BORSAYA TEKNO DOPİNG

Zeynep Aktaş Milliyet Gazetesi Yazarı zeynep.aktas gmail.com- Borsa İstanbul’da işlem gören teknoloji sektörü şirketleri son bir yılda ortalama yüzde 62.72 değer kazandı. Teknoloji sektöründe yer alan firmalar zaman zaman yatırımcısını hayal kırıklığına uğratsa da uzun süredir ilgi odağı olmaya devam ediyor. Söz konusu ilgi borsada işlem gören teknoloji firmaları kadar yeni halka arz olan şirketler için de geçerli. Teknoloji şirketlerinin yatırımcı gündemine girmesi uzun bir zaman dilimine gitse de özellikle 2020 yılında patlak veren pandemi ile birlikte daha bir üst seviyeye çıktığı gözlenmekte. Bu süreçte izolasyonun zorunlu gereği hem iş dünyası, hem de sosyal hayatın daha kapalı bir sisteme geçmesi beraberinde teknolojik çözümleri öne çıkardı. Bu süreçte teknoloji şirketlerinin ilerisi için potansiyeli de daha güçlü bir şekilde hissedildi. Söz konusu durum borsa cephesinde de teknoloji firmalarına daha yoğun bir ilgi oluşmasına yol açtı.

17.5 milyar TL ihracat

Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) tarafından Haziran 2022’de yayınlanan ‘Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü 2021 Yılı Pazar Veriler Raporu’na göre ülkemizde bilgi ve iletişim sektörü büyüklüğü Türk lirası cinsinden 2021 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 36 artışla 266 milyar TL’ye ulaştı. Raporda yer alan bilgiye göre sektördeki büyüme kadar ihracatın da güçlendiği gözleniyor. Zira sektörde 2021 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 58’lik artışla 17.5 milyar TL tutarında ihracat gerçekleştiği belirtilmekte. Sektörde büyüme bileşenleri kategoriler arasındaki dağılımlara göre en büyük payı geçen sene olduğu gibi Bilgi Teknolojileri Yazılım aldı. Bu kategorideki ihracat yüzde 62 oranında büyüyerek yaklaşık 15 milyar TL’ye ulaştı. Bilgi ve İletişim Teknolojileri sektörü ihracatı dolar bazında ise 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 30 üzerinde artarak 2 milyar dolara ulaştı.

Borsa performansı nasıl?

Borsa İstanbul’da işlem gören teknoloji şirketi hisselerinin fiyatlarının bu yıl ağırlıklı olarak prim yaptığı gözleniyor. Yılbaşından bu yana 24 Ağustos 2022 itibarıyla sektörde yer alan 30 hisseden 21’i değer kazanırken, altı hissenin fiyatı düştü. Yeni halka açılan 3 hisse ilk işlem gününden itibaren hareketli bir dönem geçirdi. Aztek Teknoloji halka arz sonrası ilk işlem gününü 11.99’dan kapatırken 24 Ağustos günü fiyatı 13.57 TL oldu. 2022 yılında halka arz edilen Hitit Bilgisayar ve Obase Bilgisayar’ın performansı ise yatırımcıların yüzünü güldürdü. Obase ilk işlem gününü 11.55 TL seviyesinden kapatırken 24 Ağustos’ta 17.42 TL’ye yükseldi. Hitit Bilgisayar ise ilk işlem günü olan 3 Mart 2022 günü kapanışını 13.47 TL’den gerçekleştirdi. Hisse, 24 Ağustos itibari ile 15 TL oldu. Yıl içinde en yüksek performansı ise Matriks Bilgi Dağıtım firması gerçekleştirdi. Şirket 24 Ağustos 2022 kapanış verilerine göre yılbaşından bu yana yüzde 280 prim yaptı. Onu yüzde 266 ile Escort Teknoloji, yüzde 117 ile Armada Bilgisayar takip etti. Yükselen hisseler çoğunlukta olsa da bu süre zarfında düşen hisseler de oldu. Değer yitiren altı hisse senedi Papilon Savunma, Penta Teknoloji Ürünleri Dağıtım, ARD Bilişim Teknolojileri, Plastikkart, ATP Bilgisayar, E-Data Teknoloji hisseleri oldu.

30 TEKNOLOJİ FİRMASI İŞLEM GÖRÜYOR

Bu yıl 3 yeni şirket daha katıldı

2020 yılında dünya ölçeğinde baş gösteren pandemi salgını teknoloji şirketlerine ilgiyi artırınca bu durum sektör şirketlerini halka açılma noktasında teşvik edici oldu. Yaşanan dalganın etkisiyle 2022’nin ilk yarısında 3 teknoloji firması halka açılırken bunlardan biri mart ayında diğer ikisi de ağustos ayında yatırımcısı ile buluştu. Halihazırda Borsa İstanbul’da 30 teknoloji firması işlem görüyor. Bunlardan Aztek Teknoloji, Obase Bilgisayar ve Hitit Bilgisayar bu yıl içinde halka açıklan firmalar oldu. Peki borsaya yeni gelen bu üç firmanın performansı ne durumda?

