Anne sütü…
Bizler bebeklerimizi kucağımıza alıp emzirmeye başlayana kadar aslında aklımıza gelmeyen bir sorudur; sütün memeden nasıl aktığı. Ama bebeğimizi kucağımıza alınca, üstüne sütle ilgili sıkıntılar başladığında annenin kafasını yormaya başlar.
Peki süt memeden nasıl bebeğe ulaşır?
Süt memede yapılır yapılmaz dışarıya salınmaz, süt akımı için bebeğin emmesi gerekir. Bebeğin etkin emmesi için memeye iyi yerleştirilmesi ve memeyi iyi kavraması çok önemlidir.
Bebek emerken, meme başındaki sinirlerden, başka uyarılar da çıkar ve bu uyarılarla annenin beyninin başka bir bölümünden Oksitosin adlı bir diğer hormon salgılanır.
Oksitosin süt adacıklarının etrafındaki küçük kasları etkiler. Bu etki ile kaslar kasılır ve süt, süt adacıklarından meme başındaki kanallara taşınır. Bebeğin emmesi ile meme ucunda bulunan 10-15 delikten süt dışarıya akar. Her iki meme aynı anda çalışır.
Bebek bir memeden emerken, diğer memeden süt damlayabilir. Bu nedenle ben de; sütü az olan annelere aynı andan iki memeyi bu nedenle sağmanın çok etkin olduğunu söylerim.
Bebek emmeye başladığında, önce meme başının hemen arkasında bulunan süt havuzundaki birikmiş sütü alır. Bu süt hemen tükenir. Süt akımının devamı için oksitosin salgısının uyarılması gereklidir. Memede süt yapımı ve yapılan sütün meme ucuna ulaşması bebeğin her iki hormonun yapımını uyaracak kadar kuvvetli ve etkin emmesi ile gerçekleşir. Bunun için bebeğin sık aralarla ve uygun bir biçimde memeye yerleştirilmesi ve bebeğin de meme başını iyice kavraması gerekir.
Annelerin bana sorduğu en sık sorularda bu mekanizmanın çalışması ile ilgili oluyor. Burada en önemli konu; Oksitosin hormonunun salınımını sağlamaktır.
Doğru, etkin bir emme ve annenin stresten uzak olmasıyla bu hormon etkili olarak salınması sağlanarak bebeğin süte kavuşması sağlanabilir.
Bebeğimin doğru emdiğini nasıl anlarım?
Bebeğin doğru pozisyonda emzirdiğini nasıl anlarım?
* Ağzı geniş açık olmalı
* Bebeğin çenesi memeye dayanmalı
* Alt dudağı dışa doğru kıvrılmış olmalı
* Meme olabildiğince ağzı doldurmuş olmalı (sadece meme ucunu değil, meme ucunun etrafındaki kahverengi bölgenin çoğunu da ağzına almış olmalı)
Başarılı bir emzirmenin gerçekleşmesi annenin bebeği memeye tutuşu ve bebeğin memeye yerleşmesinin doğru bir şekilde olması, emzirmenin uygun sürede ve sıklıkta olması ile mümkündür.
Memeye iyi yerleşmiş ve etkili emen bir bebeğe dışarıdan bakıldığında;
ØBebeğin ağzının geniş açık olduğu,
ØAlt dudağının dışa dönmüş olduğu, çenesinin memeye dokunduğu,
ØYanaklarının yuvarlak ya da annesinin memesine doğru düzleşmiş olduğu,
ØAğzının üzerinde ve altında görülen areola büyüklüğü karşılaştırıldığında; ağzının üzerinde daha fazla, altında daha az areola bulunduğu,
ØEmzirme sonrasında meme ve meme başının sağlıklı görünümde olduğu görülür.
ØBebeğin başı ve vücudu aynı doğrultuda, düz bir hat üzerinde olmalı,
ØBebeğin burnu, meme başının hizasında olacak şekilde yüzü memeye bakmalı,
ØAnne bebeği kendi vücuduna yakın tutmalı. ØAnne, işaret parmağı ile memeyi alttan desteklemeli, başparmak memenin üstünde olmalı ve meme ucu ile bebeğin dudaklarına dokunmalıdır.
Anne bebeğini oturarak ya da yatarak emzirmek isteyebilir. Annenin kendini rahat hissettiği konumda emzirmesi en uygun olanıdır.
Hangi konumda olursa olsun bebeğin memeye tutuluşunda dikkat edilmesi gereken temel noktalar şunlardır;
* Bebeğin başı vegövdesi düz bir hatta olmalı, yüzü memeye bakmalı ve burnu tam meme ucunun karşısında olmalı,
* Vücudu annesininkine yakın olmalı,
* Yeni doğmuşsa poposundan desteklenmelidir.
Bebeğin memeye yerleştirilmesi esnasında önce meme ucuyla bebeğin dudaklarına dokunulmalı, bebeğin ağzını genişçe açması beklenmeli, bebeği alt dudağı meme ucunun altına gelecek şekilde çabucak memeye tutmalıdır .
Memeye iyi yerleşme belirtileri mutlaka aranmalıdır. Bu belirtiler şunlardır; areolanın bebeğin alt çenesine yakın olan kısmı,üstte kalan kısma kıyasla bebeğin ağzına daha fazla oranda girmiş olmalı, bebeğin alt çenesi annenin memesine değmeli, bebeğin yanakları dolgun olmalı, bebek ritmik bir şekilde yavaş yavaş emmeli,yutkunma sesleri duyulmalıdır
Bebeğimi ne sıklıkla emzirmeliyim?
• Emzirme sıklığı bebekten bebeğe değişir.
• Bebek her istediğinde emzirilmelidir.
• Bebek ağzını açarak, aranarak, sonunda da ağlayarak açlığını belli eder.
• İlk aylarda bebek uyandığında genellikle açtır ve emzirilmek ister.
• İlk haftalarda emzirme aralıkları bir saat, iki saat gibi çok kısa olabilir.
• Her emzirme sonrası memede yapılan süt miktarı biraz daha artacağından, zamanla beslenme aralıkları uzayacaktır.
• Öyleyse bir kez daha hatırlayın.
DAHA ÇOK EMZİRME= DAHA ÇOK MEME UYARISI = DAHA ÇOK SÜT YAPIMI
Anne sütünün devamlılığı için ne yapmalıyım?
• Emzirme de bebeğin ağzı annenin meme ucu çevresini renkli kısmı sıkıştırır, ezer.
• Bu baskı ile uyarılan sinirler beyinde prolaktin yapımı ile görevli olan bölgeye haber götürürler.
• Bu haberler prolaktin salgılanması için emir olur.
• Ne kadar çok haber iletilirse, o kadar çok prolaktin yapılır.
• Prolaktin nedeniyle “Fazla Emme Fazla #AnneSütü Yapar”
• Özellikle geceleri daha fazla prolaktin yapılır.
• Prolaktin ayrıca annenin bebeğini emzirmek için gece uyansa bile yorgun olmamasını sağlar.