Çocuğunda Dikkat Eksikliği Olan Ailelere Yaz Tatili Tavsiyeleri

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) teşhisi konulmuş çocuklar kendini kontrol etmekte zorlanır, devamlı huzursuzdurlar, düşünmeden hareket ederler. Bütün gün “canım sıkılıyor” diyen çocuklara karşı anneler çaresiz kalabilir. Tatile girmekten korkan anneler, evde çocuklarının özel durumuna uygun bir yaz programı yaparak bunu hayata geçirebilir.

Ali, 10 yaşında. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı almış, 4. sınıf öğrencisi. Hayatında en çok kullandığı kelimeler “off çok sıkıldım” ve “şimdi (veya) sonra ne yapacağız”. Bıraksanız saatlerce bilgisayar oynayabilir ve TV’nin başından kalkmaz. Bu zamanlarda da can sıkıntısı hiç aklına gelmez. Onun dışındaki zamanlarda yerinde duramaz, huzursuzdur, plan yapmakta güçlük çeker, dalgın ve dikkatsizce davranır, kendini kontrol etmekte zorlanır, düşünmeden hareket eder.

Annesi Ayşe Hanım ise yaz tatili için gerçekten çok endişeli. 3 ay boyunca oğluyla nasıl baş edebileceğini ve tatilini nasıl verimli halde geçirebileceğini düşünüyor. “Ben gerçekten tatilde Ali’yle ne yapacağımı bilmiyorum. Tatilden korkuyorum” diyor.

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar organize olma ve zaman yönetiminde yetersiz oldukları için, yaz tatili onlar için öncelikli olarak planlanmalı. Yoksa anne-baba ve çocuk arasında çatışma yaşanması çok yüksek ihtimaldir. DEHB’li çocuklar için tatili verimli bir halde geçirmek ekstra çaba ve gayret ister.

İşte DEHB’li çocukları ve ergenleri olan ailelere yaz tatili için tavsiyeler:

• Ailece bir yaz tatili kontratı yapın. Anne-babanın ve ailenin her bireyinin hedefleri olsun. Yaz tatilinde neler yapacağınızı, planlarınızı, isteklerinizi, hedeflerinizi konuşun. Öncelikle anne-baba kendileri yaz hedeflerini koymalı, sonra çocuklarına hedeflerini sorup ondan beklentilerini dile getirmeli. Bu şekilde hem ortak, hem bireysel hedefler çıkarılmalı. Kitap okuma, bisiklete binme, yürüyüş yapma, yüzme, tarihi ve doğal yerleri gezme veya anne-babanın sevdiği hobilerle ilgilenme vs. gibi. Hangi kitapları okuyabileceğini düşünüp kitap seçimi yapın.

• Plan yapılırken DEHB’li çocuğun öğretmeniyle de görüşülmeli. Çocuğun gelişme gösterdiği ve zorlandığı alanlar belirlenmeli ve yaz tatili hedefleri içerisine akademik destek hedefleri de konulmalı.

• Ailece ulaştığınız hedefler için kendinizi ve çocuğunuzu ödüllendirebilirsiniz. Ayrıca çocuğunuza her hedef için ayrı bir küçük ödül veya günlük ödül verebilirsiniz.

• Yaz tatilinde neler yapacağınızı birlikte planladıktan sonra aylık takvime yazın. Tatil zamanlarınızı takvime işaretleyin ve duvara asın.

• Ajanda kullanın. Ajandayı da haftalık yazın. Her günün dolu olması gerekmez. Esnek davranabileceğiniz boş günler de kalmalı.

• Her sabah çocuğunuzun tatil ajandasına birlikte bakın. O gün için ondan beklediğiniz uygun davranışları, programları sıralayın ve söz alın. Ödülünü de hatırlatın. Günün sonunda yaptıklarınızın üstünü çizin.

• Kurallarda esnek olun. Yaz günleri uzun olduğundan yatma saati gecikebilir. Bilgisayara hafta içi 2 saat izin verilebilir. Bütün gün bilgisayarda kalmasına veya televizyonun başında kalmasına izin vermeyin.

• Çocuğunuzun kullandığı ilacı doktorunuzla birlikte düzenleyin. Tatil programınızı doktorunuza anlatın ve onun izniyle ilacınızı kesin veya devam edin.

• Tatil günlüğü tutmasını isteyin. Başına gelen ilginç olayları defterine duygularını da ifade ederek yazabilir ya da çizebilir.

• Tatilin keyfini birlikte çıkarın. Çocuğunuzla düzenli oyun, sohbet veya keyifli aktivite zamanlarınız olsun. Birlikte bakkala, alışverişe giderken yolda koşu yarışı yapın veya birlikte sevdiği müzikleri dinleyin. Küçük çocuklarla oyun oynayın. Görsel hafıza, dikkat oyunları oynayın. Ev işlerini birlikte yapın.

Fazilet Seyitoğlu
Uzman Klinik Psikolog
www.myfamilyterapi.com

Kaynak: Seyitoğlu, F. (2017). Çocuklarda 20 Psikolojik Problem ve Çözümü. İstanbul: Hayykitap.