Rusya şoka sokan isyan! Wagner Moskova'ya yürüdü

Rusya’da paramiliter grup Wagner’in Kremlin’e karşı giriştiği askeri isyan tüm dünyayı şaşkına çevirdi. Kısa süreli isyanın ardından Belarus lideri Lukaşenko’nun arabuluculuğuyla Wagner lideri Yevgeni Prigojin geri çekildiklerini açıkladı.

Önceki gece Rus yönetimine karşı isyan bayrağı açan Wagner grubu lideri Yevgeni Prigojin, Rus yönetimini suçladı ve askeri bir isyanın ateşini yaktı. Bunun bir darbe olmadığını ve ‘adalet yürüyüşü’ başlattıklarını savunan Prigojin “Hepimiz ölmeye hazırız. 25 bin kişinin tümü ve daha sonra 25 bin daha” dedi. Wagner güçleri kısa süre içerisinde iki büyük Rus kenti Rostov ve Voronej’de kontrolü sağladı. Prigojin, Wagner’in Rostov’u kurşun atmadan ele geçirdiğini duyurdu. Bu iki kentte de Wagner askerleri ve zırhlılarının sokaklarda olduğu ve kritik binaları ele geçirdiği görüldü. Wagner askerleri ardından başkent Moskova’ya doğru ilerlemeye başladı. Rostov’u Voronej’e bu kenti de başkent Moskova’ya bağlayan M4 karayolu üzerinde Wagner’in uzun bir konvoyla ilerlediği tespit edildi. Nitekim Rus yönetimi sivillerin bu yolu kullanmaması çağrısında bulunurken, Wagner konvoyuna hava saldırısı da düzenlendi. Önce topçu ateşi, sonrasında da helikopterlerle konvoya ateş açıldı. Wagner güçlerinin bir Rus uçağı ve iki helikopteri düşürdüğü yönünde görüntüler de sosyal medya kanallarından paylaşıldı. Başkent Moskova ve diğer büyük kentlerde ‘Kale’ planı devreye girerken, zırhlı araçlar sokağa indi.

   ‘YANLIŞ TERCİH YAPTI’

Bu gelişmeler yaşanırken, önceki gece nerede olduğu merak konusu olan Devlet Başkanı Vladimir Putin beklenen konuşmayı dün sabah saatlerinde gerçekleştirdi. Putin, Prigojin ve Wagner’in adını anmadığı açıklamasında, bazılarının “hırslarının ihanete yol açtığını” belirtti. “Sırtımızdan bıçaklandık” diyen Putin, Rus toplumunu bölenlerin “kaçınılmaz bir cezaya” çarptırılacağı uyarısı yaparken, başkent Moskova ve bazı başka bölgelerde terörle mücadele önlemlerinin alındığını söyledi. Putin, “Şu anda, halkımızın geleceği belirleniyor ve tüm güçlerin birleşmesi gerekiyor, her türlü kavgayı bir kenara atmak lazım” dedi. Wagner’in kontrolü sağladığı Rostov’daki duruma değinen Putin, “Rostov’da durum karmaşık. Devlet kurumlarının faaliyeti engellenmiştir. Ama istikrar yönünde adımlar atılacak” dedi.

Putin’in sert açıklamasına Priogijn’den de sert bir yanıt geldi. İlk olarak Wagner grubunun Telegram hesabından, “Putin yanlış tercihi yaptı; Rusya’nın yakında yeni bir devlet başkanı olacak” mesajı paylaşıldı. Prigojin ise ülkesine ihanet ettiği yönündeki iddiaları reddetti ve ilk kez Putin’in ismini kullanarak tepki gösterdi. Telegram kanalında yayınladığı sesli mesajda Prigojin “Başkan anavatana ihanet konusunda büyük bir yanılgıya düşmüştür. Bizler vatanseverleriz” ifadelerini kullandı. “Kimse Devlet Başkanı’nın talebiyle gidip teslim olmayacak” diyen Prigojin, ülkenin yolsuzluk ve yalanlar içinde yaşamaya devam etmesini istemediklerini ifade etti.

PRİGOJİN: GERİ DÖNÜYORUZ

Gelişmelerin ardından Belarus lideri Aleksander Lukaşenko ile görüşmesi sonrası Wagner konvoylarına geri çekilme emri verdi. Prigojin, “Biz, taraflardan birinde Rus kanı dökülecek olmasının tüm sorumluluğunu anlayarak konvoylarımızı geri çeviriyor ve plana göre saha kamplarına geri dönüyoruz” ifadesini kullandı.

  PRİGOJİN’E SÜRGÜN

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Wagner’in kontrol ettiği noktalardan çekilmeye başlamasının ardından “Wagner lideri Prigojin’in aleyhindeki ceza davası düşecek, Belarus’a gidecek” dedi.

