Pandemi sonrası ruh sağlığı

Pandemi sonrası ruh sağlığı sorunlarında artışa hazırlıklı olmalıyız

Koronavirüs salgınından etkilenen kişilerin sayısı arttıkça hemen hepimizin bir yakını, bir tanıdığı ya da komşularından biri pozitif tanı almış ya da hayatını kaybetmiş durumda. Öte yandan işlerin durgunlaşması, ekonomik sıkıntılar, günlük yaşam akışının tamamen değişmesi ve yeni normallere alışamama gibi durumlar da başta depresyon ve anksiyete olmak üzere psikiyatrik rahatsızlıkları tetikleyen etkenler. Her ne kadar bu sürecin panik, kaygı ve korkuyla değil, önlemle atlatılabileceğini anlatan uzmanların demeçleri her yerde öne çıksa da pek çok kişi için bu mümkün olmayabiliyor. Ayrıca fiziksel önlemler öne çıkarken ruh sağlığına yönelik ne gibi önlemler alınabileceği aynı oranda geniş yer bulmuyor.

Daha yorgun, üzgün, umutsuz hissetmek, hayattan daha az zevk almak, uyku problemleri gibi depresyonla uyumlu belirtiler ve endişeli, korkulu, huzursuz, sinirli hissetmek, rahatlamakta zorlanmak gibi anksiyete ile uyumlu semptomlara çevremizde sıkça rastlamak mümkün. Bu konuda Amerika’daki Michigan Üniversitesi tarafından 18 yaş üstü 562 kişiyle yapılan bir anket, pandeminin duygusal etkilerini yönetebilmek için birçok kişinin alkole başvurduğunu gösteriyor. Aynı ankette katılımcılar pandemiye karşı tutumlarını en iyi tanımlayan kelimeleri ise “endişeli, gergin, korkmuş, stresli ve belirsiz” olarak seçmişler.

Ayrıca şunu da biliyoruz ki, bir krizin stresine çok daha fazla tepki verebilecek kişilerin başında geçmiş psikiyatrik rahatsızlık öyküsü olanlar, çocuklar ve gençler gelir. Covid-19 ile ilgili olarak bu listeye hastalığı ağır geçirme olasılığı daha yüksek olan yaşlılar ve kronik hastalıkları olan kişileri, doktorlar ve sağlık çalışanlarını da ekleyebiliriz. Dolayısıyla toplumun büyük kısmında pandemi nedeniyle ruh sağlığının olumsuz etkilenebileceğini, pandemi sonrası hayatta fiziksel önlemler kadar bu tip rahatsızlıkların tedavisi için özel bir hazırlık yapılmasını da göz ardı etmemeliyiz. Pandemi sonrası ruh sağlığı sorunlarında artışa hazırlıklı olmalıyız.

Pandemi özelinde alınacak ruh sağlığını koruyucu tedbirler ve erken müdahale ile sonradan görülebilecek tedavisi çok daha uzun ve zahmetli olabilecek hastalıkları önleyebiliriz. Nasıl ki koronavirüsün bulaşmasını engelleyecek önlemler medyada geniş yer buluyorsa, insanların ruh sağlığını koruması açısından da alması gereken önlemler de aynı şekilde anlatılmalıdır. Örneğin yardımlaşma, yakınlar ile sanal ortamda da olsa iletişimi sürdürme, meditasyon ya da kültür fizik hareketleri gibi öneriler çeşitlendirilmek suretiyle daha yaygın biçimde işlenmelidir.