Taylor Swift’in edebi mirası

Seray Şahinler - Her şarkısı, albümü, konseri olay oluyor, attığı her adım dünyada heyecanla takip ediliyor. Nahif sesi, özel şarkıları ve sahne performansıyla son yılların en popüler şarkıcılarından biri Taylor Swift. ABD seçimlerindeki tutumuyla da 1.6 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin kadın müzisyeni unvanıyla da çok konuşuluyor. Ama onu en çok sevdiren country tarzıyla başlayan ve bugün bir yıldıza dönüşen müzik yolculuğu.

Swift’in bu kendine has evreni iki araştırmacı tarafından kapsamlı bir yayınla analiz edildi. Denver Üniversitesi’nde edebi sanatlar doçenti Rachel Feder ile Roosevelt Üniversitesi’nde müzikal tiyatro alanında çalışan Tiffany Tatreau’nun kaleme aldığı “Edebiyatın İlhamıyla Taylor Swift”, Yuzu Yayınları tarafından Türkçe yayımlandı. Kitap, Taylor Swift’in albümleri üzerinden keyifli bir yolculuğa çıkarak şarkı sözlerinin ardındaki birikime odaklanıyor.

“Edebiyatın İlhamıyla Taylor Swift”te Swift evrenindeki sözlerin sadece birer şarkı sözünden ibaret olmadığını edebi bir sürekliliğin izini takip ettiğini görüyorsunuz. Yazarları şarkı sözlerinin edebi referanslarını tek tek analiz etmiş.

Felsefi izler

Gençliğinin henüz başında hayallerinin peşinde bir kızın arayışlarının, aşkının, hislerinin peşinden müzikle gitmesiyle başlıyor kitap. Ardından Swift’in kariyerinde hit olmuş birçok şarkının sözleri edebiyat üzerinden analiz ediliyor. Onlarca şarkıdan seçilen alıntılar tarihi ve edebi altyapılarıyla inceleniyor. “Cold As You” şarkısında, “Ben hiç senin kadar soğuk bir yerde bulunmadım” sözlerinde şarkıcının Shakespeare’in “Seni bir yaz gününe benzetmek mi?” ile başlayan 18’inci sonesini tersine çevirdiğine dikkat çekilmiş. “Tied Together with a smile” şarkısındaki “Sular yükselir, içine atlar ve kendini bırakırsın” sözleri yine Shakespeare’e gönderme. Yazarlar Taylor Swift’in bu sözlerle Hamlet’te babasının yasını tutan Ophelia’nın bir söğüt ağacından düşüp boğulmasını hatırlatıyor. “Teardrops on my guitar” şarkısındaki ‘idealleştirilen birine âşık olma’ fikri Gustave Flaubert’in “Duygusal Eğitim”iyle ilişkilendiriyor.

Şarkı sözleri sadece edebi değil felsefi perspektiften de analiz edilmiş. “Invisible / Görünmez” adlı şarkı Platon’un mağara alegorisine referans veriyor.  “You are not sorry” şarkısındaki “Bu, son saman çöpü” sözleri de deyimi en erken kullanan filozof Thomas Hobbes’a uzanıyor.

Okuma listesi de var

Onlarca şarkı sözünde -belki de çok fark edilmeyen- gotik betimlemeler, mitolojik atıflar, kadim masallar kitapta kapsamlı yer buluyor. Üstbetimsel göndermelerin ardındaki analizler ise kitap müzik-edebiyat ilişkisi için önemli bir kaynak değerinde. Kitapta atıf yapılan şarkı sözlerinin bir de okuma listesi var. Yazarlar, “Taylor Swift albümlerini sevdiyseniz Charles Dickens’ın ‘Büyük Umutlar’, D.H. Lawrence’ın ‘Oğullar ve Sevgililer’, ‘Grimm Masalları’, Sara Coleridge’nin ‘Phantmasion’, Ernest Hemingway’in ‘Cennet Bahçesi’, Virgina Woolf’un ‘Orlando’suna şans vermelisiniz” diyor.