Peskov, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun arabuluculuğuyla gerçekleşen müzakerelerin detaylarına dair açıklamalarda bulunarak, “Lukaşenko ve Prigojin’in geçmişe dönük bir dostluğu vardı. Putin ve Lukaşenko, Wagner ile problem çözme amacıyla arabuluculuk konusunda anlaştılar. Bu Lukaşenko’nun kendi önerisiydi. Bu çabalarından dolayı kendisine teşekkür ediyoruz. İç çatışmanın önüne geçmek ve kan akmasını önlemek için Lukaşenko’nun yoğun çabaları vardı” dedi. Prigojin ve Wagner birliklerinin geleceği ile ilgili yapılan anlaşmalara değinen Peskov, “Yetkililer, Wagner birliklerinin cephedeki (Ukrayna’daki) değerlerini göz önünde bulundurarak onlara kötü muamelede bulunmayacak. Prigojin aleyhindeki ceza davası düşecek, Wagner lideri Belarus’a gidecek. İsyan hareketine katılmayan Wagner üyeleri, Rusya Savunma Bakanlığı ile sözleşme imzalayacak. Ayaklanma nedeniyle Ukrayna’daki özel askeri operasyonun hedeflerinde değişiklik olmayacak” dedi. Wagner birliklerinin Ukrayna’dan ilhak edilen Luhansk’a geri döneceğini de belirten Peskov, Belarus’a gidecek olan Evgeny Prigojin’in yerine kimin görev alacağının henüz belirlenmediğini söyledi.

  KİM DESTEKLEDİ, KİM KARŞI ÇIKTI?

Wagner’in isyanı ülkede büyük kargaşaya yol açarken, Putin’in müttefikleri Prigojin’i suçlayan açıklamalarda bulundu. Putin’in müttefiki Rus Ortodoks Kilisesi lideri Patrik Kirill, ‘savaş devam ederken ülke içinde fitne çıkarmanın, gerekçesi olmayan en büyük suç olduğunu’ belirtti. Putin’e yakınlığıyla bilinen Çeçen lider Ramzan Kadirov da, Prigojin’i ihanetle suçlayarak, Çeçen güçlerinin isyanı bastırmaya hazır olduğunu ve “gerilim bölgelerine” doğru ilerlediklerini ifade etti. Rus istihbarat birimi SVR lideri Sergey Narişkin, silahlı isyanı kınadı ve Putin çevresinde toplanma çağrısı yaptı.

Öte yandan muhalif isimler ise Prigojin’e destek verdi. Sürgündeki muhalif Rus iş insanı Mikhail Khodorkovsky, bunun “Putin’in itibarına vurulan en güçlü darbe” olduğunu belirtirken, Prigojin’e destek verdi ve “Bu rejime karşı çıkmaya karar verirse şeytana bile yardım edin!” ifadelerini kullandı. Daha önce Ukrayna topraklarından Rus kenti Belgorod’a saldıran Kremlin karşıtı Rus askeri gruplar da Prigojin’e destek verdiklerini duyurdu ve yardım teklifi yaptı.

  UKRAYNA’YI VURDULAR!

Ukrayna’nın Rusya içinde yaşananlardan askeri açıdan nasıl faydalanacağı ise merak konusu. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Rusya’da yaşananlarla ilgili yaptığı açıklamada “Şeytanın yolunu seçen herkes kendisini yok eder” dedi.

Zelenskiy, “Rusya uzun bir süre boyunca zayıflığını ve hükümetinin aptallığını maskelemek için propagandayı kullandı. Ve şimdi kaos o kadar büyük ki hiçbir yalan bunu gizleyemez” ifadelerini kullandı. “Rusya’nın zayıflığı çok açık” ifadesini kullanan Zelenskiy, Ukrayna’nın Avrupa’yı Rusya’nın kaosundan koruyabileceğini savundu. Ukrayna lideri, Putin’in adını anmadan yaptığı eleştiride Rusya liderini “yüzbinlerce kişiyi savaşın içine atmakla” da suçladı. Ukrayna Savunma Bakanlığı Danışmanı Yuriy Sak ise, Rusya’da yaşananların bir iç savaş olduğunu ifade etti.

Öte yandan Rus ordusu Ukrayna’ya hava saldırısı düzenledi. Ukrayna’da cephedeki durumu kaybetmemek adına düzenlendiği tahmin edilen hava saldırısında başkent Kiev hedef alındı. Kiev’e düzenlenen 20’den fazla füze saldırısında iki kişi hayatını kaybetti, 11 kişi yaralandı. Bir diğer Ukrayna kenti Dnipro’ya da saldırı düzenlenirken, burada 2’si çocuk, 8 kişi yaralandı.

  G7 ACİL TOPLANDI

G7 ülkeleri dışişleri bakanları, Rusya’daki son durumu görüştü. Görüşmeye katılan Avrupa Birliği Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, bakanların “Rusya’daki durumla ilgili görüş alışverişinde bulunmak üzere” bir araya geldiğini duyurdu. Toplantının içeriğine ilişkin detaylı bilgi verilmedi. ABD Dışişleri Bakanlığı, Bakan Antony Blinken’in “ABD’nin Ukrayna’ya verdiği desteğin değişmeyeceğini yinelediğini” aktardı. ABD’nin bu süreçte müttefikleri ve ortaklarıyla “yakın koordinasyon içinde kalacağı” belirtildi.