11.08.2019 - 07:50 | Son Güncellenme:
Ceyda Ulukaya / ceyda.ulukaya@milliyet.com.tr
İngilizceye “flight-shame” olarak çevrilen “Flygskam”, iklim değişikliğinde kritik rolü olan karbon salımı nedeniyle uçakla seyahatin getirdiği suçluluk duygusunu anlatıyor. Hareketin öncüleri arasında, aynı zamanda eski bir olimpik atlet olan Björn Ferry, dünyaca ünlü genç iklim aktivisti Greta Thunberg’in annesi olan opera şarkıcısı Malena Ernman, müzisyen Staffan Lindberg gibi İsveç kamuoyunun yakından tanıdığı isimler var. Bu isimler, bundan sonra uçak kullanmayacaklarını açıkladıkları ortak imzalı bir metni 2017 yazında yayımlamıştı. Hareketin kısa sürede ilgi görmesi sonucu, ülkede tren bileti satışları geçen yıl yüzde 5, bu yıl da yüzde 8’lik bir artış gösterdi. Şimdi de hızla Avrupa’ya yayılıyor. Sosyal medyada #Stayontheground, #Flygskam gibi etiketlerle yapılan paylaşımlar, en çetin rotaların trenle aşılabileceği konusunda cesaretlendirici türden.
Trenle seyahat, aynı zamanda “Yavaş Hareketi” (Slow Movement) olarak bilinen akımın da bir parçası. Yereli kendine özgü değerleriyle korumaya odaklanan bu akımın, yiyecek, seyahat, şehir gibi farklı ayakları var. Bu anlamda yavaş seyahat de, fiziksel olarak daha yavaş ama daha çevreci olan tren, bisiklet, gemi gibi ulaşım araçlarına yönelmeyi öneriyor ve bunun aynı zamanda zihinsel olarak yavaşlamayı da beraberinde getireceğini söylüyor.
Tren en yeşil ulaşım aracı
Küresel ölçekte karbon salınımının yüzde 2’den fazlası, havayolları sektöründen kaynaklanıyor. Buna göre, uçakla seyahat eden her yolcunun kilometre başına atmosfere yaydığı karbondioksit miktarı 285 gr olarak belirleniyor. Avrupa Çevre Ajansı, bu miktarın karayollarında 158 gr, demiryollarında ise 14 gram olduğunu söylüyor.
Prensin gemisiyle gidecek
İklim aktivisti Greta Thunberg de uçağa adımını atmayanlardan. Bu yüzden gelecek ay New York’ta düzenlenecek BM İklim Zirvesi’ne güneş panelleri ve su altı türbinleriyle donatılmış “sıfır karbon” yelkenli gemi ile gidecek. Thunberg’in Atlas Okyanusu’nu geçeceği “Malizia” adlı yelkenli ise oyuncu Grace Kelly’nin torunu, Prenses Caroline’in oğlu Pierre Casiraghi’ye ait. Thunberg’e bu yolculuğunda Prens Casiraghi de eşlik edecek.