Tüp bebek tedavisinde en önemli faktör embriyo kalitesidir

Tüp bebek tedavi sürecine giren çiftlere teorik bilgiler vermek istiyorum. Aklınızda birkaç soru mutlaka olacak. Özellikle bu tedaviyi daha önce deneyimlememiş çiftlerimiz için de bu güzel bilgiler…   

Tüp bebek yöntemi her hastaya özel olarak planlanır. Çiftlerin sorunlarına göre ilaç tedavileri ortalama 10 gün sürer, daha sonra yumurta olgunlaştırma iğnesi yapılır ve 36 saat sonra anestezi altında yumurtalar toplanır. Hastalar 2 saat sonra taburcu edilir. Toplanan yumurta sayısına ve ek hastalıklara göre eğer taze transfer yapılacaksa 3. veya 5. gün embriyosu tercih edilir. Eğer embriyolar dondurulacaksa 1 ay sonra rahim dokusu hazırlanıp hasta transfere çağrılır. Kısacası tüp bebek tedavisi embriyo dondurma gerekmiyorsa 2 hafta sürer. Eğer embriyo dondurma gerekiyorsa 1 ay sonra rahim hazırlama süreci dahil edilirse 2.5 ay sürer. 

Vajinal ultrasonla anestezi altında iğne ile yumurtalar toplanır. Hastalar genellikle 2 saat sonra taburcu edilir. Erkekten alınan sperm ile yumurta ve spermin döllenme işlemi laboratuvarda gerçekleşir.  

5. güne ulaşan embriyolar artık transfer için hazırdır. Embriyo transferi basit bir işlemdir. İnce bir plastik kateter yardımıyla karından ultrason eşliğinde rahim içerisine yerleştirilir. 

Embriyo transferi sonrasında özellikle ilk gün 2 saatten uzun yolculuk ve ağır iş yapılmaması tavsiye edilir. İlişki yasağı önerilir. Transfer sonrası dikkat edilmesi gereken en önemli şey ise stresten uzak durmak ve ilaçları düzenli kullanmaktır. Beslenme olarak da Akdeniz usulü beslenme önerilir. 

Tüp bebek uygun hastalarda 47 yaşına kadar yapılabilir. Özellikle 38 yaşından sonra genetik tanılı PGT yöntemi ile hem gebelik getirme şansı artırılır, hem de düşük şanssızlığı azaltılır. 

Kadın 40 yaş üzerindeyse bilimsel anlamda tek tedavi yöntemi tüp bebektir. Aşılamadan sonuç alınamadığında, polikistik over sendromu durumunda yumurta takibi sonrası uygun tedavi yöntemi tüp bebektir. Erkekte ileri hareketli sperm sayısı 5 milyonun altındaysa, kadının tüpleri kapalıysa, kadının yumurta rezervi AMH testi ile 1.5’in altındaysa, düzenli korunmasız 3 yıldan fazla gebelik oluşmuyorsa (uzamış infertilite süresi) tüp bebek tedavisi önerilir. 

Kadının yaşının ilerlemiş olması, rahim içinde embriyoların tutunmasını engelleyecek yapışıklık, myom veya polip gibi problemlerin olması, tüplerin tıkalı ve içinin sıvı dolu olması, sperm yapısal problemlerinin ağır olması ve DNA hasarının fazla olması tüp bebek tedavi başarısını olumsuz yönde etkileyen faktörlerdendir. 

Tüp bebek tedavisini belirleyen en önemli faktör yumurta ve sperm kalitesine bağlı embriyo kalitesidir. Embriyo kalitesine göre gebelik oranları yüzde 40 ile yüzde 70 oranında değişir. Yumurta kalitesini gösteren en önemli faktör kadının yaşıdır. Özellikle 38 yaşından ileri kadınlarda NGS yöntemi ile genetik tanılı tüp bebek önerilir. 

İki kez en iyi kalite embriyo transferi ile tüp bebek denemesinde gebelik elde edilememe durumuna tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı denir. Bu tür durumlarda genetik tanılı tüp bebek, histeroskopi, embriyo yapıştırma tekniği, katil hücre paneli, ERA testi, HİS-PRP önerilir. 

Tedavide kullanılan yardımcı teknikler

Embriyo yapıştırma (glue) tekniği: Embriyo transferi öncesi embriyolar özel bir solüsyonun içinde bekletilir. Bu solüsyon hyaluronik asitten zengin bir solüsyondur ve embriyonun tutunumunu artırır. İleri yaş ve tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olan anne adaylarında tutunma başarısını yüzde 10 oranında artırır. 

Katil hücre paneli: Transfer edilen embriyoyu rahim yabancı bir cisim olarak algılar ve rahimdeki koruyucu hücreler embriyoyu atmak ister. Rahim embriyoyu kabul etmez veya tutunma gerçekleşmez. Bunlara yönelik “Dengeleyici Tedavi” planlaması yapmak şarttır. Böylelikle rahim embriyoyu zararlı bir hücre olarak görmez. 

Era testi: Rahim içerisindeki hücrelerin ve bebeğin tutunabilme penceresinin belirlenme testidir. Rahim duvarında bebeğin tutunma penceresinin olacağı gün biyopsi yapılır. Daha sonra bu biyopsi ERA testinden geçirilip bebeğin tutunma zamanı gün olarak belirlenir. Böylelikle rahim kaynaklı tutunma başarısı artmış olur. 

HİS-PRP tekniği: PRP, kanın içerisindeki büyüme hormonu ve proteinlerinden zengin plazmadır. Transfer öncesi rahim duvarının belli bir mm’de olması gerekir. Bu plazma ince rahim duvarını kalınlaştırmaya yönelik tedavide kullanılır.