Kadın girişimciye ‘finansal doping’

MİTHAT YURDAKUL- Kadınların ekonomideki payı artarken, kadın girişimcilere yönelik destekler de büyüyor. Bu kapsamda e-ticaretten KOBİ’ye, yerelden ihracata, kadın girişimciler Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) ve Kredi Garanti Fonu desteğiyle finansmana daha kolay ulaşabiliyor. İhracata açılmak isteyen kadınlar için de başta Eximbank olmak üzere önemli programlar yürütülüyor.

KOBİ’lerden ihracata kadar, başta kamu olmak üzere, kadın girişimciler için önemli destekler bulunuyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesindeki KOSGEB’in Girişimci Desteği programı ile işini geliştirmek isteyen kadın girişimcilere 1 milyon 650 bin liraya kadar kredi desteği veriliyor. 3 yıl geri ödemeli bu destek kapsamında personel giderleri, makine - teçhizat harcamaları, yazılım giderleri, hizmet alımı giderleri (eğitim, danışmanlık ve yönderlik, belgelendirme, test ve analiz, pazarlama, tasarım, sınai mülkiyet hakları giderleri) karşılanıyor. KOSGEB’in kadın girişimcilere destek şartları ise şöyle:

* Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak

* 18 yaşını doldurmuş olmak

* Küçük ölçekli işletme kurma danışmanlığı desteği programını tamamlayıp bunu belgelemek

* Daha önce KOSGEB’ten hibe almamış olmak

* 18 yaş üstü kadınların genç girişimci geliştirme programını bitirmesi

* Açılacak iş yerinin 3 yıl boyunca faaliyette bulunması

* Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi’ne kayıt yaptırmış olmak

* İnternet üzerinden veya KOSGEB’e giderek yüz yüze başvuru talebini iletmek

Kredide 'garanti' şemsiyesiyle girişimciye güvence

Kredi kullanarak iş kurmak ya da işini büyütmek isteyen kadınlar, Kredi Garanti Fonu (KGF) güvencesinden de yararlanabiliyor.  Bu kapsamda, bir iş fikrine dayalı olarak faaliyet gösteren ve faaliyet süresi en fazla 2 yıl olan işletmelerin kullanacakları kredilere kefalet sağlanıyor.

KGF’ye ortak olan bankalar ile bu bankaların hakim ortak olduğu finansal kiralama şirketleri veya KGF’ye ortak olan, yetkili finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketleri üzerinden bu destekler kadın girişimcilere ulaştırılıyor. Bu kapsamda, işletme kredilerinde vade azami 5 yıl olup, anapara ödemesiz dönem ise 1 yıl. Yatırım kredilerinde ise vade 10 yıla kadar çıkarken, anapara ödemesiz dönem, azami 3 yıl.

Kredide kefalet üst limiti 1 yıldan az süredir faaliyette olan kadın girişimciler için 1 milyon TL, bir yıldan fazla zamandır iş yapan kadınlar için ise 2 milyon TL olarak uygulanıyor. Kredilerin yüzde 90’ına kefalet sağlanıyor. Bankalar kefalet mektubu talebi sırasında, yararlanıcılardan her bir kefalet kullandırımı için bir defaya mahsus olmak üzere, kefalet tutarı üzerinden onbinde üç oranında peşin olarak kefalet komisyonu tahsil ediyor. Kredi kefaletinde başvuru şartları ise şöyle:

*Yararlanıcının KOBİ vasfını haiz gerçek veya tüzel kişi işletme olması,

* Kadın Girişimcinin 55 yaşını aşmamış gerçek kişi kadın şahıs işletmesi veya hisseleri toplamının en az yüzde 50’si söz konusu yaş sınırını aşmamış kadınlara ait olan tüzel kişi işletme olması,

* Yararlanıcının başvuru tarihi itibarıyla faaliyet süresinin kuruluş tarihine göre 2 yılın altında olması,

* Yararlanıcının en az ilkokul mezunu olması.

* Bankalar kanalıyla (https://kefalet.kgf.com.tr) üzerinden web ortamında başvuru yapılması.

Türk Eximbank Türkiye İhracatçılar Meclisi Kadın İhracatçıyı Güçlendirme Komitesi'nin katkılarıyla TİM WINGS Projesi'ni uygulamaya aldı. Program kapsamında, kadın girişimci belgesi almaya hak kazanan ihracatçı firmalara yüzde 33 faiz oranı ile 3 yıla kadar vadeli 4 milyar TL ve 10 yıla kadar vadeli 200 milyon dolar uygun faizli kredi imkânı sunuluyor.

