Sanatından hiç ödün vermedi

SERAY ŞAHİNLER- Çağdaş Türk resminin mihenk taşlarındandı Adnan Çoker… Soyut resmin en önemli temsilcilerinden; eserleriyle, Akademi’de yetiştirdiği sanatçılarla Türk sanat tarihinde yeri doldurulamayacak eşsiz bir hoca ve sanatçıydı. Bizans, Selçuklu, Osmanlı mimari formlarını resimsel konturlara dönüştürerek benzersiz bir estetik üslup yaratmıştı. Eserlerindeki sonsuz döngü, hayatın ve sanatın bir tezahürüydü. Önceki gün 95 yaşında hayata gözlerini yumdu Adnan Çoker. Ardında Türk resim tarihine atılmış büyük bir imza bırakarak…

Dün sonsuzluğa uğurladığımız sanatçı için ilk tören uzun yıllar emek verdiği ve öğrenci yetiştirdiği Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde düzenlendi. Osman Hamdi Bey Sergi Salonu’ndaki anma törenine Çoker’in ailesi, akademiden arkadaşları, dostları ve öğrencileri katıldı. Üniversiteden öğretim üyeleri yaptıkları konuşmalarda Çoker ile ilgili duygu, düşünce ve hatıralarını paylaştı. Törenden sonra Çoker’in naaşı Şakirin Camisi’ndeki cenaze namazının ardından Karacaahmet Mezarlığı’nda toprağa verildi. 

Türk sanat tarihinde yaşadıklarıyla ve yaptıklarıyla hoş bir sada bırakan Adnan Çoker’i, Devrim Erbil, Süleyman Saim Tekcan, Hüsamettin Koçan ve Gürbüz Doğan Ekşioğlu’ndan dinledik…

‘HEP YENİYİ ARADI’

Devrim Erbil: Adnan Çoker ile uzun yıllar Akademi’de birlikte görev yaptık, çok zaman geçirdik. O yüzden yılların anısı vardır bende. Türk resminde çok önemli yeri olan, bunu sanat anlayışıyla, eğitimciliğiyle savunan birisidir. Çağdaş bir sanatçıydı. Sanat anlayışında belki ters düşebiliriz fakat Adnan, resimlerinde bir sanatçının yapması gerektiği gibi çağcıllığı, yeniyi ve özgünü arama konusunda hiçbir zaman taviz vermedi. İlkelerine, sanatın temel doğrularına hep bağlı kaldı. Her sanat döneminin belli koşulları vardır; Adnan da o koşullar içinde hocalık yaptı, sanatçı yetiştirdi. Kendi ilkelerini savunarak bir ömür geçirdi. Değeri yadsınamaz, kişiliği tartışılamaz. O her zaman sanatın değerlerine bağlı, yaratıcılığın simgesi   olarak yaşayacak.

‘ÖNEMLİ BİR YERİN TEMSİLCİSİ’

Süleyman Saim Tekcan: Adnan Çoker, sanatın ölümsüzleri listesine adını yazdıranlardan biridir. Anadolu mimari formlarını, resimsel biçimler olarak resimlerine katmıştır. Güzel Sanatlar Akademisi’nin sanat eğitiminin belleğinde yer alan değerli bir hocadır. Işıklar içinde uyusun. Türk sanat tarihinde önemli bir yerin temsilcisidir.

‘GEÇMİŞİN BİR YANSIMASI’

Gürbüz Doğan Ekşioğlu: Sanatçı var olup da görünmeyeni kendi ruhuyla harmanlayıp ortaya çıkarandır. Adnan Çoker yaşadığı coğrafyanın mimari kültürünü minimalist bir üslupla yeniden ortaya çıkartmış büyük bir sanatçıdır. Ayrıca filozof ve düşünürdür. Bana göre resimlerinde siyah yüzeylerde görünmeyen geçmiş gizlidir, yüzey üzerindeki geometrik ve parlak formlar ise geçmişin günümüze yansımasıdır.

‘GELECEK KUŞAKLARI DA ETKİLEYECEK’

Hüsamettin Koçan: Adnan Bey; kuşkusuz sanat dünyamızın en önde gelen sanatçılarındandır. Bireysel tutumu her zaman onu dikkat çekici kılmıştır. Yapıtlarında gelenekle kurduğu ilişkiyi hiçbir zaman folklore teslim etmemiştir. Taze ve çağın ruhunu taşıyan etkileyici bir kimlik oluşturmuştur. Işığın kavramsallaşarak Selçuklu Mimarisi’ne sözcülük ettiği; koyu ve bilinmezler dünyasında umudu ve şiirselliği temsil etmiştir. Yalınlaştırılmış bir dille günümüz sanatına değerli katkılar üretmiştir. Adnan Çoker kimi kez sert tartışmaların tarafı olmuş, sanatındaki yalınlaşmada olduğu gibi risk alabilmiş, genç kuşakla ilişkilerini diri tutmaya önem vermiş değerli bir öğretim üyesi ve sanatçı olarak gelecek kuşakları muhakkak etkileyecektir. Adnan hocayı özleyeceğiz; sanata ve akademik dünyaya katkılarıyla da onu saygıyla anacağız.