15.05.2024 - 06:21 | Son Güncellenme:
Derleyen: Fazilet Şenol / Milliyet.com.tr - Tycho Brahe 1546 yılında Danimarka'da soylu bir ailede dünyaya geldi. Zengin amcası tarafından büyütüldü ve Kopenhag ve Leipzig'deki üniversitelere gitti. Avukat olma niyetiyle sanat dersleri almasına rağmen Brahe bunun yerine astronomi ile uğraşmayı seçti. Hayatı da ölümü kadar ilginç anlara gebe oldu.
TAKMA BURUNLA HAYATINI SÜRDÜRDÜ
Takvimler 1566'yı gösterdiğinde o zaman 20 yaşında olan Brahe, kimin daha iyi matematikçi olduğu konusunda bir öğrenci arkadaşıyla düelloda dövüşürken burnunu kaybetti. Daha sonrasında ise gümüşten bir takma burunla hayatına devam ettiğini düşünse de ömrünü pirinçten yapılma bir burunla geçirdi. Düellodan sonra bilim dünyasının adeta Woldemort'u olan Brahe, renkli yaşamına rağmen astronomi alanına büyük katkılarda bulundu.
Tycho, kraliyet sarayında bir tür danışman olarak görev yaptı, 1577'deki büyük kuyruklu yıldız gibi olağandışı doğa olaylarını yorumladı ve açıkladı. Kraliyet ailesi için yıldız falları hazırladı. Brahe gözlemevinde göklere ilişkin titizlikle gözlemler yapıyordu. Çoğu gökbilimci gök cisimlerini yalnızca yörüngelerindeki belirli, alışılmadık noktalarda gözlemlemeye odaklanırken, Brahe onları gökyüzündeki görünür yörüngelerinin tamamı boyunca dikkatle takip ederek o dönemde yapılan en kesin gözlemleri yarattı.
VERİ KAVRAMINI İCAT ETTİ
Tycho'nun en etkileyici başarılarından bir diğeri de istatistiksel bilgileri kullanmasıydı. Temel olarak veri kavramını icat etti. Bir gözlemi veya deneyi doğrulamak için tekrarlayan ilk kişi oydu. Tycho'nun topladığı geniş veri yığını yalnızca ona çalışmalarında yardımcı olmakla kalmadı, aynı zamanda onu takip eden gökbilimcilere de hizmet etti. Brahe'nin hassas ölçümleri, gezegenlerin hareketinin yeni bir şekilde anlaşılmasının temelini attı. Ölümünden sonra, Brahe'nin yaşamı boyunca biriktirdiği verilerin hem entelektüel açıdan hem de çocukları için finansal açıdan özellikle değerli olduğu ortaya çıktı.
Brahe, 1601 yılında 54 yaşında öldü. Ölüm sebebi ise hayatı kadar ilginç oldu. Roma İmparatoru ve misafirleri ile bir ziyafete katılan Brahe, toplumsal gelenekler gereği masada kimse kalkmadığı için tuvalete gidemedi. Brahe aşırı derecede içmişti ama tuvaleti kullanmak için ayrılmayı reddetmişti. Bu sebeple iddialara göre gökbilimcinin kısa bir süre sonra mesanesi patladı ve bir tür mesane enfeksiyonunu şiddetlendirdiği ve bunun sonucunda da üremi geliştirdiği düşünülüyor.
İDRARINI TUTTUĞU İÇİN Mİ ÖLDÜ?
Asistanı Gök Bilimci Johannes Kepler'in iddialarına göre Brahe, ziyafetten tam 5 gün sonra öldü. Üstelik öleceğini de hisseden Brahe, Kepler'e "Âlim gibi yaşadı, aptal gibi öldü" başlıklı bir yazı yazmak istediğini söyledi.
Ancak 1901'de ölümünün 300. yıldönümünü kutlamak için Brahe'nin mezarını açan bilim insanlarının, kalıntılarında cıva bulduklarını iddia etmesi, astronomun zehirlendiği yönündeki söylentileri körükledi. Hatta bazıları Johannes Kepler'i bu suçla suçladı. Brahe'nin cesedi 2010 yılında tekrar mezardan çıkarıldı. Kemikleri ve sakal kılları üzerinde yapılan testler, vücudundaki cıva konsantrasyonunun onu öldürecek kadar yüksek olmadığını gösterdi. Yani bilim insanı, mesane patlamasından ölmüştü.
'FAZLA ALTIN ÖLDÜRMÜŞ OLABİLİR'
Ancak daha ileri araştırmalar, gökbilimcinin yaşamı boyunca yüksek düzeyde altına maruz kaldığını ortaya çıkardı. Rasmussen 2016 yılında yaptığı bir açıklamada, "Tycho Brahe'nin saçında altın izleri bulduk ve bu saçlar hala vücudundayken altına maruz kaldığını tespit edebiliriz. Çatal bıçak takımı ve altın tabaklar olabilir ya da belki içtiği şarapta altın varak vardı. Altın içeren iksirler hazırlayıp tüketmiş olması ya da simyayla çalışmış olması da mümkün" diye konuştu.
Peki, gerçekten idrarı tutmak ölüme sebep olur mu? İdrarınızı tutarak ölme olasılığınız çok düşüktür. Hatta bazı doktorlar bunun var olmadığını bile söyleyebilir. Genel olarak mesaneniz siz fiziksel tehlikeyle karşı karşıya kalmadan çok önce kendi kendine boşalacaktır. Nadir durumlarda, kişi idrarını o kadar uzun süre tutabilir ki, mesane kasları çok gerildiğinden ve kasılamadığı için sonunda kendi başına idrara çıkamaz. Bu mesane yırtılmasına yol açabilir. Mesaneniz yırtılırsa derhal tıbbi müdahaleye ihtiyacınız olacaktır. Yırtılmış bir mesane hayatı tehdit eden bir durumdur. Ancak gelişen tıp teknolojileri sayesinde ölüm oranı bir hayli düşük.