Toprakta daha çok kadın eli

Tarım Ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu da çiftçilik ile uğraşan girişimci kadınlar için projenin yüzde 70’ine kadar hibe sağlıyor. Çiftçilik dışında et imalatı, arıcılık, süt imalatı, mantar üretimi gibi alanlarda da bu destekten yararlanılabiliyor. Çiftçilik için yeterli sermayesi bulunmayan kadınlar, Avrupa Birliği (AB) tarafından aday ve potansiyel aday ülkelere destek olmak amacıyla oluşturulan, Katılım Öncesi Yardım Aracı IPARD üzerinden de destek alabiliyor. Ayrıca Ziraat Bankası da tarım alanındaki kadın girişimci sayısının artırılması, kadınların tarımsal üretime yönelik yatırımlarının ve faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla kadın çiftçilere 500 bin TL’ye kadar kredi imkanı sağlıyor. Süt hayvancılığı, besicilik, arıcılık, et tavukçuluğu, serada sebze üretimi, tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği kapsamında; canlı hayvan alımı, basit sera yapımına yönelik inşaat harcalamaları, traktör dışındaki makine-ekipman alımları, kiralık işletmeler için kira ücretine ve diğer işletme giderleri için desteklerden yararlanılabiliyor.

400 bin TL hibe

Kalkınma ajansları da kadın patronlara bölgesel ölçekte önemli avantajlar sunuyor. Güney Ege Bölgesindeki kadınların yenilik, teknoloji ve yaratıcılık temelli girişimlerinin desteklenmesi amacıyla hazırlanan “Yenilikçi Kadın Girişimci Destek Programı” ile başarılı projelere 400 bin TL’ye kadar hibe desteği veriliyor. “Yeni ürünlerin geliştirilmesi ve üretilmesi”, “yeni üretim yöntemlerinin geliştirilmesi veya kullanılması”, “yeni hizmet deneyimleri ve çözümleri oluşturulması” ile “yenilikçi pazarlama yöntemleri kullanılması” başlıklarındaki proje kapsamında asgari 100 bin TL, azami 400 bin TL olmak üzere, en az yüzde 40, en çok yüzde 100 oranında destekleme yapılıyor. 

Türk Eximbank da Türkiye İhracatçılar Meclisi Sürdürülebilirlik ve İnovasyon Çalışma Grubu bünyesindeki Kadın İhracatçıyı Güçlendirme Komitesi’nin katkılarıyla, Türkiye’deki kadın girişimcileri desteklemek ve rekabet gücünü artırmak için TİM WINGS (Women International Networking and Global Sales) Projesi’ni uygulamaya aldı. Program kapsamında “Kadın Girişimci Belgelendirme Kriterleri” belirlenirken kadın girişimciler için sertifikasyon programı hazırlandı.

Program kapsamında, kadın girişimci belgesi almaya hak kazanan ihracatçı firmalara yüzde 33 faiz oranı ile 3 yıla kadar vadeli 4 milyar TL ve 10 yıla kadar vadeli 200 milyon dolar tutarında uygun faizli kredi imkânı sunuluyor. Program kapsamında gerekli olan kadın girişimci belgelendirme başvurusu ise Türk Standartları Enstitüsü’nün web sitesi üzerinden yapılabiliyor.

Yeni trend e-ticaret

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile e-ticaret portalı Hepsiburada işbirliğinde, üreten kadınları desteklemek, kadınların elektronik ticaret yoluyla ekonomiye katılımlarını sağlamak üzere “Girişimci Kadınlara Teknoloji Gücü Projesi” yürütülüyor. Projeyle, işini e-ticaretle büyütmek isteyen kadınlara fırsat eşitliği sağlanırken, kadın yönetimindeki işletmelerin dijital dönüşümleri destekleniyor. Programla, 50 bin TL ciroya kadar üretime dayalı kategorilerde şahıs, limited, anonim şirketler ve kadın kooperatiflerine e-ticarette yüzde 75 komisyon indirimi, şahıs şirketlerine 1 ay ücretsiz kargo, 15 bin TL’ye kadar reklam ve pazarlama desteği ve özel çevrim içi e-ticaret eğitimleri gibi olanaklar sağlanıyor.

Bankaların kadın girişimciyi cesaretlendirme adımları...

Bankalar da kadın girişimciler için pek çok kredi desteğini devreye alıyor. Bazı bankaların halihazırda kadın girişimciler için sağladığı destek ve kredi olanakları şöyle:

Halkbank: Kadın Girişimci Kredisi ile bir iş fikrine dayalı olarak ilk defa iş kuracak ya da işini kurmuş olan kadın girişimcilerin finansmana erişimlerinin kolaylaştırılması, cesaretlendirilmesi ve teşvik edilmesi amaçlanıyor. Kadın girişimcilerin kullanabileceği azami kredi limiti; işini kurmuş olan kadın girişimciler için azami 500 bin TL, yeni iş kuran kadın girişimciler (6 aydan kısa süredir faaliyette bulunan) için azami 350 bin TL olarak uygulanıyor.

