Her insan gibi bizler de zaman zaman maddi zorluklar, gelecek kaygısı, kariyer mücadelesi, ilişki problemleri gibi hayatın gerçekleri ile birlikte yaşamaktayız. Bu durumlar karşısında üzüntü, baskı, stres, gerginlik gibi duygular ortaya çıkabilmektedir. Bu duygularla nasıl baş edeceğinizi bilemezseniz, zaman zaman duygusal açlık dediğimiz durum ortaya çıkabilir.
Duygusal Açlık Nedir?
Duygusal açlık; midemiz dolu olduğu halde can sıkıntısı, gerginlik, öfke, üzüntü, yalnızlık gibi duygulardan dolayı yapay bir açlık hissi olup, o duygusal boşluğu doldurmak için yemek yeme isteği ile ortaya çıkan bir durumdur.
Duygusal açlık ile fiziksel açlık arasındaki farkı iyi bilmek gerekir. Fiziksel açlıkta bedende açlık hissi yavaş yavaş oluşur. Yemeğin pişmesini, sofranın hazırlanmasını bekleyebilirsiniz. Yemek seçiciliği azdır ve hazır olan yemeği yiyerek tokluk hissi ile sofradan kalkılır. Duygusal açlık ise aniden gelişir. Özellikle belli bir yiyeceğe karşı istek vardır. Tatlı, abur cubur gibi. Mide dolu olduğu halde yemek yenir ancak açlık hissinde azalma olmaz. Duygusal açlık anlarında, açlığı aslında açlığa iten duyguyu hızla bastırmak istersiniz. Sonrasında ise gerçekten yemeye ihtiyaç olmadığı düşüncesi ile birlikte bir pişmanlık duygusu gelişir.
Fiziksel olarak açlık seviyenizin ne kadar olduğunu takip etmek aşırı ve gereksiz yemeyi önler. Bu nedenle kendinize ilk sorunuz “Şu anda fiziksel olarak gerçekten aç mıyım?” olmalıdır. Buna doğru cevap vermek için bir ölçek kullanacağız. 1- tokum, 5- çok açım olacak şekilde 1 ile 5 arasında açlık seviyenizi belirleyin. Açlık seviyeniz 3-4 ise sağlıklı atıştırmalıklar tercih edebilirsiniz. 3’ten az ise bir bardak su ya da bitki çayı içilebilir. Bu konuda emin olamadığınız durumlarda en son ana öğününüzün üzerinden kaç saat geçtiğini kontrol ederek de bir karara varabilirsiniz. Örneğin öğün üzerinden 4-5 saat geçti ise fiziksel acıkmanız mümkün olabilir.
Dolabınızı paketli abur cuburlardan temizlemek ve bunların yerine doğal meyve ve sebzeler ile doldurmak, açlık anlarında doğru seçimler yapmanıza yardımcı olur. Kolay ulaşılabilir olan besinleri daha çok tükettiğimiz için, mutfak tezgahınızda sevdiğiniz meyveleri ya da şekersiz ancak hurma gibi doğal besinlerle tatlandırılmış ev yapımı atıştırmalıkları hazır bulundurmak, bu süreci doğru yönetmenizi sağlayacaktır.
Duygusal Açlık Anlarına Hazırlıklı Olun
Duygusal açlık yaşadığınız anları belirlemek için kendinize zaman ayırıp aşağıdaki soruların cevaplarını bulmak ve bu durumlarda bir şeyler yemek yerine yapabileceklerinizi planlamak kendinizi hazır hissetmenizi sağlayacaktır.
Hayatınızın hangi alanlarında (iş, okul, ev vs.) ve hangi zorlayıcı durumlarla karşılaştığınızda daha çok duygusal açlık çekiyorsunuz?
Duygusal açlık zamanlarında yemek yemek yerine sizi rahatlatacak veya beyninizi meşgul tutup odağınızı farklı yöne kaydıracak neler yapabilirsiniz?
Meditasyon, yürüyüş, duş almak sizi rahatlatabilir. Rahatlatıcı yöntemler yanında bazen de beyni farklı bir konuda meşgul tutmak duygusal açlık anlarını yönetmek konusunda daha iyi sonuç verebilir. Merak ettiğiniz ve öğrenmek istediğiniz konular ile ilgili sesli yayınları dinlemek, ellerinizi meşgul edecek bir hobi ile uğraşmak, bir arkadaş ile sohbet etmek, bulmaca çözmek gibi aktiviteler örnek olarak gösterilebilir. Önemli olan sizin gerçekten işinize yarayacak olan aktiviteleri bulmanızdır.
Unutmamalısınız ki hayatın çeşitli alanlarında karşılaşabileceğiniz zorlukların ve duygusal durumların yeme alışkanlıklarınız üzerinde etkisi vardır. Gereksiz ve aşırı yeme, kilo problemi yaratacaktır. Bunun sonucunda kendinizi kilo verme baskısı ile duygusal açlık arasında kapana sıkışmış hissedebilirsiniz. Bunu engellemek ve yemek ile doğru bir ilişki kurabilmek için çabuk vazgeçmeden kendinize en uygun yöntemleri belirlemek gerekir. İlk başta ne kadar zor görünse de kararlılık ve kişisel disiplin ile başarıya ulaşmak kesinlikle mümkündür.
Ceyda Bahşi Bilgiç
Profesyonel Yaşam Koçu,
Bilinçaltı Dili Eğitmeni
Pilates Eğitmeni
Instagram: @ceydabahsibilgic