Dünya dönüyor, iklimler değişiyor. Bu günlerde hızla değişen dünyada yaşayan insanların kafasında yanıt bulamayan büyük bir soru var: Dünya nereye gidiyor? Değişen iklim dengeleri küresel çapta atmosferik sorunlar ortaya çıkartıyor. Aşırı dolu yağışları, yeryüzüne çok kısa süre içerisinde düşen ve sele sebep olan yağmurlar, artan kasırgalar ve küresel ısınma bu sorunlardan yalnızca birkaçı.
Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) 8 Ekim 2018’de yayınladığı “1.5°C Küresel Isınma Özel Raporu”nda da bahsedildiği üzere Dünyanın ortalama sıcaklığı, sanayi öncesi dönemlere göre 1.5°C daha sıcak olursa dünya geri dönülmesi zor belki de imkansız bir noktaya gelecek. Dünya, günümüzde 1°C’lik sıcaklık artışının olumsuz etkilerini yaşıyor. Nüfus artışı ve buna bağlı enerji tüketimi, toprak kullanımı, uluslararası ticaret ve ulaşım gibi insan aktivitelerindeki artış küresel ısınmaya sebep olmaktadır. Kullanılan deodorantlar, sigara dumanları, araba egzozlarından çıkan dumanlar, ormanların yok edilmesi, çevreye bırakılan atıklar ve kimyasallar, buzdolaplarındaki kloroflorokarbonlar (CFC) ozon tabakasının incelmesine neden olmaktadır. Bunun sonucunda güneşten dünyamıza gelen ultraviyole ışıkları yeryüzüne ulaşarak hem kansere hem mutasyona hem de sıcaklık artışına sebep oluyor.
Nedir bu 'Mini Buzul Çağı'?
Küresel ısınmanın yanı sıra bu aralar etrafta dolaşan bir kavram da “Mini Buzul Çağı”. Dünyanın belirli kesimlerindeki ortalama sıcaklığı düşüren ve daha fazla kar yağışlarına sebep olan mini buzul çağının geleceği yönünde iddialar var tabi bizim için iddialardan daha önemli olan husus; iddiaların doğruluğu.
Güneş lekeleri azalıyor. Bir diğer ifadeyle açıklamak gerekirse güneşin yüzeyinde meydana gelen patlamalar gün geçtikçe azalıyor dolayısıyla güneş aktivitesi minimuma iniyor. Güneş aktivitesi 11 yıllık periyotlarla dalgalanır. Bu dalgalanmada aktivite minimum – maksimum şeklinde değişir. Tarihe baktığımızda güneş lekelerinin azaldığı belli dönemlerde mini buzul çağının yaşandığını söylemek mümkün. 1646-1715 yıllarında güneşteki lekeler belirgin derecede azalmış ve bir mini buzul çağı yaşanmıştır. Günümüzde güneşteki patlamalar gelişen teknoloji sayesinde rahatlıkla gözlemlenebiliyor. Geçmiş dönemlerde ise insanlar, isli cam ile güneşe bakarak lekeleri-patlamaları görmüşlerdir. Bu lekelerin azaldığı zamanlarda ise buzul çağı ya da mini buzul çağı geleceğine karar vermişlerdir.
'Buzul çağı' ve 'mini buzul çağı' kavramları aynı şeyi mi ifade ediyor?
Buzul çağı ile mini buzul çağı arasındaki en önemli fark, mini buzul çağının dünya geneline etki etmeyişidir. Buzul çağında ise tüm dünyada rekor derecede soğuklar görülmektedir. Günümüzde bu denli bir buzul çağının yaşanma ihtimali şu an çok düşük. Halihazırda bir mini buzul çağı dahi gezegenimizi etkilemiyor.
Hangisi kazanacak?
Dünya geneli için 3 ihtimal bulunmaktadır.
İhtimal 1: Küresel ısınma, mini buzul çağına baskın gelecek ve dünyanın ortalama sıcaklığı giderek artacaktır. Bunun sonucunda dünya üzerindeki doğal afetler de günden güne çoğalacaktır.
İhtimal 2: Mini buzul çağı, küresel ısınmaya baskın gelecek ve dünyanın ortalama sıcaklığı düşecektir. Bunun sonucunda dünyanın belirli kesimleri (özellikle her iki yarım kürenin orta kuşağı) soğuyacak ve küresel ısınma yavaşlayacak hatta duracaktır.
İhtimal 3: Küresel ısınma ile mini buzul çağı birbirine eşit gelecektir. Bunun sonucunda soğuklar görülmese dahi dünyanın artan ortalama sıcaklığı normallere dönecektir.
Bu ihtimallerden ağır basanı ihtimal 2’dir. Buna göre mini buzul çağı gelecek ve küresel ısınma azalma eğilimine girecektir. Halihazırda güneş lekeleri ciddi manada azaldı ve azalmaya da devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde de Ulusal Havacılık Ve Uzay Dairesi de (NASA) güneşin bu zamana kadar çekilmiş en lekesiz fotoğrafını yayınladı. Küresel tahmin endekslerinin de bizlere sunduğu tahmin çıktılarında önümüzdeki iki yıl içerisinde mini buzul çağının başlayabileceğini görmekteyiz. Basında ve halk arasında mini buzul çağının ne zaman başlayacağı hakkında bir tarih karmaşası da yaşanıyor. 2020 -2030-2050. Bilim insanlarının çoğunluğunun düşüncesine göre 2020 yılında mini buzul çağı başlayacak, 2030 yılında mini buzul çağının etkileri en fazla olacak ve 2050 yılında da mini buzul çağın yavaş yavaş etkisini kaybedecek. Makalenin başında da bahsedildiği gibi bir önceki mini buzul çağı yaklaşık70 yıl sürmüştür. Her ne kadar güneş aktivitesi 11 yılda bir minimum-maksimum döngüsünü tekrarlasa da, mini buzul çağı güneş aktivitesinin yani güneş lekelerinin maksimum olduğu dönemlerde bir anda etkisini kaybetmiyor, tıpkı şimdi güneş aktivitesi minimum seviyede olduğu halde bir anda mini buzul çağının başlamaması gibi.
