Bebeklerde diş çıkarma süreci nasıl olur?

Uzm. Dr. Fatih BiNBOĞA

Serpil Dokurel - PembeNar Özel...

Bebeklerde diş çıkarma süreci oldukça doğal bir süreçtir. Bu süreç hem anne babalar için hem de çocuk için oldukça sıkıntılı geçen bir dönemdir. Dolayısıyla anne babaların bebeklerde diş çıkarma sürecinde yeterince donanımlı olmaları gerekmektedir. Bebeklerde diş çıkarma süreci hakkında yeterince bilgi sahibi olabilmeniz için Uzm. Dr. Fatih Binboğa, bebeklerde diş çıkarma süreci nasıl olur, bebekler diş çıkarma sürecinde nasıl rahatlatılır gibi soruların cevaplarını sizler için açıkladı. işte tüm ayrıntılarıyla bebeklerde diş çıkarma süreci...

Bebeklerde diş çıkarma süreci...

Dünyada görebileceğiniz en şirin portre nedir? Bize göre en güzel portre, yeni çıkmış iki küçük dişiyle bize gülümseyen bir bebektir! Ancak bu yolda çekilen sıkıntılar bebek için kolay sayılmaz. Kimi bebekler ilk dişlerini çıkarırken fazlaca sıkıntı çekmezken, bazılarının sorunları daha çok olur. Ebeveynler için bu birkaç huzursuz gece ve daha fazla kucak anlamına gelir.
Bunun doğal bir süreç olduğunu düşünmek ve bebeğinize yardımcı olmak için diş çıkarmanın belirtilerini bilmek faydalı olacaktır.

İlk dişlerin çıkışı genellikle 6 ve 9.aylar arasında görülür. Daha az sayıda bebek ilk dişlerini 4.ayda çıkarırken, yine az sayıda bebek 13.aya kadar erteleyebilir. Herşeyin yolunda gittiği durumlarda, diş çıkarma hızının büyüme gelişme ile pek ilgili olduğu söylenemez. Daha çok genetiktir ve süreç anne-baba-kardeşlerin bebekliklerine benzer seyredecektir. Bebeğiniz 12.ayda hala diş çıkarmamışsa; saç, cilt ve kemik büyüme hızında sorun yaşamıyorsanız endişe edilecek bir durum yoktur. Nadiren gecikmiş diş sürümü beslenme azlığı, hipotiroidizm ve prematüre doğumla ilgili olabilir.

Nadiren sıraları değişse de, bebekler önce alt ön kesici dediğimiz bir çift diş çıkaracaktır, onları yaklaşık 1 ay sonra üstteki kesiciler takip edecektir. Sonra üst ve alt yan kesiciler, ilk molar dişler, köpek dişleri ve ikinci molar dişler gelir. Böylelikle ilk 20 diş 3 yaştan önce tamamlanmış olur.

İlk diş sürümü öncesi ağrılı, kızarık ve şişmiş diş eti bebeğinizi huzursuzlandırabilir. Bu semptomlar gelen dişin diş etini yardığı, diş patlaması dediğimiz durumdan yaklaşık 3-6 gün önce ortaya çıkar. Dişin diş etinden ilk göründüğü zamanda semptomlar sonlanır. Bu sırada bebeklerde;

• Şiş ve kızarık bir dişeti,
• Hafif bir ateş,
• Aşırı miktarda ağız sulanması,
• Kulağını sürtmek veya kaşımaya çalışmak,
• Herşeyi ısırmaya ve çiğnemeye çalışmak,
• Ağrılı diş etinin verdiği huzursuzluk, uyku bozukluğu ve her zamankinden fazla ağlama, kucağa alınma isteği
• İştah kaybı veya emmede azalma
• Bazen çenelerine ve dişetlerin baskı uygulamak isterler
• Ağız çevresinde ve çenede, artan tükürüklerin sebep olduğu cilt tahrişleri görülebilir
• Bazı kaynaklar ishal yapabildiğini söylese de araştırmalar bunu kanıtlamamaktadır

Eğer belirtiler aşağıdaki gibiyse, diş çıkarma ile ilgili olmayabilir ve bir doktora görünmeniz gerekir:

• 38.3 C yi geçen ateş
• Burun akıntsı, öksürük
• İshal, kusma
• Gövdede kızarıklıklar

Bebekler diş çıkarma sürecinde nasıl rahatlatılır?

Ağrı kesicilere ve diş jellerine yönelmeden semptomları azaltmanın bir çok yolu vardır, işte en çok tavsiye ettiklerimiz;

1- Islak soğuk bir mendil çiğnetmek: bebeğinizin mendilini ıslak veya kuru şekilde buzdolabında yarım saat tuttuktan sonra çiğnemesi için ona verin. Soğuk bir şeyin dişetine teması, ağrıyı, şişliği ve bebeğin hissettiği baskıyı azaltabilir.

2- Dişeti kaşıyıcılar: buzdolabında soğutulduklarında daha etkili olabilirler. Kaşıyıcıların dokularının diş etine teması, masaj etkisi ve serinletici dokunuşlar sayesinde ağrıyı hafifletebilir. Soğuk bir kaşıyıcı idealdir, dondurucuda bekletilmiş olanlar dişetine zarar verebilir. Sıvı içeren dişeti kaşıyıcıları bebekler tarafından delinebilir ve bu sıvı ağızlarına akabilir, kullanılmaları tavsiye edilmez.

