7 Ekim tarihinde Orta Doğu’da yaşanan İsrail ile Filistin arasındaki savaş bölgede tansiyonu yükseltti. Küresel piyasalar, emtia ve para piyasalarında fiyatlanma davranışları değişti. Altın ve petrolde kuvvetli yükseliş görülürken, borsalar aşağı yönlü seyir izledi. Peki yeni gelişmeler ışığında Merkez Bankası’nın faiz kararı ne olur?
FAİZ ARTIRIMINDA TAMAM MI, DEVAM MI?
TCMB son toplantısında politika faizini 500 baz puan artırarak yüzde 30 seviyesine çıkarmıştı. Peki perşembe günü açıklanacak olan yeni kararda beklentiler neler? Konuyla ilgili CNN Türk canlı yayınında önemli açıklamalarda bulunan Galatasaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ata Özkaya şu ifadeleri kullandı:
“Savaşın yayılma riski, merkez bankalarının davranışını değiştirebilir. Şu an için buna dair önemli sinyaller yok bu karara yansıdığında gerçekleşmiş oluyor. Merkez Banka’mızın alacağı faiz kararında temkinli davranacağı ihtimali güçleniyor. Böyle bir çatışma ortamına girilmeseydi 250 baz puan ile 500 baz puan arasında bir yerde oluşacaktı. Şu anda temkinli davranmak gerektiği ortaya çıktığına göre ani harcamalar ortaya çıkabilir. Ülkenin ekonomik durumunda aşırı sıkılılık oluşmasın diye ben Merkez Bankası’nın faiz kararında temkinli davranacağını değerlendiriyorum.
250-350 baz puan arasında bir yerde karar vereceğini düşünüyorum. Çatışmaların yoğunluğu artara ve bölgeye yayılırsa para politikasını tekrar gözden geçireceğiz şeklinde bir cümle gelebilir. Şu an kararda yüzde 5’in altında bir faiz artışı olacağını değerlendiriyorum.
Sayın Hazine Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamalarına baktığımızda çatışmaları veri kabul edersek sayın Şimşek, reel faize yakın bir yerde olduğumuzu gösterdi. Bu şu anlama geliyor. Yüzde 33 beklenen enflasyon söz konusu olduğu için Merkez Bankası henüz bunu güncellemedi. Sayın Şimşek’in açıklamalarında yüzde 33’ün üzerinde bir yer bizim için pozitif reel faizdir şeklinde yorumlarsak yüzde 3-3.5 gibi bir artış olabilir.
FAİZ ARTIRIMI HIZI DÜŞECEK Mİ?
Ben öyle değerlendiriyorum. Böyle bir ortamda piyasalar likiditeye ihtiyaç duyabilirler. Borç alacak zincirinde kırılma yaşanabilir. Piyasada risk arttığı zaman orta, uzun dönemde yatırım kararlarına yansımakla birlikte kısa dönemde borç alacak zincirini etkileyebilir. Merkez Bankalarının belirli likidite garantisi vermeyi sağlamaları gerekmektedir. Bunu doğrudan faiz kararından açıklarlar. Bunu en son koronavirüs belirsizliği ortamında görmüştük.
ALTINDA SERT HAREKETİN SEBEBİ NE?
ABD Başkanı, İngiliz Başbakanı’nın bölgeye gelmesi, açıklamalar, tam olarak problemin çözüleceğine dair açıklamalar henüz duymuyoruz. Daha kısmi açıklamalar duyuyoruz bu finansal piyasalarda çatışmaların yayılabileceğini algılattı. O yüzden bugün gördüğümüz bir miktar düşüş yaşanmakta. Geçen hafta aşırı şiddetli açıklamaları fiyatladı piyasalar. Şimdi ise yeni açıklama gelene kadar bir miktar daha aşağı seyir, dengelenmeyi izleyeceğiz.”