Talik yazı nedir?
Yazıyı bir sanat haline getiren hat sanatında birçok çeşit bulunmaktadır. Bunlardan birisi de talik yazıdır. Oldukça şık bir yazı çeşidi olan talik yazıyı maalesef çok fazla kişi bilgi sahibi değil. Talik yazı nedir? Cevabı Molatik’te…
Talik yazı nedir?
Sözlükte “asılmak, askıya alınmak” anlamındaki talîk İran’da tevkī‘ ve rikā‘ yazılarından geliştirilmiş bir yazı çeşididir. Erken dönemden başlayarak İslâm devlet teşkilâtında, divanlarda kalem ağzı 2-3 mm. olan tevkī‘ hattıyla kısa, kalem ağzı 1 mm. olan rikā‘ ile uzun metinler yazılırdı. Bu yazıların İran’da ve İran’ın doğusundaki ülkelerde geçirdiği değişiklik sonucu ortaya çıkan yeni üslûba talik adı verilmiştir.
Talik yazı ne zaman kullanılmaya başlanmıştır?
Talik hattı, VII. (XIII.) yüzyıldan itibaren yeni bir yazı türü olarak kendini göstermeye ve resmî divanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Talik yazanlar hükümdarların ve dinî merkezlerin emrindeki kâtiplerdir. Bu kâtipler yazılarını edebî ve sanatlı ifadeyle kaleme almakta tecrübeli “talîk-nüvîs”lerdir. Kendilerine münşî, yazdıkları metinlere de inşâ adı verilir. Talikin süratle yazılması, bilinen şekil ve ölçülerin dışına çıkılması sebebiyle harflerin iç içe oturduğu, birleşmeyen harflerin de birbirine bağlandığı, nokta ve harekelerin yer yer konmadığı görülür. Böylece süratle yazılması yanında resmî evrakta silinti ve kazıntının da önüne geçilmiştir. Bu özellikleri sebebiyle talikin yazılması ve okunması uzun alıştırma ve tecrübelere bağlıdır. Talik yazıda satır sonları bükülerek yukarıya doğru yükselir ve harfleri uzun kıvrıntılarla nihayetlenir.
