Erkek özellikleri yavaş yavaş kayboluyor...

Y kromozomu yok oluyor Erkeklik yok mu oluyor? Y kromozomunun küçülmesinin anlamı ne? Jinemed Kadın Sağlığı Merkezi Direktörü Prof. Dr. Teksen Çamlıbelle bu konu hakkında konuştuk... Araştırmalar Y kromozomunun artık üçte iki oranında küçüldüğünü ve kendini yenileme yetisini kaybettiğini gösteriyor. Bilim adamları konuyla ilgili farklı yorumlar yapsa da gelecekte erkek kısırlığının artması, beklenen en önemli sonuçlardan biri. Hatta son olarak haziran ayında Berlinde yapılan Avrupa İnsan Üremesi ve Embriyoloji Topluluğu Kongresinde (European Society of Human Reproduction and Embryology Congress-ESHRE) "Y kromozomu kayboluyor mu?" konulu sunumda, erkeğin dış görüntüsünün bile bu nedenle değişeceği iddia edildi. İnsanlarda 23 kromozom vardır. 22 tanesinin cinsellikle ilgisi yok. 23üncüsü de X ya da Y oluyor. XX olursa kadın, XY olursa erkek demektir. Fakat yapılan incelemelere göre anlaşılıyor ki Y kromozomu, evrim sürecinde kendini yenilemekten giderek aciz hale geliyor. Y kromozomu uzun yıllar içinde ufak bir kısmını yavaş yavaş kaybediyor. Zaten X kromozomuna baktığınızda, üzerinde yaklaşık 1800 gen olduğunu görüyorsunuz. Yde ise 300 civarında gen var. Eskiden bunlar aynı boydaymış. Yani Y kromozomu küçülüyor. "Y kromozomu bitiyor mu? Bu ne zaman duracak, ne zaman bitecek?" gibi birtakım hesaplar yapılıyor. Belli bir zaman sonra Ynin kaybolma ihtimali olduğu ve Y kromozomu sarmalının tamamen yok olacağı üzerinde duruluyor. Y kromozomunun küçüldüğü nasıl anlaşıldı? Tahmin edilen şu; Y kromozomu kayboluyor ama onun bazı görevleri diğer genler tarafından üstlenilecek. Döllenme, tabiatta mecburen olması gereken bir şey. Erkeğin de gebe kaldığı denizatı gibi örnekler var. Ama şimdilik bildiğimiz kadarıyla insanda bir şekil değişikliği olacak. Cinsiyet, erkek ve kadın ne olacak? "Erkeğin huyunda suyunda bazı değişiklikler olacak" Erkeğin dış görünümünde, huyunda suyunda mutlaka değişiklikler olacak. Ne şekilde olacağı biraz hayal dünyasına kalmış bir şey. Ama gerçekten evrim bir süreç ve sonununda Y kromozomu kalmayacak. Son kongrede evrimini tamamlamış, Y kromozomu yok olmuş canlı olarak bir fok balığı cinsi gösterildi. Dölleniyor, çiftleşiyorlar ama dış görünüşleri aynı. Erkekle dişi ayırt edilemiyor birbirinden. Dış görünüşü nasıl etkileyecek? Y kromozomu yok olacak derken bir tarafı kopuyor, başka bir kromozoma yapışıyor. Örneğin başka bir kromozoma eklenince bu kromozom başka genlerle etkileştiği için, erkekler kadın gibi bıyıksız ya da çok az bıyıklı bir hale geliyor. Erkek özellikleri böyle yavaş yavaş kaybolacak. Yani tipik özelliklerini yitirecekler mi? Bunun şu anda da birtakım eksikliklerini görüyoruz. Örneğin sperm sayısı azalıyor. 100 yıl öncesine nazaran yarı yarıya bir fark söz konusu. 60, 80, 100 milyon gibi sperm sayılarını artık hiç görmüyorum diyebilirim. Tabii çevresel faktörlerden, sigaradan, çok çalışmaktan olduğu gibi, evrimsel olarak Y kromozomunun küçülmesinin getirdiği bir etki de var. Bu oluşumun sonuçlarını günümüzde görüyor muyuz? İnfertilite hem erkekte hem de kadında artıyor. Kadınlardakini daha çok yaşa bağlıyoruz. Sperm sayısındaki bu azalma, günün birinde kısırlığın artmasına yol açacak. Kısırlık oranlarında artış var mı? Y kromozomunda, her bölünmede kendini yeterince tamir edememesinden kaynaklanan bir kayıp var. Zaten sperm sayısının buna bağlı olarak azaldığı söyleniyor. X kromozomu ise kendini daha iyi onarabiliyor, yenileyebiliyor. Y koruyamıyor kendini; ufak bir kırığı düzeltemiyor. Y kromozomu daha küçüktür. Xin altıda biri kadar. Y kromozomunun dezavantajı ve buna karşılık X kromozomunun avantajı nedir? Onda küçülme-kaybolma neden olmuyor? Menopoz öncesi psikiyatrik bir rahatsızlık geçiren kişilerde menopozun yarattığı etkiler üç kat fazla görülüyor. Menopoza giren her 100 kadından 60ının doğrudan veya dolaylı olarak psikiyatrik sorunlar yaşadığını belirten Psikiyatrist Doç. Dr. Arif Verimli "Dişiliği koruyan östrojen hormonunun menopozda üretilmemesi, kadını stres uyarıcılarına karşı daha desteksiz hale getiriyor" diyor.Verimli, bu sıkıntıları şöyle sıralıyor: Akut stres bozukluğu, ateş basmaları, uyuşmalar, şişkinlikler, denge bozuklukları, kalp çarpıntıları, duygusal çökkünlük, depresif ruh hali, kişilik ve özgüven problemleri ve uyku düzeninde bozukluklar. Verimli, ruh sağlığındaki bozulmaların cinsel yaşamı ve evlilikleri de etkileyebileceğine dikkat çekiyor. Menopozda ortaya çıkan ruhsal sorunlar Bebeklik ve çocukluk çağında anne ve babaları en çok endişelendiren ve sık ortaya çıkan durumların başında "ateş" geliyor. Ateş, altta yatan hastalığın işareti olabileceğinden, gerçek sebebinin bulunması gerekiyor. Acıbadem Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Kandemir, "Ateş vücudun farklı virüs, bakteri ve diğer mikroorganizmaları tanımlama ve onlarla savaşmasının nedeni ile ortaya çıkar" diyor. Ateşin en sık görülen sebebinin enfeksiyonlar olduğunu belirten Kandemir şunları söylüyor: "Ateşten şüphelenildiğinde, çocuğun mutlaka vücut ısısı ölçülmelidir. Çocuğun alnına dokunularak hissedilen vücut ısısı güvenilir değildir. Termometreler elinizden daha hassas olup gerçek vücut ısısını ölçerler." Çocuklardaki ateşin farklı nedenleri olabilir