3- Sebze-meyveler: Bebeğinize ısırması için parmak gıdaları verebilirsiniz, bir havuç dilimi, donmuş bir muz parçası uygun olabilir. Bebeğiniz bunları emerken gözetim altında olmasına ve küçük parçalar koparmamasına dikkat etmelisiniz. Soğangillerden yeşil soğan ve pırasa içerdikleri maddeler nedeniyle çiğnendikleri zaman lokal anesteziktir. Çiğ halde yıkanmış bir pırasa sapı veya yeşil soğan sapı, parçalarını aspire edemeyeceğinden uygundur. Bu sebze-meyvelerin buzdolabından çıkmış soğuk halleri daha etkilidir.

4-Diş eti jelleri ve diş eti pudraları: Piyasada bulunan diş jellerinin bir çoğu, sorunlu bölgeyi yatıştıracak lokal anestezikler ve bölgenin mikrop kapmasını önleyen temizleyiciler bulundurur. Ancak ağız sulanması çok fazla olduğu için sorunlu bölgede uzun süre etkili olabilmeleri mümkün olamamaktadır. Bu nedenle etkinlikleri kanıtlanamamıştır.

5-Ağrı kesici ilaçlar: 6 ayın üzerinde bebeklere ağrılarını azaltmak üzere parasetamol veya ibuprofen verilebilir. Bunlar ilaçtır ve doktor önerisiyle kullanılır. Aspirin ağrı kesici olarak bebeklerde kullanılmamalıdır, Reye sendromu denilen nadir ancak ciddi bir hastalığa sebep olabilir.

6-Dikkatini başka yöne çekmek: Bebeğiniz huzursuzken ilgisini çekecek nesneler, yeni oyuncaklar, müzik-dans ve fazladan kaliteli zaman ağrılarını unutturabilir

7- Ekstra sevgi: Bebeğiniz ne kadar huzursuz olursa olsun, sizin fazladan ilginiz, kucaklamanız ve öpücükler onu sakinleştirmeye yetebilir.

Uzak durulması gereken şeyler;

1- Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) lokal anestezi amacıyla üretilen, alkol içeren, yutulduğunda boğazı uyuşturan ürünlerin kullanılmasına karşı bir bildiri yayınlamıştır. Uyuşturan maddelerden etkilenen vakalarda bebeklerin uykuda oksijen seviyelerinde düşme gözlenmiştir.

2- Papatya (Chamomille), okaliptüs ve meyan kökü gibi bitkilerin çayları, lokal uygulandığında antiinflamatuar, içildiklerinde ise sakinleştiricidir. Osteopatik bu ürünlerden karanfil ve nane yağının lokal anestezik, ağrı kesici özellikleri bulunmaktadır. Özellikle yağ formundaki ürünler çok yoğun ve kuvvetlidir. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi bu ürünlerin kullanımı sırasında, kalp ritmi problemi ve bilinç değişikliği görülebildiği için osteopatik karışımlardan uzak durulması gerektiği uyarısında bulunur.

3- Lokal uygulanan ürünler artan tükürük sebebiyle çok etkili olmazlar.
Kehribar taşı kolyelerinden uzak durun. Bunların ağrının yatıştırılmasında iyi olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur. Potansiyel boğulma tehlikesi nedeniyle bu kolyeleri kullanmayın.

4- Dişetini yakabileceğinden karanfil yağı vermekten kaçının.

Bebeklerde diş çıkarma süreci ne zaman biter?

Bunu için sabit bir zaman yoktur. İlk dişler patlak verdikten ve ağrı dindirildikten sonra bebekler bu olumsuz hissi her defasında deneyimleyebilirler. Molar dişler daha büyüktür ve ağzın arkasında yer alır, bu dişleri çıkartırken muhtemelen daha fazla ağrı ve huzursuzluk yaşayacaklardır.

Bebekler dişlerini çıkardıktan sonra ebeveynlerin sorumlulukları bitmez. Şimdi onları inci gibi beyazlıklarını devam ettirmenin sorumluluğu sizde.

Ağız sağlığı için sorumluluklarınız;

1- Süt dişleri ileride gelecek kalıcı dişler kadar önemlidir, bozuk bir ağız hijyeni kalıcı dişleride etkileyeceğini unutmayın.

2- İlk bir yaşta dişleri ve bebeğinizin ağzını mendil veya gazlı bez yardımıyla her gün silin.

3- Bebeğinizle kaşık, çatal, bardak gibi beslenme araç gereçleri paylaşımında bulunmayın. (bebeğin kaşığını kendi ağzınıza sokmayın)

4- Ağız ve dişeti sağlığı için yeterince kalsiyum, fosfor, florür ve vitamin C kaynağına ulaştığına emin olun.

5- Meyve suları aşırı şekerlidir, günlük tüketim miktarları bir bardağı geçmemelidir.

6- Bebeğinizin becerileri geliştiğinde biberon yerine bardağa geçin. Uzun süreli gece beslenmeleri sırasında besinlerin dişlerde yaptığı tahribat erken diş kaybına neden olur.

7- Bebeğinizin ilk diş muayenesini 12.ayında sonra veya ilk diş çıkışından 6 ay sonra yaptırmayı unutmayın.
8- 18.ayından itibaren çocuğunuzun diş fırçalamasını sağlayın.