Türk üretimi Bayraktar TB2 silahlı insansız hava araçlarıyla (SİHA) Dağlık Karabağ Savaşı'nı yalnızca 44 günde kazanan Azerbaycan, bir kez daha Ermenistan'la çatıştı. Ateşkes anlaşmasıyla ortaya çıkan sınır hattında sık sık Azerbaycan tarafına sızmaya çalışan Ermenistan askerleri ve milisler, bu kez birçok cephede saldırıya girişti.
12 Eylül Pazartesi akşam saatlerinde Dağlık Karabağ'daki sınırın birçok bölgesinden silah ve patlama sesleri duyuldu. Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Ermeni birliklerin akşam karanlığında Daşkesen, Kelbecer ve Laçin bölgesinde büyük çaplı sabotajlar gerçekleştirdiğini bildiriyor.
Ermenistan güçleri, Azerbaycan ordusunun mevzileri arasındaki bölgeleri ve tedarik yollarına mayın döşemek isterken suç üstü yakalandı. Sabotajcılar dağlık alanı ve vadileri kullanıyordu.
Sınır hattındaki Başarkeçer, İstisu, Karakilise ve Gorus tarafındaki Ermenistan birlikleri de Azerbaycan mevzilerine doğrudan ateş açtı. Bakü'den gelen resmi açıklamaya göre, saldırılarda bazı Azerbaycan askerleri hayayatını kaybetti, askeri altyapıda da hasar oluştu.
Azerbaycan "Bir muharebe gerçekleşti" derken, askeri birlikler anında misillemede bulundu ve Ermenistan güçleri püskürtüldü.
Azerbaycan'ı 'yoğun ateş açmakla' suçlayan Erivan yönetimi, sınır hattındaki çatışmada kayıplarının olduğunu doğruladı. Ermenistan, Azerbaycan ordusunun Goris, Sotk ve Jermuk yönünde saldırı düzenlediğini iddia ediyor. Bakü ise, Ermenistan topraklarına saldırı düzenlediğine dair iddiaları 'saçmalık' olarak nitelendirdi.
Erivan tarafından yapılan açıklamalarda, çatışmaların sabah saatlerinde de devam ettiği ve sınır hattında 49 askerlerinin öldürüldüğü belirtiliyor.
Ermenistan Savunma Bakanlığı sözcüsü Aram Torosyan, Azerbaycan ordusunun SİHA kullandığını söyledi. Söz konusu açıklama, yerel medya tarafından da sayfalara ve ekranlara taşındı.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN ALİYEV İLE GÖRÜŞTÜ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ile telefonda görüştü. Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile yaptığı telefon görüşmesinde, Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'nin devlet sınırında yaptığı büyük çaplı provokasyonların önlenmesi sırasında Azerbaycan askerlerinin şehit olmasından dolayı Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e, şehit yakınlarına ve Azerbaycan halkına taziyelerini ilettiği belirtildi. Aliyev, taziye dileklerini nedeniyle Erdoğan’a teşekkürlerini iletti.
'Operasyonel temas' olduğunu kabul eden Ermenistan, beklendiği gibi hemen Rusya'yı aradı. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Rus lider Vladimir Putin'e telefon açıp çatışmayı haber verdi.
Erivan, sabah saatlerinde Moskova ile sınır hattındaki durumun istikrarı adına atılacak adımlar için anlaşmaya vardıklarını açıkladı. Ermenistan Savunma Bakanı Suren Papikyan, Rus mevkidaşı Sergey Şoygu ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Başbakan Nikol Paşinyan, Putin'in yanı sıra Fransa lideri Emmanuel Macron ve ABD Dışişleri Antony Blinken'ını da aradı.
Bakü, Ermenistan birlikleri ve milislerinin son haftalarda Laçın, Kelbecer, Daşkesen ve Gadabey gibi bölgelerdeki sınır hattında sistematik bir şekilde ateş açtığını belirtiyor. Azerbaycan ordusu, söz konusu bölgelere yığılan taarruz silahları, ağır toplar ve askerleri drone kullanarak gözlemledi.
Savaştan bu yana sınır hattında yer yer silah sesleri duyulsa da birkaç kez büyük çatışma gerçekleşti. Ancak 2022 yazına gelinmesiyle ateşkes ihlâlleri ve çatışmalar yeniden alevlendi, Ermeni milisler kısmi seferberlik ilan etti.
Ağustos ayı başındaki Ermenistan saldırısında bir Azerbaycan askeri yaşamını yitirdi. Saldırıya yanıt veren Azerbaycan ordusu, bölgedeki birkaç stratejik tepenin kontrolünü ele geçirdiğini açıkladı.
Tansiyonun yükselmesile Batı'dan peş peşe açıklamalar geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı, durum nedeniyle çok endişeli olduğunu açıkladı, gerilimin tırmanmasını önlemek için acil adımlar atılması çağrısında bulundu.
Avrupa Birliği de çatışmaların derhal sona erdirilmesi çağrısında bulundu ve her iki tarafın da ateşkese saygı duyması gerektiğini söyledi.
