Mamada fiyatlara müdahale edildiği ortaya çıktı. Bunu cuma günü Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle ilk kez CNN Türk’te açıklamıştı. Küle, “Mama sektöründe soruşturmaya devam ettiğimiz teşebbüs uzlaşma başvurusu yaptı. İhlali kabul etti” dedi.
Küle, “Oradaki ihlal yeniden satış fiyatının tespitiydi. Satış noktalarında fiyatlara müdahale etmemesi gerekir. Firma bunu kabul etti. Kendisine uzlaşma oranını tebliğ ettik haber bekliyoruz. Oranımızı kabul ederlerse dosyayı sonlandırmış olacağız” ifadelerini kullanmıştı.
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, mama fiyatlarında yapılan müdahaleyi ve vatandaşların ne yapması gerektiğini CNN Türk’te anlattı. Ağaoğlu şu ifadeleri kullandı:
“Birtakım firmalar tam rekabet ortamında nedense mücadele etmek istemiyorlar, kolayı buluyorlar. Aralarında anlaşıp piyasayı birlikte belirliyorlar. Bazen de tedarikçi firma kendi satış noktalarına müdahale ediyor. A firması daha önceki fiyattan aldığı ürünü rafında ucuz satarken yeni fiyatla zamlanmış alan B firması ben nasıl bu fiyattan satacağım diyor.
Tüketicinin sigortası olan rekabet ortamını ihlal ediyorlar. Daha önce bunu bankalarda görmüştük. En son zincir marketlerde gördük. Kira fiyatları arttı, şimdi ekmek fiyatları artıyor unla da oynuyorlar. Unla ilgili soruşturma da devam ediyor. Yumurta fiyatları bir ara çok uçtu. Rekabet Kurumu devreye girdi fiyatlar makul seviyeye geldi.
Tüm dünyada emtia fiyatları artıyor. Ukrayna, Rusya savaşı var ama birileri de vurgun yapmasın. Tüketici bilsin ki rekabet kurumu neden zam yaptınız demez. Rekabetin ihlali durumunda müdahale eder. Ortak fiyat belirleme durumunda müdahale eder. Fiyat geçişlerini ortak zamanda yapmaları durumunda müdahale eder. Bu yapılmamalıdır.
'ESKİDEN HAZIR MAMA MI VARDI?'
Şubat ayında ABD’deki en büyük mama üreticisinin pudra bazlı maması zararlı bulunup 2 bebek yaşamını yitirince firma üretimi durdurdu. Aklıma şu geliyor eskiden hazır mama mı vardı? Anne sütü en değerli besindir. İmkan olmadığı zamanda nişasta ile mama hazırlardı. Şimdi kolayına geliyor fabrikalarda hazırlanmış mamaları alıyoruz. Raf ömrüne baktığımızda oldukça uzun süre duruyor.
Annelere de buradan seslenmek istiyorum biraz zahmete katlanın kendiniz yapın. Hazır mamalardan çok şikayet geldi bize. Sektörde tekel durumunda olan bir firma var onun mamalarında bile kurtlanma olduğu şikayetleri geliyor. Anne feryat ediyor ben bunu fark etmeden çocuğuma içirseydim diye.
MAMA FİYATLARINDA USULSÜZLÜK ORTADAN KALKAR MI?
Rekabet Kurumu cezayı kesiyor. Tüketiciye bir faydası yoktur. 2.7 milyar civarında 5 zincir market ve sıvıyağı firmasına düzenlendi onlar da mahkemeye verdiler. Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle açıklamıştı. O mahkemeye Tüketici Konfederasyonu olarak biz de dahil olacağız. Çünkü aralarında fiyat belirlediklerine dahil ilk açıklamayı ben yapmıştım. Burada kesilen ceza fiyatları düşürür mü? Cezaların daha etkili olması gerekir. Hapis olması lazım, ayrıca mağaza kapatmaya gidilmeli. Bunun yanı sıra biz tüketicilere düşen görev var. Böyle bir firma ile karşılaştığımızda belli bir süre oraya gitmemeliyiz. O marketten mamayı almayalım o marketin 1 hafta mağazalarına girmeyelim.
VATANDAŞLAR FİYATLARDA TERSLİK GÖRDÜĞÜNDE NE YAPMALI?
Temizlik ürünleri bebek maması gibi ürünler serbest piyasada isteyen istediği fiyattan satabilir. Devlet 1 nisanda geçerli olmak üzere KDV’yi 18’den 8’e indirdi. Fakat fiyatlar durmuyor. Bu noktada nereye şikayet edeceğiz. Rekabet Kurulu’na şikayet edeceğiz.
Rekabet Kurumu yumurta sektörünü incelemeye başladı. 55-60 liraya çıkan 30’lu yumurtayı 38 liraya gördüm. Artık zarar mı ediyor bilmiyorum. Tüketicinin de sigortası rekabet ortamıdır. Zararına da olsa satacak. Belki onun ödemesi var ödemeye karşılık bulabilmesi için hızlı satacak. O ürünü alan tüketiciler de avantaj sağlayacak.
Eski fiyattan aldığı mal da olabilir elinde. Bu mama olabilir ki mama firması bu yüzden inceleniyor. Bir satıcının elinde eski fiyattan alınan mal var ucuza satıyor. Zamlı mal alan şikayet ediyor. Diyor ki bak öbür tarafta aynı mal ucuza satılıyor. Satılacak tabi. Bunu engellemeye kalkması ve raf fiyatına müdahale etmesi nedeniyle şu anda Rekabet Kurumu o şirkete ceza kesecek.
Rekabet Kurumu’nun elindeki yetki para cezası uygulamaya yönelik ben hürriyeti kısıtlayıcı cezaların da olması gerektiğini, teşhirin ve gerekirse iş yeri kapatmanın da kanuna girmesi gerektiğini düşünüyorum. Buradan TBMM dilekçe komisyonuna talebimizi iletiyorum. Stokçulukta rekabet kanununu ihlal edip suç işlenmiş ve bebeklere karşı işlenmiş bir suçtur. Daha ağır yaptırımlar getirilip ertelenemez ve paraya çevrilemez şeklinde cezalar olmalıdır.
Şu anda stokçuluğun cezası alt sınır 6 aydan 1 yıla çıkarılıyor. Üst sınırda 2 yıldan 3 yıla ama ben artırmayın diyorum. Ertelenemez ve paraya çevrilemez deyin bu topluma karşı işlenmiş bir suçtur. Ülke ekonomisini ve tüketici kitlesini olumsuz etkiliyor.
Bebeklerin beslenmesine kadar etki yapan Rekabet Kanunu’nu ihlal etmeleri çok önemli. Hangi noktada temel ihtiyaçta rekabet kanunu titizlikle uygulanmalıdır.
'BUNLARA KARŞI DİDİŞMEK SEVİNDİRİCİ OLAMAZ'
Rekabet Kurumu’na karşı açılan zincir marketlerin davasında yürütmeyi durdurma talebi reddedildi. Nasıl karşılıyorsunuz denildiğinde sevinemedim. Sevinecek bir durum değil. Rekabeti ihlal edenler bizim ülkemizdeki firmalar. Bunlarla karşı karşıya gelip didişmek sevinç verici bir şey olamaz. Onlar bize hizmet etmeli, imkanları tüketiciye sunmalı. Para kazanacak ama fahiş kazanç, piyasada hakim durum oluşturup bunu kötüye kullanmak o ahlaki ve yasal değildir.