03.08.2003 - 00:00 | Son Güncellenme:
ŞİŞEDEKİ BALIK / MEHMET YALÇIN
Soru: 1998 başında 18 yıllık bir Macallan single malt aldım ve bu süreden beri Macallan'ı açmadan bekletiyorum. Geçen gün baktığımda içkinin içinde az sayıda küçük siyah madde gördüm. Bu içki bu kadar süre beklerse bozulur mu? Yoksa herhangi bir süre sınırlaması olmadan bekletilebilir mi? Bekletilebiliyorsa bunun şekil ve mekan şartı var mıdır? İçindeki bu küçük maddeler herhangi bir zarar verir mi? İkinci olarak, bunun tahmini ederi / değeri (Fıçılanma tarihi 1979) ne kadar olabilir? (Kerem Kutlar)
Cevap: Öncelikle bu enfes viskiye 5 yıldır el sürmeden durabildiğiniz için, iradenizden ve sabrınızdan dolayı sizi kutlarım. Herhalde açmak için özel bir an bekliyorsunuz... Gördüğünüz siyah parçacıklar, çok büyük ihtimalle Macallan'ın içinde yıllandığı fıçıların iç çeperlerinden viskiye geçmiş parçacıklardır. Viski yüzde 40 alkollü yüksek dereceli bir içki olduğundan, içinde bakteri barınamaz ve üreyemez. Gördüğünüz parçacıklar, viskinin hafif bir filtrasyondan geçtiğine işarettir. Tüm iyi malt viski üreticileri böyle yapar. Zira berraklaştırmak için yapılacak her artı filtrasyon, viskinin lezzet maddelerinin bir kısmını da alıp götürür. O yüzden en yeni moda, hiç filtre edilmemiş, hafif bulanık viskileri şişelemek.
Yüksek alkollü damıtık içkiler (viski, konyak, votka, rom vb.) güneş görmemek ve serin yerde dik tutulmak kaydıyla çok uzun yıllar saklanabilirler, bozulmazlar. Güneş ise renklerini soldurur, sıcakta da içkinin kapağından alkol buharlaşır ve alkol derecesi düşer. Bu da bozulma riski yaratır. Şişeyi dik tutmadaki amaç da mantarın ıslanmamasıdır. Zira bunlar şarap mantarı kadar sıkı olmadıklarından, yatık kalırlarsa mantardan sızdırabilirler.
Değere gelince, bu viskiler aldığınız günkü değerlerindeler. Belki 50 yıl sonra, 79 damıtımı ellerde pek kalmadığından değer kazanabilirler. Bence bunu beklemektense, zevkle yudumlayın...
***
Soru: 1) Minyatür şişelerdeki içkiler (örneğin Smirnoff) orijinalleriyle aynı tada mı sahiptir? Ömürleri ne kadardır? 2) Henkell iyi bir şampanya sayılabilir mi? 3) 80'li yıllarda üretilen ve açılmamış bir Sovyet şampanyası bozulmaya uğramış mıdır? (Şamil Tankut)
Cevap: 1) Minyatürlerin içinde, etiketlerindeki içki bulunur, tatları aynıdır. Ömürleri de aynıdır. Geçenlerde içtiğim 1950'lere ait minyatür Black&White viskisi nefisti, bugünkü Black&White'tan da daha güzeldi!
Şeri, porto, madeira gibi alkol eklenmiş şarapların ise dereceleri düşük olduğundan, onların minyatürleri içilecekse pek bekletilmez. Veya
bozulsa da minyatür bir dekoratif obje olarak saklanır.
2) Henkell bir şampanya değil, benzer metotlarla yapılan bir Alman köpüklü şarabıdır. Fiyatı orijinal bir şampanyanın yarısı civarındadır, kaliteli bir köpüklü şarap olduğundan bu fiyata fena değildir. Ofis partisi gibi ortamlarda rahatça açılabilir.
3) Şampanya ve köpüklü şaraplar, bolca karbondioksit gazı içerdiklerinden ve karbondioksit de koruyucu özellikte olduğundan, kolay bozulmazlar. Ancak beklemeyle gelişme gösteren ve kalite kazanan şampanyalar çok nadirdir. Elinizdeki, büyük ihtimalle bozulmamıştır. Tadında biraz geçkinlik olabilir.
***
Soru: Evimizde tahminimce
6-7 yıllık bir şarap var. Üstünde büyük harflerle "Porto tipi şarabı" yazıyor. Ve "Marmara bölgesi üzümlerinden yapıldığı; gamay, senso ve kabarne karışımından elde edildiği" yazıyor. İçilip içilmeyeceğini, değerinin ne olabileceğini merak ediyorum. (Rumuz: Dirty)
Cevap: Tekirdağ'ın Mürefte ilçesinde "Porto" isminde bir şarap üreticimiz mevcut. Elinizdeki şarap, bu firmanın ürünü olsa gerek. Porto tipi şarap, alkol ilavesiyle kuvvetlendirilmiş demektir. Elinizdeki şarabın alkolü 15 ila 20 derece civarında ise, dayanıklı olacağından birkaç yıl saklanabilir. Şayet normal 11-12 derece alkollü ise, Gamay ve Senso pek yıllanabilir şarap vermediklerinden, beklemeyle bir şey kazanmamıştır. Büyük ihtimalle yine de içilebilir, fakat yıllandırılmaya uygun değildir.
***
Soru: Çok uzun zamandır Milliyet'te öğretici yazılarınızı okuyoruz. Rakı içiyorduk, şimdi şaraba yöneldik. Emekli bir çiftiz. Ben 69, eşim 62 yaşında. Bütçemizi sarsmayacak kırmızı ve beyaz için marka önerirseniz mutlu oluruz. (Önder Serpen ve eşi)
Cevap: Ülkemizde emeklilerin durumu malum. Siz de "Bütçemiz sarsılmasın" diyerek inceden buna değinmişsiniz. Çok güzel şaraplarımız var ama son zamanlarda özel sektör şarapları çok pahalandığından, size Tekel'in beyaz Semillon ve kırmızı Gamay şaraplarını tavsiye edeceğim. Semillon 8.5, Gamay de 9 milyon liraya satılmalarına rağmen, iki-üç kat daha pahalıya satılan özel sektör şaraplarının bir bölümünden daha bile iyiler. Tekel'in beyaz ve kırmızı Trakya'ları da çok iyi. Ağız tadıyla uzun ömürler dileğiyle...