AZERBAYCAN: 50 ASKERİMİZ ŞEHİT OLDU
Bakanlıktan yapılan açıklamada, 12 Eylül gecesi ve 13 Eylül sabahı Ermeni Silahlı Kuvvetleri Azerbaycan-Ermenistan devlet sınırının Daşkesen, Kelbecer, Laçin ve Zengilan yönlerinde geniş çaplı bir provokasyon gerçekleştirdi. Azerbaycan Ordusu'ndan 42 askeri personel ve Devlet Sınır Teşkilatından 8 askeri personel olmak üzere Silahlı Kuvvetlerin toplam 50 askeri personel hayatını kaybetti. Şehit askerlerimizin ailelerine ve yakınlarına en derin taziyelerimizi sunuyor, yaralılarımıza Allah'tan şifa diliyoruz. Şehitlerimizin kanı yerde kalmadı. Şehit askeri personelimizin isim listesinin kamuoyuna sunulacağını bildiririz denildi.
Milli Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Azerbaycan-Ermenistan sınır hattında meydana gelen çatışmalarda şehit olan Azerbaycan ordusundaki kahraman askerlerimize Allah’tan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar, kardeş Azerbaycan halkına da başsağlığı ve sabır dileriz. Ermenistan, yıllardır süregelen provokatif ve saldırgan tutumunu tamamen terk etmeli ve kendisine uzatılan barış elini bir fırsat bilmelidir. Türkiye olarak her zaman öz kardeşlerimizin yanındayız ve daima da yanında olacağız.' ifadeleri yer aldı.
BLINKEN AZERBAYCAN CUMHURBAŞKANI ALİYEV İLE GÖRÜŞTÜ
İlham Aliyev'i telefonla arayarak Ermenistan-Azerbaycan devlet sınırında yaşanan gerginlikten duyduğu endişeyi dile getirdiği belirtildi. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev görüşmede, sınırdaki gerilimin Ermenistan'ın geniş çaplı provokasyonları sonucu meydana geldiğini ve bu nedenle sorumluluğun tamamen Ermenistan'ın siyasi ve askeri yönetimine ait olduğunu belirtti. Blinken, ABD'nin bölgede kalıcı barış ve güvenliğin sağlanması ve Ermenistan ile Azerbaycan arasında ilişkilerin normalleştirilmesi için çabalarını sürdüreceğini kaydetti. Aliyev, Azerbaycan'ın barış gündemini desteklediğini ve bu yöndeki çabaların sürdürülmesinin önemini vurguladı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, sosyal medya hesabından açıklama yaparak şu ifadeleri kullandı:
Azerbaycan Dışişleri Bakanı kardeşim Jeyhun Bayramov’la Azerbaycan-Ermenistan devlet sınırındaki Ermeni provokasyonlarını ele aldık. Ermenistan artık tahrikleri bırakmalı. Azerbaycan’la vardıkları uzlaşı çerçevesinde barış müzakerelerine ve işbirliğine odaklanmalı.
Güney Kafkasya’da 4 bin 400 kilometrekarelik bir alanı kapsayan Dağlık Karabağ (Yukarı Karabağ), Azerbaycan topraklarının yaklaşık yüzde 20'sine denk geliyordu. Sovyetler Birliği'nin dağıldığı dönemde bölgeyi işgal eden Ermenistan, kağıt üstünde Dağlık Karabağ Cumhuriyeti' ilan ett ancak kendisi bile burayı tanımadı.
27 Eylül 2020 Pazar günü sabahına gelindiğinde, Ermenistan ordusunun ateşkes ihlali yeni bir savaşı başlattı. Azerbaycan birlikleri, Ermenistan işgali altındaki yerleşimleri bir bir özgürlüğüne kavuşturdu ve yalnızca 44 gün sonra zafere ulaştı. Yenilgiyi kabul etmek zorunda kalan Erivan yönetimi, ateşkes anlaşması imzaladı. Ateşkes şartlarına göre, Rusya ayrılıkçıların elinde kalan toprakları korumak için bölgeye 2 bin barış gücü askeri konuşlandırıldı.
İngilizcesi Nagorny (ya da Nagorno) Karabakh. 'Nagorny' kelimesi Rusçada 'dağlık' (нагорный), anlamına geliyor. Azerbaycancada da, tıpkı Türkçe'deki gibi 'dağlık' anlamına gelen 'dağlıq' ya da 'yukarı' anlamına gelen 'yuxarı' kelimeleri ile anılıyor. Karabağ ise, Türkçe ve Farsçada ortak bir kelime olup, 'siyah bahçe' demek.
Azerbaycan, Ermenistan işgali sırasında harabeye dönen köyleri ve ilçeleri yeniden inşa ediyor.
Son olarak, Laçın'ın kontrolü Ağustos ayı sonunda tamamen Azerbaycan'a geçti ve bölgedeki Rus barış güçlerinin kontrol noktaları kaldırıldı.