Mutlu iş yaşamı ve aromaterapi

Geçmişi 10’uncu yüzyıla kadar uzanan aromaterapi uygulamalarının kozmetikten zihin ve ruh sağlığını iyileştirmeye, hoş bir atmosfer yaratmaktan masaja kadar pek çok kullanım alanı var. Uçucu yağlarla yapılan aromaterapi, genel olarak iki şekilde uygulanıyor.

Özel karışımlar solunarak, sprey ve buğu şeklinde ya da bir difüzör (hava yayıcı) aracılığı ile havaya salınarak kullanılıyor. Karışımlar, limbik sistemi etkileyerek vücutta çeşitli değişikliklere neden oluyor. Bir diğer uygulamada ise karışımlar cilt üzerine sürülüyor.

2008 yılında aromaterapi ile tanışan Fatma Özgün Apaydın, aromaterapinin pek çok alandaki faydasının yanı sıra iş yaşamında da etkili olduğunu kendi tecrübeleriyle keşfetti. Aromaterapi sayesinde elde ettiği mutlu iş yaşamının ipuçlarını ve reçetelerini bir kitap ile herkesle paylaştı.

Aromaterapi ile Mutlu İş Yaşamı adında bir kitaba imza attınız. Ancak tam olarak bir kitap değil bu… Öncelikle bundan bahsedelim mi?

Evet bu bir kitap/defter aslında. İçinde hem bir kitapta bulabileceğiniz bilgiler var hem de bir defter gibi boş sayfalar. Böyle iki yönlü olmasının amacı da, bilgi akışının interaktif olmasını sağlamak. Kitapta genelde tek yönlü bir iletişim oluyor, yazarın yazdıklarını okuyor ve kendi dağarcığımızda yorumluyoruz. Bu eserimde ben okuyucuların, kitapta yer alan bilgilerin kendilerine uygun versiyonlarını deneyimleyip yazmalarını ve ayrıca kendi iç dünyalarıyla iletişim kurarak duygularını ve düşüncelerini kaleme almalarını istedim. Çünkü gerçek anlamda mutluluk için iç dünyamızla iletişim kurmamız şart bana göre. Kitap/defteri ayrıca illüstrasyonlarla renklendirdik, böylece okurlarımın daha keyifli, daha eğlenceli ve daha kolay bir deneyim edinmesini hedefledim.

Sizce iş yaşamında pek çoğumuzun şikayetçi olduğu ortak sorunlar nelerdir?

Bence asıl sorun, değişik sebeplerden kaynaklanan mutluluk eksikliği. İş yaşamında mutluluğa ulaşmak için pek çok etkenin bir arada bulunması gerekiyor; huzur, kendine güven, yaratıcılık, sevgi, stres yönetimi, motivasyon bunlardan en önde gelenleri. Özellikle stres yönetimi çok gündemde çünkü stres tek bir kelime olmasına karşın altında pek çok kavramı içeriyor; örneğin odaklanma sorunu olan bir kişi stresi daha çok hissediyor ya da molalarını gerçek anlamda dinlenmek için kullanamayanlar da stresi yönetmekte zorlanıyor. Bana göre bunların hepsinin altında kendimizi yeterince tanıyıp değerli hissetmemek ve kendimizi olduğumuz halimizle kabul edip yeterince sevmemek var.

Aromaterapi dediğimizde, pek çok kişinin aklına yağlar ve bunlarla yapılan masajlar geliyor. Yağlar başka hangi şekillerde kullanılıyor?

Evet aromaterapi deyince ilk akla gelen kelimelerden biri masaj. Masaj aromaterapinin uygulama alanlarından biri. Ancak en önde geleni ve en yaygın olanı değil aslında. Bana göre aromaterapinin en güçlü alanı, koku yoluyla bulunduğumuz ortamda uçucu yağların gücünden faydalanmak. Genellikle difüzör ya da hava yayıcı dediğimiz cihazlarla uçucu yağların kokusunu mekana veriyoruz. Bu şekilde bir yandan koku sayesinde aromaterapinin zihnimize ulaşmasını sağlarken bir yandan da uçucu yağların içindeki moleküllerin havaya karışması ile ortamı temizliyoruz. Ayrıca uçucu yağların enerji frekansından da faydalanıyoruz. Aromaterapi cilt yoluyla da uygulanıyor; cilt bakımı ve sorunları ile ağrı konularında cilt üzerinden uygulama yapılıyor. Ayrıca tıbbi olarak buğu, banyo, kompres, dahili uygulamalar da yapılabiliyor ancak bunu ancak uzman hekimler yönlendirebiliyor.

