Alan Turing 108 yaşında!

23 Haziran 1912 yılında Londra’da, insanlık için önemli adımlar atacak bir deha doğdu, Alan Mathison Turing... Turing, sessiz ve kendi halinde bir çocukluk geçirmiş okul hayatını da bu şekilde tamamlamıştı. Özel yeteneklere sahip olduğunu ve özellikle matematik konusunda fark attığını ilkokul yıllarından itibaren ispatlamış, aynı zamanda öznel fikir ve görüşleriyle yaşıtlarının önüne geçmeyi çoktan başarmıştı. Okul döneminin büyük çoğunluğunu yalnız başına geçiren Alan Turing’e destek olan Christopher Marcom’a duyduğu saygı, ilginin de ötesindeydi. Turing, eşcinsel bir bireydi. Marcom ile olan yakınlaşması bu durumu fark edip kabullenmesini sağlamıştı. Mutlu bir dönemin ne yazık ki sonuna gelinmiş ve Turing lise yılının sonlarına doğru hayatta en çok güvendiği ve desteğini hep hissettiği Marcom’u tüberküloz sonucu kaybetmişti. Bu yıkıcı olay ile hayata küsen ve manevi inançlarını yitiren Turing için hayat türlü sürprizler hazırlayacak ve onu kahraman ilan edecekti.

İkinci Dünya Savaşı ve şifre bilimi ile başlayan yeni dönem!

Turing, alanında önemli başarılara imza atan bir bilim insanı olarak tarihe adını yazdırdı. Şu an okuduğunuz bu yazının oluşmasını sağlayan cihazın arka planında çalışan görevlerin birçoğunda onun desteği yadsınamayacak derecede fazla demek yanlış olmaz. Turing için yükseliş tam da bu noktada başladı aslında. Matematik alanında tam bir profesyonel olarak değerlendirilen Alan Turing, ABD’ye gidip matematik ve kriptoloji yani şifre bilimi alanında gerekli eğitimleri aldıktan sonra İkinci Dünya Savaşı sırasında doğup büyüdüğü ülkeye yani İngiltere’ye gelip burada Nazilere karşı, yıllar sonra bile kullanılacak bir program oluşturarak şifre kırmaya yardımcı bir sistem yarattı. Bu program ile savaşın süresini kısaltmanın yanı sıra resmi olmamakla birlikte 14 milyon kişinin de hayatını kurtararak kahraman ilan edildi. Bilgisayar bilimi ile ilgili attığı sayısız adım, onun insanlık adına önemli işler yaptığının bir göstergesidir. Günümüzde kullandığımız CAPTCHA uygulaması da yine Turing’in ortaya çıkardığı buluşlardan biri olarak bilinmektedir. Yapay zekâ anlamında da türlü girişimlerin öncüsü olan Turing için İkinci Dünya Savaşı tam anlamıyla kariyerinin dönüm noktası olmuştur.

Siyanürlü elma ile gelen hazin son

Savaş bitmiş hayat normale dönmüştür ancak Alan Turing için her şey tepetaklak olmak adına siperinde hazır ve nazır bekliyordur. Kariyerinin zirvesindeyken 1952 yılında, hayatındaki adam tarafından evinin soyulması için tuzağa düşürülmüş ve polise suç duyurusunda bulunurken eşcinsel olduğunu da açıklamak zorunda kalmıştır. O dönemlerdeki Britanya Hukuku, eşcinsellere ne yazık ki hoşgörüyle yaklaşmak şöyle dursun katı kurallarla çevrili bir anayasayı içerisinde barındıran çok sayıda hüküm içermektedir. ‘Ahlaksızlık’ suçundan hüküm giyen Turing için iki seçenek vardır; hapis cezası ya da kimyasal hadım… Alan Turing, kimyasal hadıma tabii tutulur ve kadınlık hormonları verilir. Bedenindeki değişiklikten ziyade beyninde de ciddi hasarlar alan Turing’in kalbi kırıktır ama kendisine ihanet eden erkek arkadaşına değil, insanlığa… Yaptığı sayısız fedakârlıktan onun payına düşen ne yazık ki gördüğü haksızlıktan başka bir şey değildi… Alan Turing yolun sonuna gelmişti, yaşadıklarına daha fazla dayanamamış; siyanür enjekte edilen elmayı yiyerek 7 Haziran 1954 yılında yaşamına son vermiştir. Bu olay için intihardan ziyade komplo olarak da değerlendirenlerin sayısı oldukça fazla, 41 yaşında hayata ve yaşadıklarına veda eden Turing’in ölüm sebebinin 2020 yılında bile gizemini koruması ne ilginçtir…

Hayattayken duyulmayan minnet ölümden sonrasına kalır

Yaşamı boyunca ona minnet duymayanlar, öldükten sonra Turing’in kıymetini anlarlar ama ne çare… Kelimenin tam anlamıyla kör ölür ela gözlü olur. Hayattayken ona teşekkür etmek yerine incitip hayata küstürenlerin yerini artık minnet duygusunu bilen kişiler almıştır. 1966 yılında bir bilim adamına verilen Turing Ödülü ile başlayan süreç, Turing’in yaşadığı evin önüne konulan mavi plaka ile (bu plaka tarihte yaşamış önemli kişileri simgelemektedir) devam etmiştir. İngiltere’de sayısız heykeli dikildikten 50 yıl sonra 2009 yılında Turing’e yapılanlar bir suç olarak kabul edilmiş ve kraliyet nazarında affedilip kraliyet affına nail olmuştur.