Havalar da tam saleplik!

Salep soğuk kış günlerinde içimizi ısıtan resmi bir içeceğimizdir. Peki salebin aslında bir bitki kökü olduğunu biliyor muydunuz, ya ‘’mutluluk veren besinler’’ listesinde olduğunu…

Salep, yabani orkide çiçeklerinin soğanlarına verilen isimdir. Eski zamanlarda alkolün yasaklanmasıyla alkolün yerini boza, şıra ve salep almış. İçimi özellikle kış aylarında tercih edilen salebi Türkler çok eskiden beri bilirken Avrupalılar 15. yüzyılda öğrenmişler.

Topraktan çıkarılan yabani orkide soğanları, yıkandıktan sonra süt veya suyla kaynatılır; süzüldükten sonra ipe dizilir ve gölgede kurutulur. Sonra da değirmende un gibi öğütülür. Böylece kullanıma hazır hale gelir. Salebin bileşiminde nişasta, şeker, yapışkan özelliği olan musilaj ve bazı azotlu maddeler bulunmaktadır.

Su veya sütle birlikte hazırlanıldığında şişme özelliği gösteren salep, dondurmanın hammaddesi olarak da kullanılır. Maraş dondurması, başlangıçta şeker, süt ve salebin katılmasıyla ortaya çıkmıştır. Salep, dondurma yapımında Türkiye'de ilk defa Kahramanmaraş'ta kullanılmıştır. Maraş dondurmasına hoş bir aroma, tat ve sakız gibi esneyebilme özelliği kazandıran saleptir.

Sağlımız üzerindeki faydaları yüzyıllardır bilinen salep; ishal, mide-bağırsak iltihaplanmaları, bronşit ve öksürüğe karşı kullanılmaktadır. Ayrıca kuvvet verici ve besleyici özelliği de vardır. Hatta bu yüzden eski gemiciler, uzun seferlere çıktıklarında yanlarına mutlaka salep de alırmış, kumanyaları azaldığında günlük 2 litre suyla birlikte 30 gr toz saleple günlük enerjilerini sağlarlarmış. Enerji vermesinden kalori yoğunluğunu anlamış olmalıyız.

Salebin halk arasında yapışkan olarak bilinen müsilaj özelliğinin, sağlık açısından çok sayıda faydası vardır, salep müsilaj özelliği sayesinde dokular üzerinde yumuşatıcı etki yapar, bir nevi dokunun üzerinde geçici bir katman oluşturarak, korur ve rahatlık verir. Bu nedenle özellikle öksürük tedavisinde oldukça etkili olduğu görülmektedir. Özellikle mide rahatsızlıklarında etkili olan salep, hazmı kolaylaştırarak midenin rahatlamasını da sağlıyor. Bunun yanı sıra tarçınla birlikte tüketiminde ise özellikle üst solunum yollarında oldukça etkilidir.

Daha az kalorili ve sağlıklı bir alternatif olarak bir fincan sıcak süte bol tarçın ekleyerek tüketmeye ne dersiniz? Tarçının faydaları da saymakla bitmez. Ondan da haftaya bahsedelim…

Dyt.Buket YAVUZ