Yazarlar
Bazal Metabolizma Hızı Nedir ?
Bazal Metabolizma Hızı Nedir ?
Bazal Metabolizma Hızı : Dinlenme halindeyken vücudun harcadığı enerjidir.
Daha açıklayıcı olmak gerekirse; kesin dinlenme durumunda fiziksel ve ruhsal olarak bütünüyle rahatlamış ve yaklaşık 12 saattir açlık durumunda bir insanın nefes almak, kalp atışını ve kan dolaşımı sağlamak, vücut sıcaklığının belirli bir düzeyde tutulması gibi hayati fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için gereksinim duyduğu enerji miktarıdır.Metabolizma, gün içerisinde tükettiğimiz gıdaların ve yapmış olduğumuz hareketlerin etkisiyle hızlı veya yavaş çalışmaktadır.
Haberin Devamı
Metabolizma Hızını Etkileyen Faktörler;
Yaş: Metabolizmanın en hızlı çalıştığı dönem 15-30 yaş aralığıdır. Özellikle ergenlik döneminde ve bayanların hamilelik dönemlerinde metabolizma hızı artmaya başlar.
Cinsiyet: Kadınlardaki kas miktarı erkeklere oranlara hem daha az hem de daha zayıftır. Bu da kadınların daha az enerji harcaması ve kadınların metabolizma hızının erkeklerin metabolizma hızına göre daha yavaş çalışması demektir.
Genetik:Genetik olarak ailesinde metabolizma sorunu olan kişilerde metabolizma doğuştan yavaş çalışabilmektedir.
Diyet: İnsanların sürekli kilo alıp vermeleri de metabolizma hızını etkileyen faktörlerdir. Özellikle yanlış uygulanan diyetler metabolizma hızını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
Hastalıklar: Özellikle hormonal etkisi olan Troit bezlerinin hızlı veya yavaş çalışması, vücudun kortizon veya insülin salgılama miktarları metabolizma hızını etkileyebilmektedir.
Karbonhidrat-Protein :Karbonhidrat ağırlıklı beslenmek ve protein tüketiminin az olması metabolizma hızını yavaşlatabilmektedir.
Sıcaklık: Yaz aylarında metabolizma daha hızlı çalışırken, soğuk günlerde vücudun kendine koruma güdüsüyle daha yavaş çalışmaktadır.
Metabolizma Hızını Artıran Gıdalar
Acı Biber: Acı biberde bulunan capsaicin metabolizmayı hızlandıran besinler arasında ilk sırada yer almaktadır. Yemeklerinizde kırmızı pul biber, acı karabiber, taze yeşil sivri biber kullanarak gün içinde harcadığınız enerji miktarını arttırmanız mümkündür. Acı biber dışında kekik, kişniş ve tarçında bir miktar capcaicin içermektedir.
Zencefil: Zencefil sindirime yardımcı olurken vücut sıcaklığını yükselterek metabolizmanın hızlanmasına neden olur.
Yeşil Çay: Metabolizmayı Hızlandırır. Vücut sıcaklığını yükselterek metabolizmayı hızlandıran “fenol” adında bileşikler içerir. Taze yeşil çay demleyerek sıcak veya soğuk olarak içebilirsiniz. Kafein içeren kahve ve normal çay gibi diğer içecekler de metabolizmayı hızlandırmak için tüketilebilir.
Protein: Protein, karbonhidrata göre daha uzun sürede sindirildiği için protein bakımından zengin bir yemekten sonra sindirim sistemi daha fazla enerjiye ihtiyaç duyar ve harcan enerji miktarı artar.
Lifli Yiyecekler: Besinlerin sindirilmeyen kısmı olan lif (posa), sindirim sırasında vücudun kullandığı enerjiyi arttırarak metabolizmanın daha hızlı çalışmasını sağlar. Örneğin her gün 2 kaşık yulaf tüketebilirsiniz.
Tarçın: Kan şekerini düzenleyerek şeker isteğini azaltır ve yemeklerden sonra daha uzun süre tokluk hissi sağlar. Ayrıca sindirimi sırasında vücut sıcaklığını yükselterek termik etki yaratır. Bu termik etkiyle birlikte metabolizmayı hızlandırır.
Metabolizma hızını artırmamız için yapılması gerekenler özetle;
Haberin Devamı
1- Düzenli olarak yapılan egzersizler, metabolizmayı hızlandırır.Günde en az 30 dakika tempolu yürüyüş ve gün içinde hareketli olmak.
2- Vücut yağınızı azaltın (Beslenme düzeni ve yeterli egzersiz ile kas oranı arttıkça metabolizma hızlanır)
3- Ana öğün ve Ara öğünleri atlamayın kendinizi uzun süre aç bırakmayın. Sık sık ve az az beslenin.
4- Yeşil çay tüketin (Günde 1-2 fincan)
5- Posa oranı yüksek besinleri tercih edin (Kurubaklagiller, taze sebzeler, meyvelerin tüketilebilen kabukları, tam tahıllı ekmek- makarna vb.)
6- Sıvı tüketiminizden emin olun (En az 8-10 bardak su tüketmeye çalışın)
7- Proteini dengeli almaya özen gösterin (Öğünlerinizde karbonhidrat ve protein dengesini mutlaka ayarlayın )
8-Kalsiyum tüketiminizi artırın ( Az yağlı süt ve ürünlerine gün içersinde mutlaka 1-2 su bardağı yer vermeye çalışın)
9- Kafeinden faydalanın ( Tercihinize göre; günde 1-2 fincan kahve, siyah çay ve yeşil çay tüketmeye çalışın)
10- Yemeklerinizi baharatlandırın (Özellikle mideniz ve bağırsaklarınız için bir sakıncası yoksa acı biber, zencefil ve tarçın kullanabilirsiniz)
Yukarıda yazdığımız önerileri, sadece birkaç hafta değil, düzenli olarak en az 5-6 ay uygularsanız metabolizma hızınızınarttığını somut olarak görürsünüz. Ayrıca ömür boyu bunlara uyarak yaşarsanız metabolizma hızınızyaşınız ilerlese bile normalden daha hızlı çalışmaya devam eder ve siz yaşınız ilerledikçe kilo almazsınız.
Zayıflama ve sağlıklı beslenme bilgileri ve önerilerimiz için ;
Diyetisyen Nurdan Çeliktaş