İş yaşamında aromaterapiden nasıl faydalanabiliriz? Bunun pratik yolları var mı?

İş yaşamında aromaterapiden en kolay ve etkili şekilde koku yoluyla faydalanabiliriz. Bahsettiğim gibi, diffuser cihazlar sayesinde ofisimize uçucu yağların kokularını, moleküllerini ve frekanslarını dahil edebiliriz. Tüm pratik önerileri kitabımda bulabilirsiniz. Ben kitabımda, kendi iş yaşamımda aromaterapiden en çok faydalandığım 19 temayı ele aldım. Bu temaların içinde kendine güven, zindelik, temiz bir havayı solumak, stres yönetimi, odaklanma gibi konular var. Kitabımda her bir tema için pratik aromaterapi önerileri ve formüller yer alıyor.

Yağların hepsi, her soruna iyi gelir mi? Ve her insanda aynı etkiyi yaratabilir mi?

Yağların hepsi her soruna iyi gelmez. Yağlar çok etkili ve doğru şekilde kullanılırsa çok kuvvetli. Ancak uçucu yağlara mucizevi bir bakış açısıyla bakmak doğru olmaz. Tek bir yağın içinde onlarca hatta bazen yüzlerce etken molekül bulunuyor, bu nedenle tek bir yağ birden fazla konuda işe yarıyor ve iyi geliyor. Ancak yine de her bitkinin farklı kullanımı ve faydası var. Bu nedenle aromaterapiyi, konuyu iyi bilen kişilere danışarak uygulamak gerekir. Ürünleri her bitki için her şeye iyi gelir diyen bazı aktarlardan değil, bu işin bilimsel yönünü bilen eczacı ve hekimlerden almak en doğrusu olur. Aromaterapi her insanda aynı etkiyi yaratmaz, hatta çoğu zaman oldukça farklı etkiler yaratabilir. Çünkü koku duyumuz bize özeldir, aynen parmak izimiz gibi. Bu nedenle bana kendimi iyi hissettiren bir bitki kokusu, başka birinde olumsuz etki yapabilir. Ayrıca uçucu yağların içindeki etken moleküller bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara sebebiyet verebilir. İşte yine bu nedenle, aromaterapi kişiye özel bir uygulamadır ve işin ehli kişilere danışarak uygulamak gerekir.

İş yaşamı ile ilgili en büyük değişim pandemi ile geldi. Bazı insanlar evden çalışmanın keyifli, bazıları ise zor olduğunu söyledi. Zor olmasının en büyük neden de odaklanma ve konsantrasyon eksikliği… Dikkati toplama konusunda aromaterapiden faydalanmak mümkün mü?

Kesinlikle mümkün. Kitabımda yer alan konulardan biri de aromaterapi sayesinde işimize odaklanabilmek. Uçucu yağların kokusunun dikkat toplama konusunda işe yaradığı klinik çalışmalarla kanıtlanmış bir uygulama. Örneğin biberiye uçucu yağının, dikkat eksikliği olan öğrencilerde odaklanma konusunda işe yaradığı ile ilgili yapılmış bir bilimsel çalışma mevcut. Yine gül yağının hafızayı olumlu etkilediği ile ilgili kanıtlar mevcut. Biz de yıllardır bize ulaşan yüzlerce kişiden biliyoruz ki, doğru kişiye uygulanan doğru koku ile dikkati toplamak ve odaklanmak mümkün.

Hemen hepimizin şikayetçi olduğu konulardan biri de göz hastalıkları. Tüm gün bilgisayar karşısında geçirilen saatler gözleri yoruyor. Gözleri doğal yollarla korumanın yolları var mı?

