Ek gıdaya geçiş tüyoları

Ek gıdaya geçiş dönemi, annelerin heyecanlandığı bir o kadar da telaşlandığı bir süreç. Bu döneme anneler çocuk doktorunun rehberliğinde ilerlemeleri önemli. Çünkü her çocuk farklı ve kendine özel olabilir. Fakat herkes için dikkat edilmesi gereken bazı bilgiler var. İşte tam da bu dönemde Gıda Mühendisi Sevgili Tuğba Bayburtlu sizlerin bana en sık sorduğunuz soruları sordum.

Tuğba hanım, Ek gıda nedir? Ve ne zaman başlanmalıdır?

Ek gıda ya da tamamlayıcı gıda, bebeklerin anne sütü sonrasında almaya başladıkları ek öğün, yemek türü olarak adlandırılabilir.

Anne sütü sonrasında bebeğin ek gıda ihtiyacının kendini hissettirmesi bebekten bebeğe göre değişse de ortalama 6. Aydan sonra kendini göstermeye başlar. Dişleri kaşınır, elini daha çok ağzını götürmeye başlar, sizi takip eder, ne yediğinize bakar, elinizdekine uzanmaya çalışır. Ayrıca bebeğinizin desteksiz oturması ve başını dik tutmaya başlaması da ek gıdaya geçiş için çok önemlidir aksi takdirde yedikleri boğazına kaçabilir.

Ek gıdaya geçişinize doktorunuz karar vereceği için kendi başınıza hareket etmemek önemlidir.

Ekgıda süreç için anneler biraz teleşlana biliyor. Bu süreç için annelere tavsiyeleriniz nedir?

Ek gıdaya geçişte öncelikle ebeveynlerin panik olmaması hep tekrar ettiğimiz bir konu. Adı üstünde hala "EK" gıda olduğu ve ufak ufak çeşit denemeleriyle az az başlandığından esasında anne ve babanın önünde azımsanmayacak bir 3-5 ay civarı bir süre var. Ek gıdaya geçiş zamanı doktorun bebeğinizin gelişimi açısından değerlendirmesi ile ortaya çıkacaktır. Ülkemizde genellikle 4. ay ila 6. ay arasında çocuk doktorları ek gıdaya geçişi telkin etmektedir.

Biliyoruz ki, Ek gıdaya geçişte çok detay vardır. Bizlere birkaç ipucu verebilir misiniz?

- Panik yapmayın. Bebeğiniz sonsuza kadar anne sütü ya da mama alacak değil.

- Ek gıda bir süreçtir ve kesinlikle zaman alacaktır. Bebeğinizi en iyi siz tanırsınız, ailenizin ihtiyaç ve isteklerini en iyi siz bilirsiniz. Bir çok bebek ek gıdaya geçiş sinyallerini verir. Örneğin sizin yemeğiniz ile ilgilenir, ağzını şapırdatır, yiyeceklere uzanmaya çalışır. Oturmaya başlaması ve kafasını dik tutması da çok önemli ölçütlerdir.

- İlk yiyecekler buharda haşlanmış sebze ve yoğurt olabilir. Daha tatlı tat olan meyveleri sebzelerden sonra vermeyi artık daha çok sağlıkçı öneriyor çünkü biliyorsunuz tatlı tada alıştıktan sonra geriye dönüş yok.

- Gluten yani buğday ürünlerine karşı hassasiyeti olma ihtimali yüzünden bir çok ülkede ilk muhallebiler pirinç unu ile yapılır. Bebeğinizin gluten hassasiyeti yoksa irmikli muhallebilere geçebilirsiniz. Fakat daha sonra takriben 8. aydan itibaren irmik, tuzsuz ekmek vb gibi buğday ürünleri verebilirsiniz: irmik, pirinç unundan daha besleyicidir.

- Sebze ve meyvelerde de mevsim ürünlerini seçmeye ve çok çok iyi yıkamaya / temizlemeye dikkat etmeniz gerekmektedir. Sebze çorbası da bir alternatiftir ama çorbalar daha çok püre kıvamında yoğun olmalıdır. Kaşığı çevirdiğinizde neredeyse dökülmeyecek kadar yoğun:)

Bebeklerimize yoğurt verirken neye dikkat etmeliyiz?

- Yoğurt iyi bir ek gıdadır. İlk günlerden itibaren verilebilir. Kendiniz mayalamayı tercih ederseniz mayalama ortamının ve aletlerinin son derece temiz ve kalıntısız olmasına dikkat etmelisiniz. Çok kaynamış sütten de daha koyu yoğurt çıksa da sütün fazla kaynaması besin öğelerini azaltacağı için eğer çiğ süt kullanıyorsanız bir taşım kaynatıp hemen mayalamak eğer pastörize süt kullanıyorsanız sadece mayalama sıcaklığına (yaklaşık elinizin dayanacağı sıcaklıklar) kadar getirip mayalamanız yeterli olacaktır.

