MMU'da ilk uçuş öne çekildi! Temel Kotil, CNN Türk'te açıkladı

Dünya, Türk savunma sistemlerini, hava araçlarını yakından takip ediyor. Bir gün KIZILELMA konuşuluyor, bir gün AKSUNGUR... Türklerin yapmış olduğu SİHA'lar, hava araçları dünyanın yakın markajında. Türkiye, savunma sanayiinde çok önemli bir noktada.

İLK UÇUŞ İÇİN TARİH GÜNCELLENDİ: 2023 YILININ SONLARI

Şimdi Milli Muharip Uçak ve 'Çılgın SİHA' olarak adlandırılan ANKA-3 dünyanın gündeminde. Peki MMU ve ANKA-3'te son durum ne? TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, CNN Türk Özel Haber Şefi Fulya Öztürk'e anlattı.

• MMU'da son durum nedir?

Gerçekten işlerimiz çok güzel gitti. Biz uçuşu normalde ekim 2025'te planlanmıştı. Bu uçuşu şimdi geri çektik. Bu yılın sonunda uçacak. Yapıldı zaten, uçacak. Bütün sistemlerini install ediyoruz. Uçuş kontrol sistemi olsun, motor takmıştık, hidrolik sistemleri kontrol ediliyor. Hiçbir kaçak yok. İlk yapıyoruz, tam tutturuyoruz. Neden? Çünkü TUSAŞ yıllardan beri herkesle çalışarak geldi. 

MMU'nun imalatında şunu gördük; Teknisyen arkadaşlar harika yapıyorlar. Bilirsiniz ki havacılıkla ilgili yaptığınız bir işte kesin olarak çok doğru yapmanız gerekiyor.

Yıllar boyu biz kaportacılık yaptık. Ama bu uçak kaportacılığı. Öyle basit bir iş değil. İşe MMU'nun bu kadar hızlanması sonra da böyle 'sürpriz, bitti' dememimizin sebebi teknisyen arkadaşlarımızın bize sürpriz yapmasından kaynaklanıyor.

SON 1 YILDA GELEN MÜTHİŞ BAŞARI

Tabi ki bu 2010'da başlayan bir proje. Önce konsept olarak başladı. 2016'da TUSAŞ bunu SSB ile imzaladı. Resmi anlaşma yani o zaman. Dahja sonra fiili çalışma da 2017'de imzalanan dökümanla başladı. Yani 5 yıl önce başladı bu. 5 yılda buraya geldi. 5 yıl boyunca mühendis arkadaşlar sabah-akşam çalıştılar. Rüzgar tünellerine gittik, analizler yaptık. Çekme deneyleri yaptık. Malzeme testleri yaptık. Ama son 1 yılın bu kadar başarılı geçeceğini ben de bilmiyordum. Tebrik ediyorum.

• Sadece MMU'da kaç kişi çalışıyor?

Şu anda 1300 mühendis, genel müdür yardımcılarına bağlı. TUSAŞ'ın diğer üniteleri, HAVELSAN, ASELSAN, ROKETSAN, özel şirketler de var. 2000 mühendis çalışıyor. Bunlar mühendis... 1000 tane de teknisyen çalışıyor. 3000 çalışan var. 

• MMU'nun motoru takılması ne demek?

Motoru takıyorsunuz, şimdi yakıt tanklarını kontrol ediyoruz. Ondan sonra hidrolikler kontrol ediliyor. Önümüzdeki günlerde depolarına yakıt alacağız. Ondan sonra motoru çalıştıracağız. Üzerinde tekrar tekrar çalıştığımız zaman aslında işleri çok güzel yaptığımızı gördük.

• MMU, Türkiye'ye ne katacak?

Milli Muharip 5. nesil bir savaş uçağı. Bu kelime birazcık herkesin ağzına yapıştı gibi. 5. nesil demek; radarlar bunu göremiyor. Tabi bugünkü radarlar göremiyor. Yarın radar teknolojisi gelişir, görmeye başlar. Ama bizde elimiz boş durmaz ki. Bunun üzerine geliştirmeler sağlayarak tekrar görmemesini sağlarız.

Bu uçaklar yüzlerce kilometre öteden tam mesafeyi söyleyemiyorum, hava hedeflerine ve yer hedeflerine kitlenerek onları imha edebiliyor. Yani onların yanına gitmesine gerek yok. Hani bu 'it dalaşı' diyoruz ya 'dog fighting' Ege üzerinde Yunan uçağıyla şanlı Türk uçağı 'it dalaşı' yaptı diyoruz ya bu nesil onu yapmıyor. Çünkü çok güçlü bir radar var. ASELSAN yapıyor bunu. Allah razı olsun onlardan. Çok uzaktan hava ve yer hedeflerini, neresi hedef gösterildiyse fark ediyor, füzelerini oraya kilitliyor. O hedefin üzerine radyo dalgaları gönderiyor ve füzenin onu görmesini sağlıyor, oradan işini bitiriyor. 2 tane F-16 motoru var onda şu anda. Bu 2 tane F-16 demek oluyor. 5 tonu, 6 tonu çok rahat hedefine bırakır. F-35 arkada kaldı.

ANKA-3'TE SON DURUM

Uçağın kuyruğunu kaldırdığınız zaman radyo dalgalarının yansıyacağı yeri ortadan kaldırıyorsunuz. Kuyruk olmazsa gitmiyor. Kuyruksuz yapmak zor. Kuyruk gidince uçağın stabilitesi bozuluyor. Biz onun küçük modelini yaptık uçurduk. Pilot kendi füzesini ateşliyor, yanından giden insansızın füzesini de ateşliyor. Onun için ANKA 3 bu amaçla yapılıyor. Mart ya da Nisan olur. Sözümüz var. Ölümüne çalışıyoruz.

Çok büyük kazanım var, ciddi sayıda mühendis yetişti. Bu acele acele yapılınca bir sürü insan yetişti. En büyük başarı insanlar. Türkiye şu anda TUSAŞ 6000 mühendis kazandırdı. Eğitilmiş insanınız varsa her şeyi yaparsınız. Almanya nasıl kendini toparladı, insanı vardı, insan kazandık.