Bebek beslenmesinde nelere dikkat edilmeli?

Bursa aile hekimleri, Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF), Bursa Aile Hekimleri Derneği (BURSAHED) ve Hero Baby’nin desteği ile ‘Tamamlayıcı Beslenme Bilgi Paylaşım Toplantısı’nda buluştu. Aile hekimlerinin bebek beslenmesi konusunda en sık karşılaştıkları sorunları tartıştığı toplantıda konuşan emekli Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülden Köksal, “Bebek ve küçük çocuklarda yetişkin bir kişiye göre 6 kat fazla D vitamini, 4.5 kat fazla kalsiyum, 4 kat fazla C vitamini, 3.5 kat fazla çinko, 4.5 kat fazla demir ihtiyacı var. Bu yüzden bebeklerin gıdaları besleyici içeriğe sahip olmalı” dedi

Bursa aile hekimleri, 30 Mayıs 2015 tarihinde Divan Otel’de ‘Tamamlayıcı Beslenme Bilgi Paylaşım Toplantısı’nda bir araya geldi. Toplantıda bebek beslenmesi konusunda ailelerin doğru bildiği yanlışlar masaya yatırıldı ve aileler için öneriler geliştirildi.

Toplantının açılış konuşmasını yapan Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu ve Bursa Aile Hekimleri Derneği Başkanı Dr. Murat Girginer şunları söyledi: “Toplantıda, aile hekimlerimiz bebek sahibi ailelerin en sık sordukları soruları tartıştı. Verimli geçen toplantıda, ailelerin doğru bildikleri yanlışları ortaya koyduk ve aileler için rehber niteliği taşıyacak sonuçlara ulaştık.”

Anne sütü 2 yaşına kadar verilmeli

Toplantıya, emekli Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülden Köksal konuşmacı olarak katıldı. Prof. Dr. Gülden Köksal, Bursa aile hekimleriyle anne sütünün önemi, tamamlayıcı beslenme, bebeklerin besinsel ihtiyaçları, doğru zamanda beslenme, kontrollü tarım, ev yemeklerinin pratik yöntemlerle besin değerlerinin artırılması ile ilgili bilgiler paylaştı. Bursa aile hekimlerine yaptığı sunumda, anne sütünün bebekler için özellikle ilk 6 ay en ideal besin kaynağı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Köksal, anne sütünün 2 yaşına kadar verilebileceğini de belirtti.

Altıncı aydan itibaren tamamlayıcı besinlere başlanmalı!

Prof. Dr. Köksal, yaşamın ilk yıllarında hızla büyüyen bebeklerin, besinsel gereksinimlerinin de artmasıyla anne sütüne ek olarak 6’ncı aydan itibaren tamamlayıcı besinlere başlaması gerektiğini söyledi. Bebeklerin küçük yetişkinler olmadığını, o nedenle 6’ncı aydan itibaren anne sütüyle birlikte verilecek tamamlayıcı besinlerin özenle seçilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Köksal şunlara dikkat çekti: “Yetişkinler için uygun olan meyve, sebze ve tahıl gibi temel besinler bebekler için tehlikeli olabilecek ilaç kalıntıları ve küf toksinleri içerebilir, bu nedenle bebeklerin tükettiği besinlerin güvenli olması gerekir.”

Kontrollü tarımla yetişen sebze- meyveleri yedirin

Bebek beslenmesinde anne sütünden sonra büyük önem taşıyan tamamlayıcı besinleri seçerken; özellikle kontrollü tarımla yetişen sebzeler ve meyvelerle hazırlanmış olmasına dikkat edilmesi gerektiğine işaret eden Prof. Dr. Köksal, “Bebek beslenmesinde tercih edilen sebze ve meyvelerin gerekli testlerden geçerek tüm zirai süreçlerinin kontrol edildiğine; tarımsal ilaç kalıntısı, aroma- renklendirici- koruyucu gibi katkı maddeleri kullanılmamış olduğuna dikkat edilmesi gerekir” dedi. Köksal, ayrıca tamamlayıcı besinlerin tahıllar, yoğurt ve pekmez gibi tatlarla zenginleştirilmiş olmasının da önemli olduğunun altını çizdi. Prof. Dr. Köksal, üzerinde ‘bebek ve küçük çocuk ek gıdası’ ifadesi bulunan ürünlerin bebekler için seçilecek en ideal gıdalar olduğunu da sözlerine ekledi.

4 kat fazla C vitamini , 4.5 kat fazla demir ihtiyacı

Prof. Dr. Köksal, vücut kitlesi ile günlük besin ihtiyacı kıyaslandığında bebek ve küçük yaştaki çocuklarla yetişkinlerin alması gereken gıdaların büyük farklar gösterdiğini belirtti. Bebeklerin vitamin ihtiyacı konusunda şu önemli tespitlerde bulunan Köksal, “Bebeklerin ve küçük yaştaki çocukların yetişkin bir kişiye göre 6 kat fazla D vitamini, 4.5 kat fazla kalsiyum, 4 kat fazla C vitamini, 3,5 kat fazla çinko, 4,5 kat fazla demir ihtiyacı vardır. Bu yüzden bebeklerin gıdaları besleyici içeriğe sahip olmalıdır” dedi.

