Aşı patentleri, varlıklı ülkeler ve ilaç firmaları ile yoksul ülkeler ve sivil toplum kuruluşlarını karşı karşıya getirdi. Güney Afrika ve Hindistan önderliğinde 58 gelişmekte olan ülke, koronavirüs aşıları üzerindeki patent ve fikri mülkiyet haklarının geçici olarak kaldırılması için Dünya Ticaret Örgütü'ne başvurdu. Böylece küresel koronavirüs aşı üretiminin artırılabileceğini savundu. Başvuruya sivil toplum kuruluşlarından da destek geldi. Ancak Dünya Ticaret Örgütü'ndeki varlıklı ülkeler, başvuruyu veto etti. Merkezleri bu ülkelerde bulunan büyük ilaç firmaları da vetoyu destekledi.
Uluslararası ilaç üreticileri ve dernekleri federasyonu başkanı Thomas Cuenı CNN TÜRK'e konuştu. İlaç firmalarının salgın sürecinde kâr amacı gütmediğini söyledi: Firmalar devletlerle, üniversitelerle, biyoteknoloji firmalarıyla ve gelişmekte olan ülkelerdeki aşı üreticileri ile işbirliği yaptı. Ayrıca aşıların yoksullara ulaşmasını da istiyorlar. Yoksul ülkelere aşıda indirim yaptılar ve salgın sürecinde kâr amacı gütmeden aşı tedariği yapıyorlar
CUENI, PATENTLERİ KALDIRMANIN YANİ AŞININ FORMÜLÜNÜ DÜNYAYLA PAYLAŞMANIN ÜRETİMİ ARTIRMAYACAĞINI İDDİA ETTİ
Aşı üretim sürecini alıp kopyalamak mümkün değil. Çünkü teknoloji aktarımı sadece patentler üzerinden olmuyor. İşin içinde meslek sırları, bilgi ve beceri paylaşımı da var. Yıllarca iş birliği yapmak gerekiyor. Şu anda muazzam bir teknoloji aktarımı var zaten. Örneğin Hindistan'daki aşı üreticilerine yapılıyor, yoksa zaten bu kadar geniş kapsamda aşı üretemezdik.
'AŞI PATENTLERİNİN KALDIRILMASININ, BİR SONRAKİ SALGINDA FELAKETE YOL AÇABİLİR'
Eğer şimdi bu patentleri kaldırırsak bir sonraki salgın hazırlığı için çok yanlış bir mesaj vermiş oluruz. Tek bir doz daha fazla üretemeyeceğimiz gibi, firmaların ilerideki salgınlara karşılık verme teşviğini de kırmış oluruz.
'İLAÇ FİRMALARI SAYESİNDE KÜRESEL AŞI ÜRETİMİNİN ÜÇ KATINA ÇIKTI'
Herkes aşılanana kadar kimsenin güvende olmayacağını biz de biliyoruz. Salgından önce 0 doz olan üretimi 10 milyar doza çıkarttık. Küresel aşı üretim kapasitesini üçe katlamış olduk. Salgın öncesi kapasite tüm aşılar için toplam 3.5 milyar dozdu.'
'PATENTLER KALKARSA FİRMALARIN İNSAFINA KALMAYIZ'
CNN TÜRK, Sınır Tanımayan Doktorlar'ın kıdemli hukuk ve politika danışmanı Hu Yuanqiong'a da mikrofon uzattı. Hu, ilaç firmalarının aşı patentleri ile küresel aşı üretimini kısıtladığını iddia etti.
PATENTLERİN KALDIRILMASI İÇİN YAPTIKLARI ÇAĞRIYI YİNELEDİ
Aşı firmaları aslında üretim kapasitesi olan ükelerle ortaklıklarını maksimize etmeye çalışmıyor. Örneğin Kanada'nın aşı üretim kapasitesi var, ama patent sahibi olan aşı firmaları, Kanada'ya üretim izni vermedi. Aynı durum Güney Afrika ve Bangladeş'te de geçerli. Bazı aşı firmaları bu tür diyaloglara girmediği için bu ülkelerin kapasitesi kullanılamıyor. Bu yüzden "tek bir doz dahi getirisi olmaz" tezi şaibeli.
'AYRICA PATENTLER YÜZÜNDEN AŞI TEDARİĞİNİN İHTİYACA GÖRE DEĞİL, KÂRA GÖRE BELİRLENİYOR'
Tedarik zincirini büyük firmalar kontrol ediyor. Nerede ne kadar aşı üretileceğine ve önceliklere onlar karar veriyor. Bu durumun düzelmesinin tek yolu sıra dışı önlemler almak. Eğer hükümetlerin patentleri kaldırma hakkı olursa, firmaların kısıtlaması ortadan kalkar. Böylece sonraki salgında gelişmekte olan ülkelerde ve dünya genelinde daha fazla kapasitemiz olur. Yalnızca büyük ilaç şirketlerinin insafına kalmayız.
HU, AŞI ÜRETEN İLAÇ FİRMALARININ SALGIN SÜRECİNDE ÇOK SAYIDA DEVLETTEN ALDIĞI YARDIMLARA DİKKAT ÇEKTİ
İlaç firmalarının Dünya'yı yalnızca kendileri kurtarabileceklerini, ilaç üretimi için onlara muhtaç olduğumuzu iddia etmeleri yanlış. Salgın sürecinde ne kadar devlet desteği aldıklarını unutuyorlar. Üretimi hızlandırmak için aldıkları muazzam devlet fonlarını unutuyorlar. Sağlık çalışanlarının ve klinik deney katılımcılarının aşı sürecindeki olmazsa olmaz katkısını göz ardı ediyorlar. Her şeyi kendi başlarına yaptıklarını iddia etmemeliler.