Asgari ücrette ara zam ne kadar olacak? Uzman isimler kritik soruyu cevapladı

Milyonlar dünkü Kabine toplantısına kilitlenmişti. Erdoğan, milyonlarca çalışanın merakla beklediği asgari ücret zammıyla ilgili "En kısa sürede müjdeli haberi vereceğiz." dedi. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2022'nin ikinci altı ayında asgari ücrete yapılacak artış için, işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinin katılımıyla çarşamba günü toplanacak. Peki asgari ücrette ara zam ne kadar olacak? 

Konuyla ilgili milliyet.com.tr'ye açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Sefer Şener şu ifadeleri kullandı: "2022 yılı başında asgari ücrete yüzde 50’ye yakın bir zam yapılmıştı. Böylece asgari ücret 4 bin 253 liraya yükseltilmişti. Asgari ücretteki bu zam oranları çalışan diğer kesim için de bir ölçü olmuş ve bütün çalışanların maaşları yükseltilmişti.

‘YAPILAN ZAMMIN YARIDAN FAZLASI ERİMİŞ OLDU’

Fakat gelinen aşamada son 5 aylık yani ocak-mayıs döneminde dahi enflasyon oranı yüzde 35.3 seviyesine kadar yükseldi. Dolayısıyla aslında bir nevi yıl başında yapılan zam 5 ay içerisinde enflasyon nedeniyle yarıdan fazla oranda erimiş oldu.

Hükümet ise birçok beyanında çalışan ve asgari ücretliyi enflasyona ezdirilmeyeceğini söylemişti. Gelinen aşamada anlaşıldığı kadarıyla yüksek enflasyon döneminde en azından 6 aylık periyotlar halinde asgari ücretlinin yeniden gözden geçirilmesi bir nevi zorunluluk haline gelmiştir.

Aslında yasal olarak yılda 1 defa asgari ücrete zam yapılması gerekmektedir. Ancak özetlediğimiz süreç bu değerlendirmenin en azından 6 ayda bir yapılmasını bir zorunluluk haline getirmiştir.

Diğer taraftan memur ve memur emeklileri 6 ayda 1 enflasyon durumu gözetilerek maaşlarında yeniden güncellemeye gidilmektedir. Temmuz ayı itibarıyla biraz önce söylediğimiz yüzde 35’in üzerindeki oran (haziran enflasyonunu da eklenmesiyle) yüzde 40’lara kadar yükselebilecektir.

Memur ve memur emeklilerinin maaşlarında yapılacak artışa paralel olarak en azından bu kadar yüksek oranlı olmasa da ocak ayından bu yana asgari ücretlinin kaybettiği alım gücü de yapılacak zamla yeniden kazandırılacaktır.

Ayrıca sayın Cumhurbaşkanı sadece memur emeklilerine değil diğer emeklilere de yüksek oranlı bir zam yapılacağını beyan etmiştir. Yapılacak yeni düzenlemelerin etkili olabilmesi için öncelikle piyasanın bu düzenlemeye göre yeniden fiyat artışlarına başvurmaması gerekmektedir. Çünkü zam oranı belli olduğu andan itibaren piyasa otomatik olarak her ürüne bazen zam oranı kadar bazen zam oranını aşan miktarda yeniden fiyat belirlemektedir. Bu nedenle bu tür işlemlerin de mutlak suretle önüne geçilmelidir.

Memur ve asgari ücretlinin maaşlarındaki kalıcı satın alma gücünün yükseltilmesi ancak enflasyonun düşürülmesiyle mümkün olacaktır. Aksi taktirde enflasyon yüksek olduğu sürece biz neredeyse her 3 ayda bir yapılacak zam oranını yeniden tartışmalara açıldığını görmekteyiz.

Yani maaşlardaki kalıcı istikrar ancak enflasyonda kalıcı düşüş yaşanmasıyla mümkündür. Yine de reel olarak gerçekleşen enflasyon oranının altında kalmamak üzere memur, işçi ve diğer çalışanlara zam oranı belirlenmesi tüm ücretli çalışanların enflasyona ezdirilmemesi açısından önemlidir.

Anladığımız kadarıyla bu durumun hassasiyeti hükümet tarafından yakından takip edildiği için daha önce yapılmadığı şekilde 6 aylık süreç içerisinde yeniden asgari ücret ülke gündemine girmiştir. Hükümetin bu konudaki olumlu tavrı ücretli çalışanlar açısından son derece önemlidir. Ancak şunu da unutmamak gerekir ki sadece çalışanlar değil aynı zamanda işverenlerin de mağduriyet yaşamaması önemli bir noktadır. Yani bir taraftan işveren üzerindeki maliyet yükünün de tıpkı ocak ayında olduğu gibi yeniden değerlendirilmesi ve gelişmeler ışığında yeni bir yol haritası hazırlanması doğru bir yaklaşım olacaktır.

‘YÜZDE 40’A YAKIN BİR ARTIŞ SÜRPRİZ OLMAYACAKTIR’

Aralık ayında yüzde 50’ye yakın bir artış zaten yaşandı. Geçen yılki enflasyon farkı aslında ücretli çalışanlara ödenmiş oldu. Gelinen süreçte son 5 aylık dönemde de yüzde 35’in üzerinde bir enflasyon olduğuna göre çalışanlara yüzde 40’a yakın artış yapılması sürpriz olmayacaktır."

ASGARİ ÜCRETE ARA ZAM NE KADAR OLACAK?

Ekonomist Hikmet Baydar asgari ücret için oran vererek şu ifadeleri kullandı: "Açıklamalarda asgari ücrete yapılacak zam konusunda sinyal verilmedi. Gördüğümüz kadarıyla güzel bir müjde olacak dedi. En azından enflasyona karşı kişilerin korunması söz konusu olacak gibi gözüküyor. Daha önce yüzde 50 civarında bir artış olmuştu. Enflasyonu da dikkate aldığımızda yüzde 20 civarında bir zam yapılması enflasyona karşı korunma anlamına geliyor."

Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya ise konuyla ilgili 3 farklı formülü paylaştı. Kaya konuşmasında şu ifadeleri kullandı: "Birkaç gün içinde asgari ücret komisyonu nihai kararını verecek. 3 tarafta bu kararı alma konusunda hazır. Birinci altı aylık dönem için biz yüzde 40 olarak sabitlemiş olduk. 4.253 lira olan asgari ücretin enflasyon rakımda bir iyileştirme söz konusu olursa gelecek olan rakamla birlikte asgari ücretin 5 bin 954 liraya çıkma ihtimali yüksek.

İkinci bir ihtimal ise SGK priminin alınmaması durumunda 4.253 lira üzerine 879 lira eklenerek 5.132 lira olması bekleniyor.

Üçüncü bir ihtimal ise yıllık enflasyon rakamının yarısı yüzde 37,5 yapar. O zaman asgari ücrette 5 bin 847 liraya yükselmiş olur."