Muhtemelen birçoğumuz yemek yedikten hemen sonra demli bir çay ya da güzel bir kahve içme ihtiyacı duyuyoruz.
Peki çay ve kahvenin demir emilimini engellediğini ve bunun sürekli olarak yorgun hissetmeye, nefes almada zorluğa ve ağrılara sebep olduğunu söylesek ne derdiniz?
Yapılan bazı araştırmalar çay, kahve ve diğer kafeinli içeceklerin demir emilimini azalttığını ortaya koyuyor. Bu araştırmalardan birinde hamburgerin yanında 1 bardak kahve içmenin demir emilimini yüzde 39 azalttığı sonucuna ulaşıldı. Hamburgerin çay ile beraber yenilmesi durumunda da bu oran yüzde 64 seviyesine kadar çıkabiliyor.
Bir başka araştırma da bir fincan kahvenin ekmekli bir öğünde demir emilimini yüzde 60 ile 90 oranında engellediğini gösteriyor.
Dahası, daha sert çay ya da kahvenin demir emilimi oranını daha da azalttığı bulgularına erişildi.
Fakat burada yanlış anlaşılan konu kafeinin başlı başına demir emilimini engellediği algısı.
Yapılan bir başka araştırma da kafeinin engellediği demir emilimi oranının yalnızca yüzde 6 olduğu sonucunu ortaya çıkardı. Bu araştırmanın sonucu aslında başka faktörlerinde demir emilimini engellemede işin içine girdiğini gösteriyor.
Filtre kahve tüketimi demir depolama oranına etki ediyor olsa da yetişkin bireylerle yapılan bir çalışma demir oranında yalnızca yüzde 1 gibi düşük bir azalma gözlemlendiğini söylüyor.
Yine de çay ve kahve gibi kafeinli içecekleri ne zaman tükettiğiniz de oldukça önemli. Örneğin yemekten 1 saat önce kahve içmenin demir emilimine bir etkisi olmayacaktır.
Demir emilimini etkileyen diğer faktörler nelerdir?
Kafein, demir emilimine etki eden tek faktör değildir. Çay ve kahvede bulunan polifenollerin de demir emilimine set çeken önleyiciler olduğu düşünülüyor. Kahve, kakao ve bazı bitkilerde bulunan klorojenik asit ve siyah çay ve kahvede bulunan mazı tozu da demir emilimi sürecini engelleyen maddeler olarak biliniyor.
Yediğimiz yemekler demir emilimini etkiler mi?
Demir emilimi günlük beslenme alışkanlığımızla da ilgilidir. Bir bulguya göre yediğimiz yemekler demir emilimini çay ya da kahveden daha çok etkiliyor. Bazı yemekler demir emilimini artırırken bazıları azaltıyor. Demir yemekte iki şekilde bulunuyor. Bunlar; Hem demir ve hem olmayan demir olarak adlandırılıyor. Hem olmayan demir daha çok bitkisel gıdada bulunuyor. Bu tip demirin yalnızca yüzde 20'si vücut tarafından absorbe edilebiliyor. Hayvansal gıdada bulunan hem demirde ise bu oran yüzde 15 ila 35 arasında değişiyor.
Çay ve kahve genel olarak bitkisel gıdadan alınan hem demirin emilimini engelliyor.
Ette bulunan hayvansal protein, C vitamini ve bakır hem olmayan demirin emilimini artırırken çay ve kahve gibi kafeinli içeceklerin demir emilimi sürecinde olumsuz etkilerini engellemeye yardımcı oluyor.
Çay ve kahve gibi kafeinli içecekler ne zaman içilmeli?
Çay ve kahvenizi yemeklerden hemen önce ve hemen sonra içmeyin. Bunun yerine öğünden bir saat önce ya da sonra tüketmeye özen gösterin. Hem demir içeren gıdalar tüketirken yanında et, tavuk ve deniz mahsulü gibi gıdalar da tüketin. Yemek yerken C vitamini alımınızı artırın. Demir takviyeli gıdalar tercih edin. Kalsiyum ve lif oranı yüksek gıdalar tüketin.
Bu öneriler çay ve kahve gibi kafeinli içeceklerin demir emilimi sürecine olan etkilerini azaltacaktır.
Instagram.com/mehmetcankmrc
twitter.com/mehmetcankmrc
YouTube.com/mehmetcankomurcu
