Yazarlar
Kutup Yıldızı ile Nasıl Yön Bulunur?
Kutup Yıldızı nedir? Kutup Yıldızı yön bulma nasıl gerçekleşir? Kutup Yıldızı’nın büyüklüğü nedir? Kutup Yıldızı hangi gezegen ya da yıldızdır?
Kutup Yıldızı nedir?
Kutup Yıldızı Küçükayı takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Alpha Ursae Minoris, Demirkazık, Şimal Yıldızı ya da Kuzey Yıldızı olarak da bilinir. Kutup Yıldızı’nın bilimsel adı Polaris’tir. Kutup Yıldızı Kutup Gök Kutbu’na yakın bir mesafede yer alır. Bu sebeple Kuzey Kutbu’nun Yıldızı olarak da bilinir. Hipparcos uydusunun verilerine göre Kutup Yıldızı Dünya’ya 433 ışık yılı uzaklıktadır. Bazı diğer yöntemlere göre ortaya çıkarılan hesaplamalar, Kutup Yıldızı’nın belirtilen mesafeden yüzde 30 daha yakın olduğunu gösterir.
Haberin Devamı
Yavru ördek ne yer? Nasıl beslenir?
Kutup Yıldızı çoklu yıldız sistemidir. Polaris Aa adı verilen sarı üstdev yıldızı ve daha küçük yıldız Polaris Ab çolu yıldız sistemi oluşturur. Polaris Aa ve Polaris Ab yıldızları 1779 yılında William Herschel tarafından keşfedilen Polaris B yıldızının yörüngesi ile hareket ederler. Daha önceleri Polaris C ve Polaris D adlı diğer iki bileşen yıldızın da olduğu düşünülüyordu fakat bu yıldızların Polaris sistemi ile herhangi bir ilişiği olmadığı tespti edildi.
Kutup Yıldızı’nın büyüklüğü nedir?
Polaris Aa yıldızı Güneş’ten 5,4 kat daha büyüktür. Bu büyüklüğü ile sarı üstdev Ib, ölçü biriminde F7 olarak sınıflandırılır. Polaris B ise Güneş’ten 1.3 kat daha büyüktür. F3 sınıfına girer. Polaris Ab ise F6 sınıfı bir yıldız olarak kabul edilir.
Polaris B yıldızı ortalama bir teleskopla gözlemlenebilir. Polaris B yıldızını 1779 yılında keşfeden William Herschel bu keşfi yansıtlamlı bir teleskopla gerçekleştirmiştir. Polaris A’nın astoronomik tayf ölçüsü incelenen Polaris A, 1929 yılında keşfedilmiştir. Ocak 2006 yılında NASA, Hubble teleskopunun çektiği bazı Polaris üçlü yıldız sisteminin fotoğraflarını yayınlamıştır.
Kutup Yıldızı’nın adı nereden gelmektedir?
Polaris adı Yeni Latince’de ”stella polaris”ten gelmektedir. Rönesans döneminde ortaya çıkan bir ifadedir. 1547 yılında Gemma Frisius ”stella illa quae polaris dicitur” (Kutup olarak adlandırılan o yıldız) ifadesiyle Kutup Yıldızı terimini kullanmıştır.
Haberin Devamı
Tarih boyunca Kutup Yıldızı hangi amaçlarla kullanıldı?
Antik çağlarda Kutup Yıldızı Kuzey Gök Kutbu’na en yakın görünen yıldız değildi. O dönemlerde Kuzey yönünü bulmak için Ursa Minor takımyıldızı kullanılıyordu. Kutup Yıldızı Polaris zaman içerisinde Kuzey Gök Kutbu’na en yakın konumunu aldı ve Orta Çağ’dan sonra Kutup Yıldızı ifadesi birçok yazılı metinde kullanılmaya başlandı. Kutup Yıldızı eski İngilizce’de ”Scip-Steorra” (gemi yıldızı) olarak adlandırıldı.
Sürekli karga görmek neyin habercisi?
Hindu Puranaları’nda Kutup Yıldızı ”Dhruva” (hareket ettirilemez, sabit) ifadesiyle kayda geçti. Antik Yunan’da Ursa Minor takımyıldızını temsil eden ”Cynosura” (Köepk kuyruğu) terimi bir süre sonra Kutup Yıldızı için kullanılmaya başlandı.
İslamiyet öncesi Arap medeniyetinde ”Al-Judeyy” olarak adlandırılan Kutup Yıldızı, Orta Çağ İslamiyet Astronomisi geleneğine kadar bu şekilde isimlendirildi.
Haberin Devamı
Eskimo gök biliminde Kutup Yıldızı, ”Niqirtsuituq”olarak yazına geçti. Günümüzde ABD’nin Alaska eyaletinin bayrağı ve Kanada’ya bağlı Eskimo toprağı Nunavut’un bayrakları ve armaları Kutup Yıldızı’nı simgelemektedir.
Kutup Yıldızı ile yön nasıl bulunur?
Kutup Yıldızı Polaris, Kuzey Gök Kutbu’nun hemen üzerinde ve Dünya’nın ekseni ile hemen hemen aynı doğrultuda yer alır. Bu sebeple Kutup Yıldızı gökyüzünde sanki hiç hareket etmiyor gibi durur ve gökyüzünün kuzey tarafı, Kutup Yıldızı’nın etrafında dönüyor gibi görünür. Bu sayede asırlar boyunca Kutup Yıldızı yön bulma ve gök bilim amacıyla kullanıldı. Kutup Yıldızı Kuzey yönü gösteriyor.
Kutup Yıldızı’nın hareket etmesi ve bir gün Kuzey Gök Kutbu semalarından ayrılacak olmasının sebebi Dünya’nın yörüngesel salınımıdır. 21’inci yüzyılın sonu itibariyle Kutup Yıldızı, Kuzey Gök Kutbu’nda ayrılmaya başlayacak ve 41’inci yüzyıl itibariyle yörüngesel salınım sebebiyle ikili yıldız sistemi Gamma Cephei yakınlarında görünmeye başlayacaktır.
Yörüngesel salınım, M.Ö. 2750’li yıllarda Thuban yıldızına yakındı. Klasik antik dönemde ise Kochab yıldızına daha yakın konumdaydı.
Geç antik çağ itibariyle Kutup Yıldızı yön bulma amacıyla kullanılmaya başlandı.
Shahespeare’in 1599 civarı yazdığı Jül Sezar oyununda ”Kutup Yıldızı kadar durağan” ifadesi geçer. Fakat Jül Sezar’ın döneminde durağan bir Kutup Yıldızı mevcudiyeti yoktur.
Kutup Yıldızı’nın uzaklığı nedir?
Kutup Yıldızı günümüzde kutup yörüngesinden 0.75 derece uzaktadır. Kutup Yıldızı Polaris’in uzaklığı birçok yeni makalede 433 ışık yılı olarak geçer. Bazı eski yazınlarda bu uzaklık daha kısa hesaplanmıştır.
Yeni yapılan yüksek kaliteli spektral analize göre Kutup Yıldızı 100 ışık yılı daha yakın mesafede yer almaktadır. Kutup Yıldızı, parlaklığı zaman içerisinde değişen, Dünya’ya en yakın yıldızdır.