Vakıf Katılım: İşini büyütmek ve daha ileriye taşımak isteyen kadın girişimcilere avantajlı kâr payı oranı ve ödeme koşullarıyla finansman imkânı sunuluyor. Kadın girişimciler, kampanya kapsamında 1 milyon TL’ye kadar, 36 aya varan vadede aylık eşit taksit ödemeli veya 6 ay anapara ve kâr payı ödemesiz dönemli toplam 36 ay finansmandan indirimli kâr payı oranları ile yararlanabiliyor. Finans kampanyasına, halihazırda ticari faaliyeti bulunan gerçek kişi kadın tacirler, yüzde 51 hissesi kadın ortağa ait şirketler, gerçek kişi şahıs işletmesi veya hisseleri toplamının en az yüzde 51’i başvuru tarihi itibarıyla kadın girişimcilere ait olan tüzel kişi işletmeler başvurabiliyor. Tüzel kişi şirketlerde birden fazla kişinin kadın girişimci kıstaslarına uygun olması halinde, yalnızca bir girişimciye finansman kullandırılabiliyor. Bunun dışında Kadın Girişimci Destek Paketi dâhilinde avantajlı oranlarla; İhracat Destek Finansmanı, KOSGEB KOBİ Destek Finansmanı, teminat mektubu, özel üye işyeri POS fiyatlaması da kadınlara sunuluyor.

Emlak Katılım: “Kadın Girişimci Destek Finansmanı” ile ekonomiye değer katan kadın girişimciler destekleniyor. Gerçek kişi şahıs işletmesi veya hisseleri toplamının en az yüzde 51’i başvuru tarihi itibarıyla kadınlara ait olan şirket işletmeleri, mal ve hizmet alımlarını finanse edilebilmek için finansman programına başvurabiliyor. Firma başına finansman üst limiti 1 milyon TL olan finansman paketi kapsamında kullandırılacak finansmanların vadesi azami 3 ay ödemesiz dönem, azami 12 ay vade (ödemesiz dönem dahil) olacak şekilde planlanıyor.

Akbank: “İhracatta Kadını Destekleme Kredisi” ile ihracatçı, ihracat potansiyeli olan ya da ihracata yönelik mal üreten ve ihracatçı aracılığı ile malını ihraç eden imalatçı firmalar ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyet gösteren KOBİ segmentinde bulunan kadınlara kredi veriliyor. Ortaklık paylarının asgari yüzde 51’i kadınlara ait olan firmalar, yönetim kurulu tarafından atanan genel müdürün kadın olduğu işletmeler, yönetim kurulu üyelerinin asgari yüzde 20’si kadınlardan oluşan anonim şirketler, temsil ve yönetme yetkisine sahip ortaklardan birinin kadın olduğu veya genel kurul tarafından atanan genel müdürü kadın olan limited şirketler ile geçerli işletmenin kadın girişimci olduğunu gösterir TSE onaylı belgeye sahip firmaların kredi olanağından yararlanabiliyor. Yüzde 80 kefalet oranı ile sunulan kredi paketinde üst limit 7 milyon 500 bin TL. Azami vadesi 36 aya çıkan programda, kefalet komisyonu yüzde 1,25 ila  yüzde 2,50 arasında değişiyor. “Kadın KOBİ Destek Kredisi” ile de ihracatçılar dışındaki tüm Kadın KOBİ’lerin işletme ve yatırım giderlerinin finansmanı sağlanıyor. Bu programda da  yüzde 51 ve üzeri kadın ortağı olan şirketler veya kadın şahıs şirketleri,  10 milyon liraya kadar azami 60 ay vade ile finansmana erişebiliyor.

TEB: Banka ile Türk Eximbank arasında imzalanan protokolle “Kadın Girişimci İhracat Destek Kredisi” veriliyor. İhracat yapan kadın girişimciler, banka aracılığıyla Eximbank Sevk Öncesi İhracat Kredisi’ne başvurduklarında, başvurular Eximbank tarafından öncelikli olarak  değerlendiriliyor ve faizlerde indirim sağlanıyor. Yüzde 50 veya daha fazla paya sahip ortağı kadın olan işletmeler, kadın ortakların pay oranları toplamı yüzde 50 veya daha fazla olan şirketler, pay oranı yüzde 20-yüzde 49 arasında olan ortaklarından en yüksek paya sahip ortağı kadın olan işletmeler, programa başvurabiliyor. TL krediler, firma başına maksimum 100 bin TL’ye kadar 360 gün vadede 2 taksitle verilirken, bu krediden sadece KOBİ tanımına giren firmalar faydalanabiliyor. Dövizde firma başına azami 500 bin euro ya da dolara kadar 360 günlük vadede 2 taksit uygulanıyor. Bu krediden KOBİ’lerin yanı sıra KOBİ dışı firmalar da faydalanabiliyor.