AZTEK TEKNOLOJİ

Ağustos ayında 10.90 TL’den halka arz edilen Aztek Teknoloji, ilk işlemini 17 Ağustos 2022 günü gerçekleştirdi. Ana Pazar’da işlem görmeye başlayan firma 100 milyon TL sermayeye sahip ve bunun yüzde 25’i halka açık konumda bulunuyor. Hisse 24 Ağustos günü kapanışını 13.57 TL’den gerçekleştirirken ilk haftasında yatırımcısının yüzünü güldüren bir ivme sergiledi. Halka arz sırasında oldukça yoğun bir ilgi gören hissenin son kapanışa göre piyasa değeri defter değerinin beş katı. Sektör ortalaması ise sekiz katına denk geliyor. Bu itibarla ortalamaların altında bir fiyat ile işlem görmekte. 2022 ilk çeyrek bilançolarını yatırımcı ile paylaşan şirketin henüz altı aylık mali verileri açıklanmadı. İlk çeyrek verilerine göre gerek gelir gerekse kâr rakamının kayda değer oranda arttığı gözleniyor. Söz konusu artışta halka arzın etkisi yoksa sonraki dönemlerde de aynı ivmenin devam ettiği gözlenebilecektir.

HİTİT BİLGİSAYAR

Hitit Bilgisayar geçtiğimiz mart ayında borsaya geldi. Hisse, 3 Mart 2022 günü ilk açılışını 12.86 TL’den gerçekleştirirken ağırlıklı olarak yatay bir seyir izledi. Haziran ayının ikinci yarısı gözlenen çıkış sonrasında yerini tekrar yatay bir seyre bıraktı. Hisse 24 Ağustos günü ise kapanışını 15 TL’den gerçekleştirdi. Mevcut piyasa değeri yıllık kârının 109 katı. Hisse, defter değerinin 2.6 katı fiyatla işlem görüyor. Şirketin 127 milyon 500 bin TL sermayesi var ve halka açıklık oranı yüzde 28. Halihazırda Yıldız Pazar’da işlem görüyor. Sivil havacılık, seyahat, lojistik ve turizm başta olmak üzere her türlü sektör için bilgisayar programları ve bilgi işleme geçiş projeleri üretiyor. Hitit Bilgisayar 2021 faaliyet döneminde cirosunu artırmasına rağmen kârını artırmada zorlandı. Bu yılın ilk yarısında da benzer bir durum söz konusu. Cirosu yüzde 122.16 oranında artmasına rağmen dönem sonu kârı yüzde 48.08 oranında gerileyerek 6.4 milyon TL’ye indi. Şirketin kârının düşmesinde yüksek finansman giderleri etkili oldu. Kârı büyütmede zorlanan şirketin hisselerine ilginin güçlenebilmesi için finansal performansını artırabilmesi önemli.

OBASE BİLGİSAYAR

Geçtiğimiz ağustosta 10.50 TL’den borsaya gelen Obase Bilgisayar’ın 45 milyon TL sermayesi var. Ana pazarda işlem gören şirketin sermayesinin yüzde 31’i halka açık. Yazılım alanında şirketlere ve sektörlere yönelik çözümler sunan firmanın hisselerine ilk hafta yüksek ilginin etkisi ile fiyatı 20.38 TL’ye kadar yükseldi. Sonrasında ise satıcıların daha etkin olduğu bir piyasa oluşurken 24 Ağustos günü son işlem fiyatını 17.42 TL olarak gördü. Şirketin piyasa değeri, defter değerinin 10.7 katı. Oran 8 olan sektör ortalamasının üzerinde. Durum hisseye ilginin yüksek olduğu şeklinde okunabilir. Ancak bu ilgiye karşılık gelecek bir mali performans sergileyebilmesi önemli. Finansal performans ise büyümeye dair güçlü bir işaret vermekten uzakta. Firma 2022 altı aylık dönemde cirosunu artırmış olsa da kârını yüzde 62.19 düşürdü. Dönem kârı 1.7 milyon TL’ye indi. Esas faaliyetlerinden ötürü zarar ederken finansal gelirler kâra dönmesinde etkili oldu. Firmanın esas faaliyetlerinden kâra geçtiğini gözlemleyebilmek gerekiyor. Uzun vadede sağlıklı büyümenin şirketin esas faaliyetlerinden elde edeceği kârla yakından alakalı olduğu göz ardı edilmemeli.

