Jeff Bezos hangi yasakla fark yarattı?

Çağdaş Ertuna/ Milliyet Gazetesi Yazarı/ cagdas.ertuna@milliyet.com.tr - Her biri birbirine benzeyen PowerPoint sunumlarına maruz kaldığım bir zamanda tesadüfen karşıma Jeff Bezos'un Amazon'da Powerpoint kullanmadıklarını açıkladığı konuşması çıktı. Peki ama Amazon'un kurucusu, dünyanın en zenginleri listesinde 1. ya da 2. sırada yer alan Jeff Bezos, PowerPoint'i neden yasakladı? Daha detaylı yazılmış raporları yeniden canlandırmanın daha iyi kararlar almaya yardımcı olduğunu savunuyor. Jeff Bezos, dünyada hem hızlı büyüyen bir start-up'ı, hem de halka açık dev bir şirketi nasıl yöneteceğini bilen tek kişi olabilir. En azından ikisini aynı anda yapmayı bilen tek CEO kendisiydi 2021'e kadar. Amazon, 1990'lı yıllarda, Bezos'un Seattle'daki evinin garajında kurulan ve kitap siparişlerini postayla kullanıcılarına gönderen bir şirketken bugün dünyanın en değerli şirketlerinden biri haline geldi ve bunu korumaya çalışıyor. Amazon'un karar verme süreci başka şirketlerden farklı işliyor. Her şey Haziran 2004'te Bezos'un üst düzey liderlik düzeyinde madde madde sunumları ve PowerPoint'i yasaklamasıyla başladı. Bezos, sunumlar yerine 2-6 sayfa uzunluğunda rapor notlarıyla bilgi paylaşımını tercih etti.

Birlikte sessiz okuma

Yöneticilerine 'bu rapor notlarını okuyup gelin' demek yerine, toplantıları sessizlik içinde başlatıp, tüm katılımcılar bir aradayken raporu tartışmadan hemen önce yarım saat kadar okumalarını istiyor. "Bizim amacımız sadece metin değil, iyi yapılandırılmış anlatı metni. Birisi Word'de madde işaretlerinin bir listesini oluşturursa, bu PowerPoint kadar kötü olur. Dört sayfalık iyi bir not yazmanın 20 sayfalık bir PowerPoint 'yazmaktan' daha zor olmasının nedeni, iyi bir notun anlatım yapısının daha iyi düşünmeye ve neyin, neden daha önemli olduğunu ve olayların nasıl bağlantılı olduğunu daha iyi anlamaya zorlaması... PowerPoint tarzı sunumlar bir şekilde fikirlerin gözden kaçırılmasına, göreceli önem duygusunun ortadan kaldırılmasına ve fikirlerin birbirine bağlılığının göz ardı edilmesine izin veriyor" diye özetliyorlar.

'Havalı' videolar yok

Oysa iletişim giderek daha çok görsellikle dikkat çekici hale geliyor. Amazon gibi ileri görüşlü bir işletmenin 2 bin 500 kelimelik makaleler yerine havalı videolar kullanmasını beklersiniz. Ayrıca hızlı bir bilgi paylaşımı yerine daha titiz ve özenli bir bilgi paylaşımı için taslaklar yazıp, düzenlemeler yapıp raporu son haline getirmek için tüm ekibin daha uzun süre çalışması da cabası. Ancak Bezos'un vurguladığı nokta, fikirleri doğru bir şekilde düşünmek için harcanan zamanın pek boşa gitmediği yönünde. Çünkü bu, daha sonra zamandan ve baş ağrısından tasarruf etmenizi sağlıyor. Biliyoruz, öğrenme türleri üzerine kapsamlı araştırmalar yapılıyor. Bazı insanların bilgiyi görerek, diğerlerinin dinleyerek, okuyarak ve yaparak daha iyi özümsediği biliniyor. Sunumlar okuyarak öğrenenler için dezavantaj, ama raporlar da görerek öğrenenler için pekala dezavantaj olabilir. Bu durumda farklı bilgi paylaşım yöntemlerinden yararlanmak belki de en doğrusu. Ama Jeff Bezos'un kararı bize şunu söylüyor: Başarılı olmak için herkesin kullandığı metoda her zaman uymanız gerekmiyor. Hatta tam tersi çoğu zaman daha çok başarı getiriyor.