O çok sevdiğimiz sıcak yaz mevsimi gitti ve çoğumuzun pek de hoşlanmadığı sonbahar, yağmurlu havaların gelmesiyle resmen başladı. Bu mevsim geçişinde bizi grip, bronşit, soğuk algınlığı gibi hastalıklar pusuda bekler. İşte bu geçişi sağlıklı bir şekilde atlatmak ve bütün kışı zinde geçirmek için beslenme şekli büyük önem taşır. Çünkü beslenmenize dikkat ederek bağışıklık sisteminizi güçlendirip hastalıklara yakalanma ihtimalinizi azaltır veya kolaylıkla atlatırsınız.
Sonbaharın bu yağmurlu havaları kimileri için mutsuzluk sebebi olur. Bu mutsuzluğu yenmek için ise daha fazla şekerli gıda üketimine yönelinir. Normal beslenme düzeninden bu mutsuzluk sebebiyle uzaklaşılmış olur. Sonbahar mutsuzluğunu kontrol altına almak için özellikle B grubu vitaminlerden zengin beslenilmelidir. Tam tahıllar, kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, et ve süt ürünleri...en önemlisi de mutsuz olmak yerine her mevsimin gelip geçtiğini unutmadan o mevsimin de güzelliklerini görüp yaşamaktır.
Mevsim geçişlerinde özellikle vitamin ve minerallerden zengin yiyeceklerle beslenmek gerekir. Özellikle antioksidanlar vücudun bağışıklık sistemini güçlendirirler. Bu mevsimin en önemli antioksidan kaynakları;
A vitamini: yeşil yapraklı sebzeler,havuç, bal kabağı, yumurta, balık
C vitamini: kuşburnu, maydadoz, yeşil biber, karalahana, karnabahar, limon, mandalina, greyfurt
E vitamini: badem, ceviz, fındık gibi yağlı tohumlar, bitkisel yağlar
Magnezyum: badem, ceviz, fıdık, fıstık, muz, kurubaklagiller, tahıllar, yeşil yapraklı sebzeler
Selenyum: deniz ürünleri, et ürünleri, sarımsak
Çinko: badem, ceviz, kurubaklagiller, bulgur, süt, yumurta, balık, et
bu antioksidan kaynaklarına beslenmenizde mutlaka yer açın... örneğin kahvaltınızda yumurtanızın yanında maydanoz ve yeşil biber, tam tahıllı ekmeğiniz bulunsun. Ara öğünlerinizde meyvenizin yanına küçük avuç badem ceviz tüketin...
Her zaman o mevsime ait meyve ve sebzeyi tüketmeye çalışın, çünkü o mevsimin meyvesi sebzesi sizi o mevsimin hastalıklarına karşı koruyacak içeriklere sahiptir.
Hareketsizliğe beslenme veya mevsim geçişine bağlı olarak oluşan bağırsak problelerini en aza indrmek için muhakkak probiyotik gıdalara beslenmenizde yer açın. Yoğurt, kefir, turşu önemli probiyotik kaynaklarındandır. Ayrıca probiyotikler bağışıklık sisteminin gülendirilmesinde de büyük öenem sahiptir.
Bu mevsim içinizin ısınmasına ve de en önemlisi bağışıklık sisteminize baharatlar ile destek olmak gerekir. Özellikle zencefil, zerdeçal, kekik, karabiber... yemeklerinize, çaylarınıza muhakkak eklemelisiniz.
En önemli nokta da her mevsim olduğu gibi bu mevsim de değişmemesi gereken su tüketimidir. Havaların soğumasıyla daha çok sıcak içeceklere yönelim başlıyor ve su unutuluyor. Ayrıca bu dönem havalar soğuduğu için de susuzluk fark edilmiyor. Özellikle çay ve kahve tarzı içecekler suyun yerini tutmadığı gibi vücuttan su atımına sebep olarak vücutta daha fazla su ihtiyacı oluştururlar. Eğer bu mevsimde daha fazla bu içeceklerden tüketmeye başladıysanız daha fazla su içmeniz gerektiğini unutmayın. Günde minimum 1.5 litre su tüketimi olmalıdır. Çay kahve tüketimi ve de egzersiz varsa bu miktarı arttırmalısınız.
Yeterli uyku alınmadığında veya mevsimin getirdiği yorgunluk ve halsizlik sebebiyle konsantrasyon ve performans düşüklüğü gibi durumlar yaşanabilir. Bu durumlarda genellikle enerjiyi yiyeceklerle karşılama ihtiyacı duyulur ve özellikle karbonhidrattan zengin yiyecekler tüketilir ve yine dengeli beslenemeyen vücudun bağışıklık sistemi düşer. O yüzden yeterli ve düzenli uyumaya da ayrıca dikkat edilmelidir. Ayrıca bu mevsim özellikle ara öğünlerde küçük avuç badem, fıdık, mandalina gibi meyveler tercih edilmelidir. Haftada 2 kere balık, 1 kere de kurubaklagil tüketerek vücudunuzu toparlayıp performansınızı arttırabilirsiniz.
Havalar hep yağmurlu olmayacak elbette arada güneş yine yüzünü gösterecektir. İşte böyle güneşli havalarda yazın depoladığımız D vitamini seviyelerimizi dengede tutmak için muhakkak güneşten faydalanmalısınız. Sadece yüz ve ön kolları 15 20 dakika güneşlendirilmesi yeterlidir.
Küçük ama etkili bu uyarıları dikkate alarak kontrolü elden bırakmadığınız keyifli ve zinde bir sonbahar dilerim...
Dyt.Buket YAVUZ KOÇOĞLU