Dar Kanal Hastalığı

Dar kanal hastalığı, içinde sinir elemanlarını da barındıran omurga kanalının daralmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Dar kanala İleri yaş gurubunda daha sık rastlanır ve 60 ile 70 yaş civarında daha çok görülür. İnsanda omurga kanalı zaman geçtikçe doğal olarak daha da daralır ve böylece dar kanal hastalığı kendini belli eder. Kanal giderek daraldığından dar kanal hastalığına ileri yaş gurubunda sık rastlamak sürpriz olmamalıdır.

İnsanda omurga kanalının ön arka çapı normalde 12 milimetrenin üzerindedir. Kanalın ön arka çapı 10 ile 12 milimetre arasına kadar azalırsa buna kısmi dar kanal denir. Bu çap 10 milimetrenin altına düşerse artık mutlak dar kanal söz konusudur. Bazı hastalarda kanalın ön arka çapı normal sınırlarda olduğu halde lateral reses denilen yan kısımdaki anatomik yapılarda darlık vardır. Dikkatli olunmalı ve lateral reses darlığı gözden kaçırılmamalıdır. Çünkü başka bir dar kanal çeşidi olan bu hastalık ilerlemişse, cerrahi dışı metotlarla iyileşmiyorsa ve hastanın yaşam kalitesi belirgin şekilde düşmüşse cerrahi tedavi gündeme gelmektedir. Dar kanal teşhis ve tedavisinde efektif kanal alanı da daima dikkate alınmalıdır.

Dar kanal hastalığının belirtileri insandan insana farklılık gösterebilir. Ancak dar kanal mevcudiyetinde bel bölgesinde ağrı; bacaklarda ağrı, uyuşma, karıncalanma, his kaybı gibi belirtiler görülebilir. Bacakta meydana gelen ağrılar hasta yürüdüğü zaman artarken, öne doğru eğildiğinde ve oturduğunda azalır. Bu durum dar kanal için tipik bir durumdur. Dar kanal çok ilerlediği zaman hastada idrar ve büyük abdest kontrolünün bozulması, cinsel gücün azalması gibi problemler de ortaya çıkabilir. Yıllar ilerledikçe omurga kanalı daralırken hastanın yürüme mesafesi de giderek kısalır. Yürüme mesafesi çok kısalan ve yaşam kalitesi ileri derecede düşen bu hastalarda dar kanal ameliyatı gündeme gelir.

Dar kanal hastalığını teşhisinde manyetik rezonans görüntüleme metodu (MR) önemlidir. Doktor manyetik rezonans görüntüleme metodu ile dar kanal hastalığının ne kadar ilerlediği hakkında fikir edinir. Dar kanal ameliyatı kararı verilirken hastanın kliniğinin yanında kanalın darlık derecesi de önemlidir.

Dar kanal için ameliyat kararı verildiği zaman ameliyatta mikroteknikle internal dekompresyon metodu uygulanmalıdır. Vidasız bir dar kanal ameliyat yöntemi olan mikroteknikle internal dokompresyon tekniğinde omurga kanalın içerisine mikroteknikle girilir ve dar kanal içerden genişletilir. Omurga kanalının arka duvarındaki kemikler alınmadığı için omurganın stabilizasyonu bozulmaz. Dolayısıyla hastaya vida ve benzeri tarzda enstrümanları takmaz gerekmez. Hastaya yabancı cisim konmamış olması özellikle ileri yaştaki hastalar için büyük bir avantajdır. Mikroteknikle internal dekompresyon yöntemi vidasız bir yöntem olup vidalı ameliyat yöntemine göre büyük avantajları vardır. Vidasız olan bu yöntemde hastada enfeksiyon görülme riski vidalı yönteme göre daha azdır. Hasta ameliyat olduğu gün ayağa kalkıp ertesi gün taburcu olabilmektedir. Ameliyattan sonraki dönemde, vidasız olan bu hastalar belini çok daha kolay hareket ettirebilir ve daha rahat bir iyileşme dönemi geçirirler. Dar kanaldan kurtulmuş olan hasta olağan günlük yaşantısına daha kısa sürede döner. Mikroteknikle internal dekompresyon ameliyatında kanalın arkasındaki kemik duvar alınmadığı için ameliyat sonrasında adale ve diğer yumuşak dokular, içinde sinirleri barındıran zara yapışarak hastayı rahatsız edemez. Yani dar kanal hastası hem dar kanaldan kurtulur hem de ameliyat sonrasında daha çabuk iyileşir, daha rahat eder. Ayrıca ameliyatta mikroteknik kullanılıp dikişler içeriden gizli konduğu için bir hafta sonra hasta evinde cilt üzerindeki bandı kendi kaldırıp banyo yapabilir. Yani tekrardan doktor veya hemşire araması gerekmez. Gizli dikişler içeriden emilip gider. Vidasız bir ameliyat olan mikroteknikle internal dekompresyon yönteminin bir diğer avantajı da vida ve benzer tarzda enstrümanlar takılmadığı için ameliyat maliyetinin düşmesidir. Bu durum ülke ekonomisi açısından da bir kazanımdır. Ancak vücuduna yabancı cisim konmadan dar kanaldan kurtulan hastanın sağlık açısında elde ettiği kazanım elbette ki tüm maddi kazanımlardan çok daha değerlidir.

Doç. Dr. Ahmet Yıldızhan
Nöroşirürji Uzmanı
www.ahmetyildizhan.net