11.03.2024 - 06:31 | Son Güncellenme:
Pek çok insan, motivasyonun alışkanlıkları değiştirmenin anahtarı olduğunu düşünür. Motivasyona ya sahipsinizdir ya da değil... Ancak motivasyon psikolojik bir özellik ya da bir kişilik özelliği değil. Bu geliştirebileceğiniz bir şey.
Mashable Türkiye'nin Washington Post'tan aktardığına göre, Wharton School of the University of Pennsylvania'da profesör olarak görev yapan davranış bilimci Prof. Katy Milkman şöyle anlatıyor: "Bu, kendinizi başarıya hazırlamakla ilgili. Yapmak istediğiniz seçimleri yapmanıza yardımcı olacak bir ortam yaratın. Başarısız olmanıza neyin yol açabileceğini önceden düşünün, böylece bu engeli nasıl aşabileceğiniz konusunda stratejik olarak düşünebilirsiniz." Ancak motivasyonu bir kez bulduğumuzda bu "motivasyonun" kalıcı olacağı anlamına gelmez. Motivasyon dalgalar halinde gelip gidebilir. Stanford Üniversitesi Davranış Tasarımı Laboratuarı kurucusu Dr. BJ Fogg ise, "İnsanların yanılgısına düştüğü bir diğer şey ise her gün yüksek düzeyde motivasyonu sürdürebileceklerini düşünmeleri" diyor. Uzmanlar, doğru bilime dayalı stratejilerle sağlıklı değişiklikler yapabileceğinizi söylüyor.
*Ne yapmak istediğinizi ve nedenini belirleyin: Araştırmalar, motivasyonun niceliğine değil niteliğine atıfta bulunurken "kendi kaderini tayin etme" teorisinin, davranışları değiştirmede en önemli rolü oynadığını öne sürüyor. Kendinize neden daha sağlıklı beslenmek, daha sık egzersiz yapmak, sigarayı bırakmak veya diğer alışkanlıklarınızı değiştirmek istediğinizi sorun.
*Kendinizi ikna edin: University of New Mexico'da psikoloji bölümünde görev yapan Prof. William R. Miller bir alışkanlık değişikliği yapmak için kişisel nedenlerinizi ve o noktaya ulaşmak için ne yapmak istediğinizi keşfetmenize yardımcı olan motivasyonel iç konuşmalarla özerkliğinizi ve yetkinliğinizi güçlendirebileceğinizi söylüyor. Aşağıdaki soruları göz önünde bulundurabilirsiniz:
*Bunu yapmam için en iyi üç neden nedir?
*Bu değişikliği yapmak ne kadar önemli?
*Bu yönde ilerlemek için hangi adımları attım?
*Başlangıç adımlarını planlayın: Minik adımlarla başlayın. Dr. Fogg düzenli bir yürüyüş rutini geliştirmek için yola sadece yürüyüş ayakkabılarınızı giyerek bile çıkabileceğinizi söylüyor.
*Takibi daha keyifli bir hale getirin: Milkman öz kontrol zorluklarıyla karşılaştığınızda eylemi "baştan çıkarıcı" bir başka aktiviteyle paketleyebileceğinizi söylüyor. Bir örnek verelim; koşu bandında ya da sabit bisiklet üzerinde 30 dakika geçirmeniz gerekiyorsa kendinize bu süreçte "bir Seinfeld bölümü" hediye ederseniz oturtmak istediğiniz alışkanlığı eyleme geçirme ihtimaliniz artacaktır.
*Belirli eylemleri arka arkaya gerçekleştirin: Fogg, arzu ettiğiniz bir alışkanlığı halihazırda yapmakta olduğunuz bir şeye (bir çapa) bağlarsanız, onunla ilgilenmek için yerleşik istemler veya hatırlatıcılar oluşturabileceğinizi söylüyor. Mesela "Sabah kalktıktan sonra X sayıda şınav çekeceğim" gibi bir şartlanma işinize yarayacaktır.
*İyi bir arkadaşınızla yola çıkın: Mümkünse geliştirmeye çalıştığınız alışkanlıklara sahip insanlarla çevrenizi kuşatın. Prof. Milkman, "Etrafınızdaki insanları gözlemlediğinizde, onların iyi alışkanlıkları sizin için normal hale gelecek ve etkileri kolaylıkla üzerinize geçecektir" diyor.
Mükemmel bir diyet uygulayan bir arkadaşınıza sağlıklı beslenmeyi nasıl başardığını sorun. Ya da meşgul bir iş arkadaşınıza bu kadar yoğunluğun içinde egzersiz için nasıl zaman bulduğunu sorun. Prof. Milkman, "Sırlarını paylaştıklarında onları hayatınıza entegre edin" şeklinde konuşuyor.
*Sabırlı olun: Pek çok insan, yeni bir davranışı alışkanlık haline getirmek için sihirli bir gün sayısı olduğunu düşünüyor ancak kişiye ve aktiviteye bağlı olarak zaman çizelgesi büyük farklılıklar gösterir.