Bebek beslenmesinde doğru bilinen yanlışlar

Seminer sonunda elde ettikleri sonuçları açıklayan Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu ve Bursa Aile Hekimleri Derneği Başkanı Dr. Murat Girginer, ebeveynleri bilinçlendirmek üzere doğru bilinen yanlışları şu şekilde sıraladı:

1. Yanlış: Bebek beslenmesinde önemli olan bebeğin karnının doymasıdır.

Doğrusu: Bebeklerin tamamlayıcı besinlere geçtiği dönemde günlük beslenme programlarında sofra yemeklerine ek olarak onlara özel üretilmiş beslenme ürünlerine yer verilmeli ve besinler zenginleştirilmelidir. Örneğin bebek beslenmesinde çok sık tercih edilen çorbalar kaynatıldığı için vitamin ve mineral değerleri önemli ölçüde azalmaktadır oysaki küçücük midesi bulunan bebeğin karnının doyması kadar besin faydasını alması da önemlidir. Bebek beslenmesinde uygun besin değeri, mineral ve vitamin içeriği olan yiyeceklerin tüketilmesi, bebeklerin sağlıklı gelişimi için vazgeçilmezdir. Anneler evde pişirdikleri yemekleri ve çorbaları bebeklere özel üretilmiş tahıllarla zenginleştirerek besin değerini artırabilir.

2. Yanlış: Öğünlere ekmek eklenmesi.

Doğrusu: Bebeklerin metabolizması yetişkinlerinden farklıdır ve yetişkinlerin tükettiği tahılları sindirmekte güçlük çekerler. Bu nedenle bebeklerin tükettiği tahılların kolay sindirim özelliği bulunmalı (yarı sindirilmiş olmalı), demirle zenginleştirilmeli hem de çeşitli olmalı. Buğday unundan yapılmış ekmek bebeklerin sindirimi için uygun olmadığı gibi besinsel değerleri de bebeğin ihtiyacını karşılamak için yeterli değildir. Ayrıca tek çeşit tahıl içermesi nedeniyle de 8 farklı tahılın içerdiği faydaları içermez. Bebeklerin tamamlayıcı beslenme döneminde besinsel ihtiyaçlarını karşılayacak yarı sindirilmiş tahıllar ile beslenmesi sağlıklı gelişimlerini destekler.

3. Yanlış: Çocuklar için uygun olan atıştırmalıkların bebeklere de yedirilmesi.

Doğrusu: Bebeklerin metabolizması çocukların ve yetişkinlerin metabolizmasından farklıdır. Gelişimleri için farklı ihtiyaçları vardır. Bu hassas dönemlerinde aroma, renklendirici ve koruyucu içeren gıdalardan uzak durulmalıdır. Bebekler için uygun besin içeriğine ve güvenli ham maddeye sahip ürünlerin üzerinde ‘bebek ve küçük çocuk ek gıdası’ ifadesi bulunur. Yetişkin ve çocuklara uygun olan atıştırmalıkları bebeklerinize yedirmeyin.

4. Yanlış: Pazardan, manavdan alınan meyve ve sebzelerin bebek beslenmesine uygun kalitede olduğunun düşünülmesi.

Doğrusu: Pazardan alınan meyve ve sebzeler yetiştirilme sürecinde tarım ilacına ve küf toksinlerine maruz kalmış olabilir. Bebek ve Küçük Çocuk Ek Besinleri Tebliği’nde tarım ilacı ve küf toksinleri gibi zararlı maddelere karşı sınırlar katı kurallarla belirlenmiştir. Bebek mamalarında bulunan meyve, sebze ve tahıllar kontrollü tarımla üretilir ve tarladan sofraya kadarki tüm süreçte analizden geçer.

5. Yanlış: Paketli bebek ürünlerinin koruyucu katkı maddesi, aroma ve renklendirici içerdiğinin düşünülmesi.

Doğrusu: Bebek ve küçük çocuk besinleri Türk Gıda Kodeksi ve ilgili yönetmeliklere tabi kurallar çerçevesinde üretilmektedir. Bu tebliğ ve yönetmelikler ilaç kalıntıları, küf toksinleri, koruyucular, aromalar ve renklendiricilere karşı katı kurallarla denetlenmektedir. Bu testlerden geçen ürünler güvenle tüketilebilir.

6. Yanlış: Bebeğin tuz ve şeker içermeyen yemeklerden keyif almadığının ve yemediğinin düşünülmesi.

Doğrusu: Bebeklerin damak tadı besinleri tattıkça gelişir. Şekersiz ve tuzsuz beslenen bir bebek bu tatları tanımadığı için arayışa girmez. Bebeklere 1 yaşından önce tuz ve sofra şekeri yedirilmemelidir.

7. Yanlış: Besinleri bulamaç halinde karıştırarak her şeyin bebeğe yedirilebileceğinin düşünülmesi.

Doğrusu: Enerjisi yüksek olan besinlerin bulamaç halinde verilmesi uzun süre bebeğin besin reddine neden olur. Bebeklerin tad ve lezzet duygusu baskılanır. Bu nedenle besinler bulamaç haline getirilmeden yedirilmelidir.

Toplantıda bebeklerin aşılanmasıyla ilgili Prof. Dr. Ener Çağrı Dinleyici de bir sunum yaptı. Dr. Murat Girginer, toplantının diğer illerde de yapılacağına dikkat çekti.