Yorgunluğumuzu en çok belli eden yer gözlerimiz oluyor genelde. Bunun için aromaterapinin gizli kahramanları olan hidrolatlar (çiçek suları) çok faydalı. Uçucu yağları göz gibi hassas bir organda kullanamayız ancak uçucu yağlar elde edilirken ortaya çıkan yan bir ürün olan hidrolatları gözlerimizi dinlendirmek ve yatıştırmak için kullanabiliriz. Özellikle peygamberçiçeği (cornflower) hidrolatı ile ölmezçiçek hidrolatı çok etkili. Gözlerimizi kapatarak, bu hidrolatlara batırılmış pamuklu diski gözlerimizin üzerine koyabiliriz. Cilt emilimi yoluyla gözlerimizin etrafını yatıştırdığını gözlemleyebiliriz.

Aromaterapinin kişi üzerinde fiziksel olduğu kadar ruhsal etkileri olduğu da biliniyor. Aromatik yağların kişinin psikolojisi üzerinde nasıl etkiler yaratıyor?

Aromaterapinin bu kadar etkili olmasının sebeplerinden birisi, aynı anda hem fiziksel, hem zihinsel hem de ruhsal etki sağlıyor olması. Bunu da koku yoluyla, uçucu yağların içindeki aktif moleküller ile ve uçucu yağların frekansı sayesinde yapıyor. Biz bir uçucu yağı kokladığımızda, bu koku anında beynimizdeki limbik sisteme gidiyor. Limbik sistem ise bizim hayatı fonksiyonlarımızı olduğu gibi, duygu durumumuzu ve uzun dönemli belleğimizi de yöneten bölüm. Dolayısıyla aromaterapi sayesinde nasıl hissettiğimizi ve davranışlarımızı etkilememiz ve olumluya çevirmemiz mümkün. Yani aromaterapi sayesinde psikolojimizi yönetebiliriz. Bu aslında bize sunulmuş büyük bir hediye. Limbik sisteme ulaşan basit ve etkili bir anahtar verilmiş bize. Biz bu anahtarı nasıl doğru kullanacağımızı öğrenirsek, kapıyı kolaylıkla açabiliriz. Ancak anahtarı yanlış bilgi ve ürünlerle bozarsak, o zaman istediğimiz etkiyi elde edemeyiz ya da ters etkiler ortaya çıkabilir.

Aromaterapi ile hiç tanışmayan birine nasıl bir yol izlemesini tavsiye edersiniz?

Öncelikle, doğru bilgileri içeren bir kaynaktan bilgi edinmelerini öneririm. Bu amaçla kurulmuş www.aromaterapiportali.com portali, aromaterapi konusunda çok güvenilir bilgiler sunuyor. Aromaterapi konusunda bilgili bir eczacıya danışmak yine çok doğru bir yöntem olur. Bilgiyi doğru kaynaktan edindikten sonra, uygulamayı doğru ürünlerle yapmamız aynı derecede kritik. Maalesef aromaterapi pazarı çok karmaşa içerisinde ve yağları sadece şişeleyerek üzerine etiket yazan onlarca marka var. Oysa aromaterapide kullanılan yağların güvenli şekilde işe yaraması için, organik sertifikalı, GCMS analiz raporları ve güvenlik belgeleri olan, regülasyona uygun ürünlerle yapılması şart. Bu koşulları yerine getiren marka sayısı ise yok denecek kadar az. Tüketicilerin mutlaka kaliteyi ve doğru ürünü araması gerekiyor yoksa istenen etkiler ortaya çıkmayabileceği gibi ters etkiler ortaya çıkarak sakıncalı durumlar oluşturabilir.

İş yaşamı dışında başka hangi alanlarda aromaterapiden yararlanabiliriz?

Aslında yaşamın birçok alanında aromaterapiden faydalanabiliriz. Evimizi temizlerken, evimizi kokulandırırken, cilt ve saç bakımında, günlük yaşamda karşılaştığımız basit sorunların çözümünde, koruyucu sağlık alanında, parfüm olarak, yemeklerimizi tatlandırmak için, içeceklerimizi aromalandırmak için gibi çok geniş bir yelpaze var. Cilt ve saç bakımı aromaterapinin çok etkili olduğu alanlardan birisi. Saç ve cilt tipine ve kişinin kendisine özel olarak hazırlanacak aromaterapi karışımlarının çok etkili olduğu bilimsel olarak da kanıtlanmış durumda. Aromaterapinin cilt bakımında ön plana çıktığı konulardan birisi antiaging etki sağlaması. Saçı güçlendirmesi, saç uzamasını kolaylaştırması gibi de birçok faydası var.