Louvre Abu Dhabi: Çölde sanat

Burcu Demirbaş- Dubai - Abu Dhabi’deki Louvre Müzesi, çöle sanat getiren çok özellikli, farklı bir müze. En özet şekliyle Fransa’nın mükemmelliğini yakalamış, küçültülmüş bir Louvre deneyimi. 11 galeriden oluşan, zaman zaman değişen sergiler ile zenginleşen, mimari yapısı ile dikkat çeken ihtişamlı bir sanat merkezi. Louvre Abu Dhabi, sadece Birleşik Arap Emirlikleri’nin değil aynı zamanda Arap dünyasının da ilk evrensel müzesi.

Mimar Jean Nouvel’in tasarladığı merkezi gümüşi kubbe müzenin üzerinde havada süzülüyormuş hissi yaratıyor. İlk girdiğiniz anda kubbe ile büyülenmeye başlıyorsunuz. Güneş doğup batarken geometrik olarak birbirine geçmiş yapı, ışınları sanki bir ışık yağmuru gibi müzenin etrafındaki suların üstüne yansıtınca daha içeri girmeden kendinizi bu masalsı dünyaya kaptırıyorsunuz. Akşamları müzenin yakınlarından geçerken o kubbe hep ışıl ışıl parlamaya devam ediyor.

Tarihsel bir yolculuk

Dubai’den sadece 40 dakikalık bir araba yolculuğu sonrasında varacağınız Louvre Abu Dhabi ‘ilk yerleşim yerleri’ galerisi ile kapısını açıyor. Dünyadaki yerleşme rotalarını yere serpiştirilmiş oklar ve isimlerle takip edip, farklı eserlere baktığınızda, farklı bölgeler ve farklı kabileler olsa bile aslında tüm ‘ilk köyler’in  bazı ortak noktalarda birleşmiş olduğunu görüyorsunuz. İnsanlığın kadın formlarında üremeyi, tarım ve hayvancılık ile de gücün doğumunu anlattığını dünyanın farklı yerlerinden gelmiş ama aynı simgelerle oluşturulmuş eserlerde görüyorsunuz. Fransa’da ve Kıbrıs’ta bulunmuş bıçak ve kesici aletlerde de aynı teknik özellikler, aynı simetrik şekiller göze çarpıyor.

Louvre Abu Dhabi’yi keşfederken ‘ilk köyler’, ’ilk büyük güçler’, ‘medeniyetler ve imparatorluklar’, ‘evrensel dinler’, ‘Asya ticaret rotaları’, ‘Akdeniz’den Atlantik’e’, ‘devlet yapısı’, ‘erken modern globalleşme’, ‘yaşamın yeni şekli’, ‘modern dünya’, ‘zorlayıcı modernizm’ duraklarına uğruyorsunuz. Dolayısıyla zihninizde tarihsel bir yolculuk başlıyor.

Tabutlar ve yazıtlar

İkinci galeri olan ‘ilk büyük güçler’de Mezopotamya ve Mısır’daki krallıkların gelişmesi ile insanlık tarihindeki ilk büyük şehirlerin kurulduğunu anlatan eserler bulunuyor. Bu galerideki en ilgi çekici eserlerin başında Mısır Firavun’u II. Ramses’in ve Tutankamun’un mumyalandıkları tabutlar ile yazıtlar geliyor. Burada yazının ortaya çıktığı döneme piramit parçalarında şahitlik ediyorsunuz. Yunan vazolarındaki savaşçı figürleri, İran’da bulunan baltamsı bıçak figürleri de gücün nasıl resmedildiğini gösteriyor.

Galeriler arasında gezerken Doğu ile Batı arasındaki farkı heykellerin, büstlerin keskin veya yumuşak hatlarda işlenmiş yüz şekillerinden anlıyorsunuz. Ve elbette mücevherler ile giyim kuşamdan. Örneğin bir resimde geleneksel kıyafetler giymiş bir çift; kadın ud çalarken, erkek onu dinlerken yer alıyorken diğerinde satranç oynayan bir karı kocayı izliyorsunuz.

‘Evrensel dinler’ galerisinde Buda büstlerinden, İsa’ya, dans eden Şiva’dan kilise ve cami motiflerine kadar geniş bir seçki görmek mümkün. Burada en çok yüzyıllar öncesinden kalan “Tevrat”, “İncil” ve “Kuran” örnekleri dikkat çekiyor. Farklı materyallere yazılmış “Kuran”ların sergilendiği karanlık oda ziyatretçileri mistik bir havaya sokuyor.

Kubbenin ışık yağmuru

‘Asya ticaret rotaları’ galerisinde sergilenen 1480 tarihli devasa Uşak halısı Türkiye’den gelen biri olarak yüzünüzde gururlu bir gülümseme oluşturuyor. Tıpkı İslam ve sanat geometrisine ait bölümde İznik yöresinde 1500 - 1600 yılları arasında üretilmiş seramik ile kapı parçalarını ve seramik tabak örneklerini gördüğünüzde olduğu gibi. Yine Türkiye’den savaşçı kaskı, Osmanlı İmparatorluğu’na ait seremoni hançerleri, Osman Hamdi Bey’in “Okuyan Genç Emir” tablosu bizi onurlandıran parçalar.

Hem ruha hem bedene

Unutmadan Louvre Abu Dhabi’nin restoranı da oldukça güzel ve keyifli. Müze için özel oluşturulan mönüden seçtiğiniz yemekler veya içecekler eşliğinde Saadiyat Adası’nın deniz manzarasında sanatla huzur bulabilirsiniz.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde yüksek aşılanma oranı ve beraberinde azalan vaka sayıları ile hayat yavaş yavaş normale dönerken, Louvre Abu Dhabi bu coğrafyaya gelince mutlaka gidilip görülmesi gereken değerlerden.

Işık yağmurları yağsın üzerinize

Müzede Jacques-Louis David’in Napoleon Bonaparte’ın at üzerindeki etkileyici portresini, Claude Monet, Edouard Manet, Paul Gauguin, Paul Klee, Pablo Picasso eserlerini de görmek mümkün. Bazen sergilenen, bazen sergiden çıkarılan Ai Weiwei’nin “Fountain of Light- Işık Şelalesi” eseri galerileri sonlandırı müzenin açık kısmına çıkarken kubbenin ışık yağmurlarına bir çağrı özelliği taşıyor. Sürekli yenilik peşinde koşan Louvre Abu Dhabi zaman zaman çocuklara ve yetişkinlere yönelik sanat eğitimleri, seminerler hazırlıyor. Kültür Bakanlığı’nın desteği ile o büyülü kubbenin altında spinning dersleri bile veriyorlar.