20 şirket kârını artırdı

2022’nin 6 aylık döneminde borsada işlem gören şirketler içinden BIST Teknoloji Endeksi’nde yer alan 20 borsa şirketi bir önceki yılın aynı dönemine göre kârını artırdı. Kârını oransal olarak en fazla artıran Manas Enerji Yönetimi oldu. Şirketin 2021’in 6 aylık döneminde 502 bin lira olan kârı 2022’nin 6 aylık döneminde 6 milyon liraya yükseldi. Teknoloji şirketlerinin hisselerinin yüzde 17’si yabancı kurumlarda. Yabancıların borsadaki paylarının yüzde 34.37 olduğu nazara alındığında teknoloji sektörüne daha düşük seviyeden bir ilgi gösterildiği yorumu yanlış olmayacaktır. Teknoloji hisselerinin yüzde 58’i aracı kurumlarda ve yüzde 2’si bankalarda bulunuyor. Kalan yüzde 21 pay ise emeklilik ve yatırım fonlarında bulunuyor. Fonların sektöre ilgi gösterme noktasında istekli oldukları gözleniyor.

Aralık zirvesini̇ aşamadı

Teknoloji hisselerinin performansını gösteren BIST Teknoloji Endeksi, Ekim 2019’dan bu yana yükselen bir ivme sergiliyor. Endeks, 10 Ekim 2019 günü en düşük 744’ü test ederken sonrasında sürekli yükselen bir performans sergiledi. Mart 2020’de pandemiden kaynaklı sert bir düşüş olsa da bu olumsuzluk hızlı bir şekilde aşıldı ve çıkışını sürdürdü. Gerçekleşen çıkış Aralık 2021’de zirvesi 3.277’ye kadar devam etti. Sektör endeksi 17 Aralık 2021’deki zirvesinden sonra bir daha bu seviyesini test edemedi. Geçen süre zarfında zirvede dalgalı ve yatay bir seyir gözlendi. BIST Teknoloji Endeksi son iki ayda tekrar bir çıkış enerjisi bulurken 24 Ağustos günü kapanışını 3.073’den yaptı. Sektör hisseleri de buna paralel bir performans sergilerken hâlâ 2021 yılı aralık zirvesinin gerisinde bulunuyorlar. Maliyet kalemlerinin yükselmesi şirketlerin kârlılığına olumsuz yönde etkilerken söz konusu durum yatırımcısına kârı realize etme yönelimine sevk ettiği anlaşılıyor.

12’si Yıldız Pazar’da

Teknoloji sektöründe yer alan 30 borsa şirketinin sadece 12 tanesi Yıldız Pazar kapsamında işlem görüyor. Bu şirketler dışında yer alan 17 firma Ana Pazar’da işlem görüyor.

Yüzde 100’ün üzerinde kazandıran hangileri?

Teknoloji şirketleri içerisinde son bir yılda yüzde 100’ün üzerinde kazandıran üç hisse bulunuyor. Bu hisseler yüzde 271 ile Escort Teknoloji, yüzde 255 ile Matriks Bilgi Dağıtım diğer üçüncü hisse de yüzde 118 ile Armada Bilgisayar. Teknoloji sektöründe işlem gören 30 şirket altı aylık mali tablolarını açıkladı. Netaş dışındaki tüm şirketler dönemi kâr ile tamamladı. Sektördeki 30 şirketin toplam kârı 3 milyar TL’den 5 milyar TL’ye yükseldi. Kârlar yüzde 64.4 oranında artış gösterdi.

En yüksek kâr Aselsan’da

BIST Teknoloji Endeksi kapsamındaki şirketler arasında yer alan Aselsan, en yüksek kârı açıklayan borsa firması oldu. Sektördeki 5 milyar TL’lik kârın 3.8 milyar TL’sini tek başına Aselsan gerçekleştirdi. Sektörün toplam kârının yüzde 74’ünü yine bu firma gerçekleştiriyor. İndeks Bilgisayar sektörde en yüksek kârı gerçekleştiren ikinci şirket konumunda yer alıyor. 2022 yılının altı aylık döneminde 239 milyon TL kâr açıkladı. Bu rakam sektörün toplam kârının yüzde 4.6’sına tekabül ediyor. Logo Yazılım’ın satış geliri yüzde 101 oranında artış göstererek 637 milyon TL’ye ulaştı. Satışların açılımına bakıldığında yüzde 67’sinin Türkiye’de ve yüzde 33’ün de Romanya’ya gerçekleştiği gözlendi. Net kâr yüzde 100 artarak 239 milyon TL’ye ulaştı ve marj yüzde 38 oldu. Mevcut müşteri harcamalarında artış ve yeni müşteri kazanımıyla şirket gelirlerini artırdı. Sektörde 2022 yılının altı aylık döneminde zarar açıklayan tek şirket Netaş oldu. Netaş’ın 91 milyar TL olan dönem zararı bu yılın ilk yarısında 19.1 milyar TL’ye geriledi. Şirket zararını azaltmakla birlikte kâra geçmeyi başaramadı.