Ve “Zorba" karşımızda...

Sahnedekilerin Macar oldukları unutulup “Yassu Zorba!" diye alkışlandı sanatçılar


Kazancakis’in ölümsüz eseri, Theodorakis’in görkemli müziği, sahnede Macar Devlet Balesi’nden 60 kadar dansçı, 45 kişilik Macar Devlet Korosu, altı kişilik Sirtos Buzuki Orkestrası ve bir soprano... İşte “Zorba" balesi karşımızda...
“Genç Pamukbank Sanat Etkinlikleri" kapsamında İstanbul’a getirtilen ve geliri Tarih Vakfı’na bırakılacak eseri izlemek üzere, ilk gece Açıkhava Tiyatrosu’nu doldurmuş beş bin izleyici “Zorbaöyı beğenmeye, alkışlamaya dünden hazır...

Keşke...
Sahne karardı, müziğin ilk notalarıyla birlikte, eserin kahramanlarını gördük: Yazar’ı, dul kadını, Zorba’ya tutkun Bubulina’yı ve elbet Zorba’yı... Sonra, yağmuru ve güneşi gördük, Girit Adası’ndaki köylüleri gördük... İnsanları tanıdıkça, aşkı, sevinci, öfkeyi, kıskançlığı, ölümü ve yaşama sevincini gördük... Görmekle kalmayıp, bunları hissettik ya da hisseder gibi yaptık...
Bütün bunlar olurken, ben içimden, “Dansın gerçeğiyle, bir kitabın, bir filmin gerçeği farklıdır" diye söylenip duruyordum... Keşke kitaba bunca öykünmeseydi... Keşke eserin koreografı ve aynı zamanda Zorba’yı canlandıran Gabor Kevehazi, Anthony Quinn’e bu kadar çok benzemeye çalışmasa, onun bunca etkisinde kalmasaydı... Keşke eserin “konusu" bu kadar açıklanmasa, bu kadar çok anlatılmasa, seyircinin düş gücüne, imgelemine biraz fırsat verilseydi... Keşke, sırf “konu / olay ilerlesin" diye, kimi küçük sahneler yama gibi eklenmeseydi... Keşke kimi sahneler pandomime dönüşmeseydi...
Ama “keşkeöleri sürdüremiyordum, çünkü ansızın “Girit halkı" bir anda sahneyi kaplayıveriyor ve içimi coşturan horona, halaya ya da sirtakiye geçiveriyordu... Keşke’leri sürdüremiyordum, çünkü Theodorakis’in müziğiyle kanım kaynıyordu... Tam yine “keşke" diye söylenecekken buzuki orkestrası ya da görkemli koro, alıp beni götürüyordu... Ve kalabalık sahnelerin coşkusuna kapılıyordum.

Seyirci memnun...
İşte “Zorba" karşımızdaydı... Üstelik, Kazancakis’in deyişiyle, “hayatın tadı olan çılgınlığı" yapmamızı bize haykıran Zorba değil miydi?
İlk temsilde, beş bin izleyici içindeki “çılgınlığı" dışa vurmadıysa da, bilet ya da davetiye bulmanın keyfiyle, finalde eseri çılgınca alkışladı. Ah bir de o görkemli müziğin, o en bilinen parçalarında alkışlarla tempo tutulmasına izin verilseydi... Nitekim, sahnedeki dansçıların şaşkın bakışları altında, bale devam ederken el çırparak tempo tutmaya yeltenildi ama çabuk susturuldu.
Sahnedekilerin Macar olduklarını unutup, “Yassu Zorba!" nidalarıyla sanatçıları taçlandırdıktan sonra, herkes çıkış kapısına yöneldi.