- Bebeğiniz için yapacağınız yoğurt ve kefir için günlük süt kullanabilirsiniz. Her gün taze mayalamanız illa şart değildir, 1 litre sütten mayalanacak bir yoğurdun tüm aile tarafından tüketilmesi zaten 3-4 gün olacağından bu döngü sizin ve bebeğinize uyacaktır. Daha uzun süre dolapta kalan yoğurdu baba her zaman tüketebilir, ya da bir çorbada kullanabilirsiniz.

Yumurta da iyi bir protein kaynağı. Bebeklere nasıl vermeliyiz?

- Yumurta denemesine sarı yumurtadan çay kaşığının ucu ile başlamanız gerekir. 3 gün kuralına uyarak miktarı önce yarım çay kaşığına sonra tam çay kaşığına çıkararak devam edebilirsiniz. Yumurtayı organik tercih etmeniz ve ilk 1 ya boyunda rafadan vb yapmada tam pişmiş olarak bebeğinize sunmanız olası zehirlenme risklerini en aza indireceği için önemlidir..

- Ek gıdaya ne ile başlamalı? 3 gün kuralı nedir?

Alerji riski düşük elma gibi meyve, kabak ve havuç gibi sebzelerle başlayacağınız ek gıdaya geçişte her bir gıda için başlangıçta ayrı bir zaman belirlemeniz önemlidir. Burada 3 gün bekleme kuralı bebeğinizin alerji gösterip göstermeyeceğini anlamanız için düşünülmüş bir olgu. Örneğin kabağı 3 gün deneyip sonra üzerine pirinç unu ekleyerek güzel bir sebze püresi/muhallebisi yaptığınızı var sayalım. 3 gün sonra bu çorbaya patates, 3 gün sonra havuç ekleyebilirsiniz.

Her bir 3 gün içerisinde bebişinizde herhangi bir alerjik reaksiyon, bir rahatsızlık ve bir anormallik olmazsa denediğiniz sebzeyi artık rahatlıkla verebileceğiniz anlamına gelmektedir. Ani gelişebilecek şiddetli ya da değil herhangi bir değişiklikte hemen çocuk doktorunuzu arayın ve danışın.

1 yaşından önce verilemeyecek besinler nelerdir?

- Dünya Sağlık Örgütü 2 yaşa kadar tuz ve şekeri önermiyor. Bizim ülkemizde de bir çok doktor 1 yaşa kadar tuz ve şekerin özellikle böbreklere yük bindirebilme ihtimaline karşı vermiyor.

-Patlıcan, bakla gibi sebzeler 2 yaşından sonra tüketilmelidir. Çilek gibi alerji yapabilecek meyveler ve domates 1 yaşından sonra tanıştırılabilir.

- Bir yaşından küçük bebeklerin bal tüketmesi son derece tehlikelidir. Balda çok az miktarlarda bile olsa bulunabilecek bir bakteri, bir yaşından küçük bebeklerin sindirim sistemlerinin kaldıramayacağı bir bakteridir. 1 yaşından sonra bal başta olmak üzere tüm arı ürünlerini deneyerek verebilirsiniz.

- Bir yaşından küçük bebeklere kepekli ürünler verilmemelidir. Tahıllardaki kepek, gıdalarla beraber alındığında demir emilimini olumsuz etkilediği için bebek beslenmesinde kepeğin yeri yoktur.

Bebeklerimize hangi tahılları nasıl vermeliyiz?

- Bebeğinizin ilk tahılları 6 ila 8 ay arası pirinç unu ve yulaf unu olabilir, 8. aydan sonra da una göre daha fazla protein içerdiği için irmik olabilir. Bebeğinize 8. aydan sonra ruşeym yani buğday özü verebilirsiniz. Son derece besleyicidir. Ruşeym genellikle ülkemizde kavrularak satılsa da 1 yaşına kadar pişirerek kullanabilirsiniz, Bir yaşından sonra pişirmeden de verebilirsiniz ruşeymi.

Bebeklerimize anne sütü yetmediğinde devam sütü vereceğiz. Peki inek veya keçi sütü için ne dersiniz?

- Süt tüketimi 1 yaşında önce kesinlikle önerilmediği gibi yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda artık 2 yaşına kadar da verilemese de olur deniliyor. Keçi sütü ya da inek sütü birbirinden pek farklı değildir .

Sevgili Tuğba hanım güzel bilgileriniz için çok teşekkürler.

www.bebeimgeliyor.com