Yazarlar
Alışveriş Hastalığı Nedir?
Annenin Ruh Sağlığı Çocuğu Etkiler!
En çok da kocasına kızdığında çıkıyordu alışverişe. Kocasının kredi kartını intikam alırcasına kullanıyordu. Hayatın ona yüklediği ağırlıklardan kurtulmaya çalışıyor ama bu ona çok pahalıya mal oluyordu. Alışveriş yapmak onu sanki dertlerinden kurtarıyordu. Sıkıntılarını, aldığı şeylerle yenmeye çalışıyordu. Ev, alıp da kullanmadığı onlarca eşyayla dolmuştu. Ama alışveriş çılgınlığına bir türlü engel olamıyordu. Bir tek endişesi ve üzüntüsü vardı, o da çocuklarına kötü örnek olmaktı. Çünkü o, iyi ve eğitimli bir anneydi. 13 ve 9 yaşlarında 2 kızı vardı. Biliyordu ki bu davranışı doğru değil ama bundan da vazgeçemiyordu. Paketleri saklıyor, vicdan azabı çekiyor bir yandan da paraları boşa harcadığını düşünüyordu. Bu, israf etmenin bir vicdan azabıydı aynı zamanda.
Haberin Devamı
Yine böyle gergin olduğu bir günde, ‘indirim’ yazan bir mağazanın içerisindeydiler. Kızlara bir şeyler almalı diyerek sepete 5 pantolon, 7 penye, 5 ayakkabı, 3 elbise atıvermişti. Abarttığının farkına varmış, günah çıkarırcasına “Bakın kızlar bunlar şu an çok ucuz, o yüzden bu kadar fazla aldım. Önümüzdeki yaza kadar başka hiçbir şey almayacağım” demişti. Büyük kızı gülerek, “Anne, benim için sorun değil. Ama ben senin kendini tutabileceğini hiç sanmıyorum!” demişti.
Akşam evde sohbet ederken büyük kız annesine, “Anne biliyor musun beni dünyada en çok ne mutlu ediyor?” diye sormuştu. Anne merakla “Ne” deyince, “Alışveriş yapmak” cevabını vermişti. Küçük kızı ise “Sen bir çılgınsın anne” demiş ve eklemişti: “Bir mağazaya girip tüm kıyafetleri satın alabildiğin için.” Anne üzgün ve pişmandı. Anneler çocuklarının çok iyi birer gözlemci olduğunu unutabilir. Ama anneler çocukların çok kuvvetli sezgileri olduğunu da unutuyor. Özellikle kız çocuklarının modeli anneleridir. İyi bir anne olmak “iyi bir insan” olmanın yollarını aramaktan geçer. Nefsin doyumsuz olduğunu bildiğin halde her giydiğinin yeni ve markalı olmasını istemek çocuklara birer model olarak sunulmamalıdır.
Alışveriş hastalığı nedir?
Haberin Devamı
Zihinsel ve duygusal zorluklar yaşayan kişinin (korku, endişe, öfke, hayal kırıklığı, yalnızlık) kendini kontrol edememesi, dürtüsel olarak gelen bir şeyler satın alma istek/arzusuna karşı koyamaması ve ihtiyacı olmadığı halde çok sayıda kendini çekici, güçlü ya da güvenli halde düşündüğü eşyaları satın alması, aldığı anda rahatlama, haz alma ve doyum bulma, sonrasında ise depresif duyguların önde olduğu pişmanlık, suçluluk kendine öfke seyrinde devam eden psikiyatrik, ciddi bir rahatsızlıktır. Alışveriş, kişinin stresle başa çıkma yöntemi olmuştur ve yüzde 80 oranında kadınlarda görülmektedir. Diğer psikiyatrik rahatsızlıklar ile birlikte görülme ihtimali çok yüksektir. (Dürtü kontrol bozukluğu, obsesif kompülsif bozukluk, depresyon ve anksiyete.) Bu hastalığı bağımlılık (ilaç, alkol) olarak tanımlayanlar da vardır. Tedavide ilaç ve psikoterapi etkilidir. Amaç aşırı alışveriş davranışını sağlıklı bir seviyeye getirmektir.
Önleme Yolları:
Ucuz diyerek gereksiz şeyler almayın.
Haberin Devamı
Kendinizi mutsuz, gergin, çökkün, endişeli, korkulu hissettiğiniz zamanlarda alışverişi erteleyin ve alışveriş merkezlerinden uzak durun. Daha çok fiziksel aktivitelerde bulunun. Doğal ortamlarda, yeşil alanlarda veya deniz kenarında yürüyüş yapın.
Alışverişe çıkmadan önce muhakkak bir ihtiyaç listesi yapın ve bu listenin dışına kesinlikle çıkmayın.
Alışveriş esnasında ‘çok ucuz’ şeklinde düşünerek gereksiz alma isteğinize engel olmaya çalışın.
Olabildiğince kredi kartı kullanmayın veya kullandığınız kredi kartının limitini düşük tutun.
Alışverişe yalnız çıkmayın. Yanınızda sizi engelleyebilecek, kontrol edebilecek birisi bulunsun.
Unutmayın, siz kıyafetlerinizle ve eşyalarınızla değerli değilsiniz. Sizi siz olduğunuz için seven arkadaşlarınızla birlikte olun!
Fazilet Seyitoğlu
Uzman Klinik Psikolog
Kaynak: Seyitoğlu, F. (2017). Çocuklarda 20 Psikolojik Problem ve Çözümü. İstanbul: HayyKitap.
