Deniz Kum Güneş Sizi Hasta Etmesin!

Ruhumuzu şahlandıran DENİZ
Olumsuz enerjimizi uzaklaştıran KUM
Kalbimizin ışık kaynağı GÜNEŞ

Özellikle ruh sağlığımıza iyi gelen ve beden sağlığımız için de sayısız faydaları olan DENİZ - KUM - GÜNEŞ üçlüsünden doğru faydalanabilmek, tatilimizi daha keyifli geçirebilmek için dikkat edilmesi önerilen bazı durumlar şöyle sıralanabilir;
Güneşe çıkmadan önce güneş kremi sürmek
Dinlenirken gölge alanları tercih etmek
Şapka, güneş gözlüğü, şemsiye vb. koruyucuları kullanmak
Yaz aylarında açık renkli kıyafetleri tercih etmek
Bol sıvı, maden suyu, tuzlu ayran vb. içecekleri tüketmek
Yüzme sonrası duş alarak vücudu tuzlu bırakmamak
Güneş ışınlarının dik geldiği saatler olan 11.00 -14.00 saatleri arasında güneşlenmemek
Gün bitimi duş sonrası nemlendirici sürmek

Bu öneriler dikkate alınmadığında karşılaşılma olasılığı olan durumlar nelerdir?
Cilt direkt güneş ışığına maruz kaldığında nemini kaybederek kurumaya başlar. Cilt yanıkları ile karşılaşıldığı gibi yoğun terlemeye bağlı vücutta sıvı ve mineral kaybı da görülür.

Güneş yanıkları hafif dereceyle başlar ve ısıya maruz kaldıkça şiddeti artarak dokuya zarar vermeye başlar. Bu nedenle cildin sıkça su ile temas etmesi sağlanarak nemlendirici kullanılmalıdır.

Aynı zamanda yüksek ısının etkisiyle vücutta ter ile tuz ve mineraller de kaybedilir. Bu kayıp vücutta yorgunluk, halsizlik, kaslarda güçsüzlük, tansiyon düşüklüğü, baygınlık vb. gibi ciddi durumlara neden olabilir.

Bebekler, hamileler, kronik hastalığı olanlar (kalp rahatsızlıkları, diyabet vb. gibi), yaşlı kişiler gibi riskli gruplar için bu olumsuz etkiler, bireylere daha ciddi zararlar verebilir.

Peki, karşılaşılan olumsuz durumlarda neler yapılmalıdır?
İlk yardım için her zaman söylenen bir kural vardır. Etken size zarar veriyorsa ya etkenden uzaklaşın ya da etkeni uzaklaştırın.

Karşılaşılan durumlara güneş çarpması ifadesi ile isim takılsa da oluşan durumların her biri ayrı etkiler yaratabilir. Bu durumda güneş çarpması ile başlayan ve başka isimler alan sağlık sorunları gündeme gelecektir.

Olası sağlık sorunları için yapılması gerekenlerden bahsedilecek olursa;
Ciltte oluşabilecek güneş yanığı en sık rastlanan durumlardan biridir.

Bronzlaşmak isteğiyle yan etki olarak sıkça karşımıza çıkan bu durum, sanıldığının aksine sağlıklı değildir. Bronzlaşmak vücudun kendini korumak için melanin salgısını artırarak aldığı bir önlemdir.

Vücudun karşılaştığı güneş yanıklarında önemli olan yanığın ciddiyetidir. Eğer kızarıklık, ciltte gerginlik hissi, acı, ağrı var ise cilt nemini kaybetmiştir ve sıvı desteğine ihtiyacı vardır. Susuzluktan kuruyan cilde yüzeysel su bazlı nemlendiriciler kullanılmalı aynı zamanda kişinin ağızdan bol sıvı alması sağlanmalıdır.

Eğer güneş yanıkları su kabarcıkları (bül) ile birlikte görülüyorsa yine sıvı ve nemlendirici desteği yapılmalı ve bir sağlık kuruluşundan yardım alınarak hekim gerekli görürse ilaç kullanılmalıdır.

Burun kanamaları da uzun süre güneş ışığına maruz kalınması sonucu ısı ile oluşabilecek yan etkilerden biridir.

Burun kanaması ile karşılaşıldığında, kişi gölge bir yerde oturtulmalı, burun kanatlarına bası uygulanarak başını öne doğru tutması sağlanmalıdır. Sıcağın etkisini azaltmak için de baş ve ense bölgesine soğuk uygulama yapılmalıdır. Uzun süre devam eden burun kanamasında kişi sağlık kuruluşuna götürülmelidir.

Baygınlık hissi de yine uzun süre güneşte kalma sonucu oluşabilecek yan etkilerden biri olarak karşımıza çıkabilir.

Bu durumun altında yatan nedenlerden biri de yine vücudun sıvı ve mineral kaybıdır. Baygınlık hissi durumunda kişi gölge bir yere alınarak sıvı desteği verilmelidir. Sıvı desteğinde özellikle tuz ve mineralleri de içeren maden suyu, tuzlu ayran, meyve suyu gibi içecekler tercih edilmelidir. Şikayetlerin devam etmesi veya kötüleşmesi halinde mutlaka sağlık kuruluşuna gidilerek tıbbi yardım alınmalıdır.

Bayılma - Bilinç kaybı gibi durumlar da uzun süre güneşe maruz kalma sonucu kaybedilen sıvı ve minerallerden kaynaklanabilir.

Bilinci yerindeyken durumu kötüleşerek bayılma ile karşılaşılan kişide, düz bir zeminde ayakların kalp seviyesinden yukarı kaldırılması ve sağlık kuruluşuna ulaştırılması için 112 aranarak tıbbi yardımın çağırılması gerekmektedir. Bayılma durumunda kişinin ambulansla transferi önerilmektedir.

İlk karşılaşıldığında kişide bilinç kaybı mevcutsa ve nedeni hakkında bilgi yoksa, hemen 112 aranmalı ve tıbbi yardım çağırılmalıdır.

İlk yardım sertifikanız var ise müdahale etmeli, yok ise yardım gelene dek kişinin yanında beklemelisiniz.

Her koşulda karşılaşılan durumların kötüleşmesini önlemek, ilk müdahaleyi yapabilmek, kendinizi ve sevdiklerinizi koruyabilmek için ilk yardım eğitimi önemlidir.

Çünkü İlk Yardım Hayat Kurtarır!

Ayşe Şengel
İlk Yardım Eğitmeni
Uzm. Halk Sağlığı Hemşiresi

www.aysesengel.com