Dar kanal rahatsızlığı spinal kanalın normal genişliğinden daha küçük bir hale gelmesi ile ortaya çıkmaktadır. Sağlıklı bir spinal kanalın ideal ön-arka çapı 15 ile 25 milimetre arasında değişmektedir. Bu çapın 10-12 milimetreye düşmesine göreceli stenoz, 10 milimetrenin altına düşmesine ise mutlak stenoz adı verilmektedir. Yaşın ilerlemesi ve travmatik sebepler bu kanalın daralmasına neden olmaktadır.
Kıkırdak dokunun zamanla yok olması ile omurgada yer alan faset eklemlerinin kemik ve bağlarının kalınlaşması da spinal kanalı daraltmaktadır. Kanalın daralması ile yavaş yavaş belirtiler ortaya çıkmaktadır. Özellikle baskıya uğrayan sinir köküne göre belirtiler farklı kas gruplarında ve bölgelerde ortaya çıkabilmektedir.
Dar Kanal Belirtileri
Spinal kanalın daralması sonucu ortayan çıkan belirtilerin bazıları çok karakteristiktir. Meydana gelen ağrı oturma, yürüme, öksürme ya da ıkınma durumlarında artmaktadır. İstirahat edildiğinde ise azalma eğilimi gösterir.
Özellikle yürüyüş sonrası bacak bölgesinde, baldırlarda ağrı, his kaybı, uyuşma gibi belirtilerin meydana gelmesi ve sonrasında bu belirtilerin dinlenme ile ortadan kalkması dar kanalın en sık rastlanan belirtilerindendir.
Dar kanal rahatsızlığına sahip olan kişiler daha çok öne doğru eğilerek yürürler ya da dururlar. Bu duruş sinirin üzerine binen baskıyı bir miktar hafifleterek belirtilerin şiddetini düşürmektedir. Hastalığın tedavi edilmediği durumlarda ise bağırsak ve mesane kontrolünde zorlanmalar meydana gelebilmektedir.
Nasıl Teşhis Edilir?
Dar kanalın teşhis edilebilmesi için hem kişinin belirtilerine ve yaşadığı rahatsızlıklara hem de gelişmiş görüntüleme yöntemlerinden alınan sonuçlara bakılmaktadır. Kanalın daralmış olan çapının ölçülmesi ve bölgenin daha ayrıntılı bir şekilde görülmesini sağlamak için MR görüntüleme yöntemi tercih edilmektedir.
Bazı hastalarda düz röntgen filmleri ve bilgisayarlı tomografi de gerekebilmektedir. Bacaklarda yakınmaların aşırı olduğu durumlarda ise bacaklara giden sinirleri kontrol etmek amaçlı elektronöromiyogram gerçekleştirilmektedir. Ayrıca dar kanalı başka rahatsızlıklardan ayırt edebilmek için bazen doppler ultrasonografi yöntemi kullanılmaktadır.
Teşhisin gerçekleştirilebilmesi için bu yöntemlerinin birkaçının ya da bazı durumlarda hepsinin yapılması gerekmektedir. Görüntüleme yöntemleri ile alınan sonuçlara göre daralmanın durumu değerlendirilerek hangi tedavi yönteminin uygulanacağına karar verilmektedir.
Doç. Dr. Ahmet Yıldızhan
Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahisi Uzmanı