünüş zincirinin çok ileri götürülmemesi gerektiğini söylüyor.
Haberin Devamı
'Ergeninizi Beladan Nasıl Uzak Tutarsınız ve Eğer Tutamazsanız Ne Yaparsınız?' adlı kitabın yazarı ergen psikoloğu Neil Bernstein, ebeveynleri, ödüllerini makul ve rastgele tutmaları konusunda uyarıyor: “Çocuklarınızın, bir şeyi yapmalarının tek nedeninin ödeme almak olduğu mesajını almamaları gerekir.”
Fazilet Seyitoğlu
Uzman Klinik Psikolog
Kaynak: Seyitoğlu, F. (2017). Çocuklarda 20 Psikolojik Problem ve Çözümü. İstanbul: Hayykitap.
